نشانه‌های موج جدید گرانی در بازارهای اقتصادی

در روزهای اخیر در مشهد قیمت نان بار دیگر با افزایش روبرو شده است. امیرالله شمقدری، معاون استاندار و دبیر شورای تأمین خراسان رضوی، اعلام کرد که اتحادیه‌های صنفی نانوایان با استناد به بیشتر شدن هزینه‌هایی مانند کارگر، اجاره‌ مغازه، بیمه و قبوض مربوط به آب، برق و گاز، همچنین گرانی اقلامی نظیر خمیرمایه، خواهان افزایش قیمت نان شده‌اند. به نظر می‌رسد در هفته‌های پیش رو، موج این گرانی به دیگر استان‌های کشور نیز سرایت کند. طی ماه‌های گذشته، نانوایان برخی شهرهای کشور مانند مشهد، اهواز، تهران، اصفهان، بیرجند، کرمانشاه و شاهین‌شهر، به عدم پرداخت یارانه نان اعتراض کرده‌اند. این افراد معتقدند که بالا رفتن هزینه‌های تولید از یک سو و عدم تخصیص یارانه یا اجازه افزایش قیمت از سوی دولت، شرایط دشواری را برای آنان رقم زده است.

مشکل مضاعف برای کارگران نانوایی

عبدالله بلواسی، از فعالان کارگری، می‌گوید گرانی نان نه تنها سودی برای کارگران نداشته بلکه بار بیشتری بر دوش اقشار کم‌درآمد جامعه گذاشته است. او توضیح می‌دهد حقوق کارگران نانوایی‌ها همچنان مطابق با نرخ‌های سه سال گذشته است، با این حال هزینه‌های زندگی آنان چند برابر شده است. دستمزد روزانه این کارگران حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومان و به طور ماهانه تقریباً ۱۳ میلیون تومان است؛ اما پس از کسر بیمه، خالص دریافتی آن‌ها به حدود ۱۱ میلیون تومان کاهش پیدا می‌کند. به گفته بلواسی، طبق ماده ۴۱ قانون کار، حقوق کارگران باید سالانه افزایش یابد، اما در بسیاری موارد این موضوع منوط به گرانی نان شده است. حتی در شهرهایی که دریافتی تغییر کرده، مقدار افزایش ناچیز بوده و هیچ تضمینی برای ادامه یافتن این روند در سال‌های آینده وجود ندارد. بسیاری از کارگران برای تأمین نیازهای مالی خود، به مشاغل دیگری همچون مسافرکشی، کار ساختمانی یا حتی کولبری روی آورده‌اند؛ مشاغلی که بعضاً به قیمت جانشان تمام می‌شود.

عملکرد ضعیف دولت در مدیریت اوضاع

بلواسی بر این باور است که ساختار موجود قادر نیست وظایف خود را به درستی اجرا کند و دولت نیز نقش میانجی خود را در این شرایط از دست داده است. او معتقد است دولت باید به کمک درآمدهایی همچون مالیات و فروش نفت، به حمایت از مردم و قشر کارگری بپردازد. به عقیده او، دولت مکلف است به کارفرمایان یارانه نان بدهد و در عین حال برای کارگران نانوایی تسهیلاتی همچون بن کارگری و خدمات درمانی رایگان فراهم کند.

این فعال کارگری هشدار می‌دهد که با ادامه این وضعیت، تمام اقشار جامعه از جمله مردم، کارفرمایان و کارگران متضرر خواهند بود؛ اما بیشترین آسیب بر اقشار ضعیف وارد خواهد شد. حتی اگر یارانه نان به کارفرمایان داده شود، به احتمال زیاد، کارگران نانوایی‌ها از آن بهره‌ای نخواهند برد، زیرا ساختار موجود به طور کلی ناکارآمد و معیوب است و کارگران در این میان بزرگ‌ترین قربانی هستند.