دندانپزشکی قسطی شده است چون مردم توان مالی ندارند / تحریم‌ها دندانپزشکی ایران را به مرز انفجار هزینه‌ها رساند! / خدمات دندانپزشکی در خطر جدی قرار دارد

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، تحریم‌ها و نوسانات ارزی فشار بی‌سابقه‌ای بر دندانپزشکان ایران وارد کرده و دسترسی به تجهیزات و متریال باکیفیت را دشوار کرده است. رضا ناهیدی می‌گوید بدون حمایت دولت و تقویت تولید داخلی، بیماران هزینه‌های سنگین می‌پردازند و کیفیت درمان به خطر می‌افتد.

خبرنگار رکنا در نشست خبری از دبیر عملی کنگره بین المللی جامعه  وانجمن علمی دندانسازی ایران سوال کرد: «با توجه به اینکه اکنون مکانیزم ماشه فعال شده و تحریم‌های جدیدی اعمال شده، می‌خواهم بدانم برنامه شما چیست برای اینکه تجهیزات به‌روزتر و مواد اولیه به‌روزتر را تأمین کنید؟ نوسانات قیمتی چه‌قدر روی کار شما تاثیر داشته و آیا دولت حمایتی در این زمینه انجام می‌دهد؟»

پاسخ رضا ناهیدی، دبیر علمی کنگره بین‌المللی جامعه و انجمن علمی دندانسازی ایران، به رکنا اینگونه بود:
دندانپزشکی، نه فقط در منطقه ما بلکه در سراسر دنیا، کشوری است که همواره از حیث هزینه در دسته خدمات گران‌قیمت قرار دارد. علت اصلی هم روشن است: مواد اولیه («متریال») و تکنولوژی مورد نیاز برای ارائه درمان‌های مدرن هزینه‌بر است. اگر یک سرچ ساده انجام دهید متوجه می‌شوید که با وجود همه فشارهای اقتصادی، هزینه خدمات دندانپزشکی در ایران نسبت به برخی کشورها پایین‌تر به نظر می‌رسد؛ اما این به معنای آن نیست که فشار مالی روی فعالان صنف وجود ندارد؛ به‌خصوص برای جوان‌ترهایی که تازه وارد حرفه شده‌اند.

ما بیمارانی داریم که حاضرند هزینه یک پرواز را بپردازند، برای دیدار خانواده یا دوستان بیایند ایران و هم‌زمان کار دندانپزشکی‌شان را انجام دهند؛ چون در مجموع برایشان به‌صرفه است. این نشان می‌دهد که با وجود درآمد ریالی ما، مقایسه هزینه‌ها برای بیماران خارجی و حتی برخی ایرانی‌ها متفاوت است. من خودم هم به‌عنوان یک دندانپزشک و مصرف‌کننده، ممکن است روزی نیاز به یک ام‌آرآی پیدا کنم؛ پس مسئله حمایتی از درمان‌های دهان و دندان، یک موضوع عمومی و لحظه‌ای است که باید در سطح کلان بررسی شود.

با توجه به شرایط تحریم و محدودیت واردات که شما اشاره کردید، بسیاری از متریال و تجهیزات به‌صورت روتین در دسترس ما نیستند. برای ارائه درمان با کیفیت، گاهی مجبوریم —و معذرت می‌خواهم از تعبیر— از مسیرهای غیررسمی مواد را تهیه کنیم. اگر بخواهم برای مریضم از متریال مرغوب استفاده کنم یا تکنسین لابراتوار بخواهد از بلنک‌های زیرکونیا بهره ببرد، مثلاً یک دستگاه پنج‌محوره مورد نیاز است که قیمتش به ارقام میلیاردی می‌رسد. طبیعی است که چنین هزینه‌هایی فشار سنگینی بر کل زنجیره ارائه خدمت وارد می‌کند.

تلاش‌های داخلی برای تولید بعضی متریال و حتی ایمپلنت در ایران انجام شده و اساتید زیادی روی این پروژه‌ها کار کردند؛ اما دو مشکل وجود دارد: اول کیفیت و کفایت تولیدات داخلی هنوز به نقطه‌ای نرسیده که بتوان مطمئناً آنها را جایگزین محصولات اروپایی یا آمریکایی دانست؛ دوم اینکه حمایت و تبلیغ کافی برای معرفی این محصولات به جامعه و صنف صورت نگرفته است. من می‌دانم که نمونه‌هایی از ایمپلنت با کیفیت ساخت داخل وجود دارد، اما چون روی معرفی و آزمون و اعتمادسازی کار نشده، مردم و حتی برخی همکاران همچنان به برندهای خارجی بیشتر اعتماد دارند.

نتیجه این وضعیت برای مردم چیست؟ افزایش محسوس هزینه درمان. کافی است نگاهی به بیلبوردهای شهر بیندازید؛ تبلیغات زیادی می‌بینید که «دندانپزشکی اقساطی سه‌ساله» را پیشنهاد می‌دهد. این واقعاً دردناک است؛ درمان به حدی گران شده که بیماران ناچارند هزینه‌ها را در اقساط طولانی‌مدت پرداخت کنند. وقتی من نتوانم با متریال خوب و قیمتی معقول کار کنم، کیفیت درمان پایین می‌آید و در اولین گام متضررِ اصلی، بیمار خواهد بود.

در مورد سؤال شما درباره حمایت دولت باید بگویم: در کشورهای پیشرفته هم بیمه‌ها معمولاً وارد اکثر درمان‌های دندانپزشکی نمی‌شوند؛ چرا که بیمه‌ها به حوزه‌هایی می‌پردازند که احتمال خسارت یا ریسک بالاتری وجود دارد. این نکته به ماهیت خدمات دندانپزشکی هم مربوط است؛ عموم مردم در طول عمرشان بارها نیاز به درمان‌های دهانی و دندانی پیدا می‌کنند، اما این نیازها در چارچوبی قرار می‌گیرند که هنوز در بسیاری از کشورها —از جمله ایران— پوشش بیمه‌ای کامل برای آنها وجود ندارد. بنابراین توقع داشتنِ یک بسته حمایتی همه‌جانبه از سوی دولت مستلزم سیاست‌های کلان و برنامه‌ریزی دقیق است.

آینده کار ما تا حد زیادی وابسته به رویکردهای کلان است: اگر سیاست‌گذاران تدابیر حمایتی اتخاذ کنند —از جمله تسهیل واردات قانونی تجهیزات، حمایت از تولیدکنندگان داخلی برای ارتقای کیفیت، و ایجاد مکانیزم‌های پوشش بیمه‌ای هدفمند— می‌توان انتظار داشت آسیب‌ها کاهش یابد. در غیر این صورت ما با محدودتر شدن عرضه مواجه خواهیم شد و این محدودیت به‌صورت ملموسی کیفیت خدمات را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

در پایان تأکید می‌کنم که ما در عرصه دندانپزشکی هم که ارائه‌دهنده خدمت و هم مصرف‌کننده متریال هستیم، نیازمند یک نگاه کلان و حمایتی هستیم تا هم پزشک بتواند درمان شایسته ارائه دهد و هم مردم از هزینه‌های غیرقابل تحمل دور بمانند. اگر دولت و نهادهای مسئول با برنامه و شفافیت وارد شوند، بخشی از فشار فعلی قابل مدیریت خواهد بود؛ وگرنه حلقه تنگاتنگ تحریم، نوسان قیمتی و کمبود اقلام، هم بیماران و هم حرفه ما را بار دیگر هزینه‌پرداز و آسیب‌پذیر خواهد کرد.