اتاق عفاف و حجاب چیست ؟ / گزارشی از ادعای استفاده از ۸۰ هزار نیروی آموزش‌دیده آمر به معروف

روزنامه شرق نوشت ؛ در سال‌های اخیر، سیاست‌های پیش‌برنده حجاب و عفاف در ایران همواره با چالش‌های گسترده اجتماعی، حقوقی و فرهنگی همراه بوده‌اند.

روز گذشته روح‌الله مؤمن‌نسب، دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر استان تهران از تشکیل «اتاق وضعیت عفاف و حجاب» و وعده به‌کارگیری ۸۰ هزار نیروی آموزش‌دیده خبر داد؛ اقدامی که اگرچه بلندپروازانه است، اما پرسش‌های جدی درباره عملیاتی‌بودن، بودجه و تضمین امنیت مردم باقی می‌گذارد.

در ابتدای نگارش گزارش « روزنامه شرق » با مؤمن‌نسب تماس گرفته شد اما او اعلام کرد با رسانه بیگانه صحبت نمی‌کند. منظور او از رسانه بیگانه، رسانه‌ای بود که با مجوز وزارت ارشاد و به‌صورت کثیرالانتشار در کشور در حال انتشار است و به‌صورت شفاف به دنبال انتقال نظرات دو طرف بود. ما تجربه‌های پیشین طرح‌های مربوط به حجاب، از گشت ارشاد تا طرح نور و قانون حجاب و عفاف و وعده‌های تازه ستاد را بررسی کرده‌ایم.

پیشینه طرح‌های نظارت بر حجاب

پیش از شکل‌گیری «اتاق وضعیت عفاف و حجاب»، تجربه‌های متعددی در زمینه نظارت بر حجاب در ایران اجرا شده بود که هر یک با انتقادات و محدودیت‌های جدی همراه بوده‌اند. یکی از برجسته‌ترین نمونه‌ها، گشت ارشاد یا «پلیس امنیت اخلاقی» است که از سال‌های گذشته به‌عنوان اقدام اجرائی برای نظارت بر رعایت حجاب و برخورد با متخلفان عمل کرده است.

منتقدان، گشت ارشاد را نمادی از محدودیت در موضوعی می‌دانند که ذاتا باید جنبه فرهنگی و تعاملی داشته باشد. تجربه تاریخی نه‌چندان دور نشان می‌دهد که این گشت که طی سال‌های اخیر، چندین بار به حاشیه رانده شد و حتی به صورت تلویحی تعطیل شد و دوباره فعال شده است، نشانه‌ای از ناکامی‌های مستمر در تحقق اهدافش بوده است.

در کنار گشت ارشاد، طرح «نور» که در فروردین ۱۴۰۳ توسط نیروی انتظامی برای مقابله با کشف حجاب در معابر عمومی آغاز شد، نمونه دیگری از تلاش‌های نظارتی است. همان موقع این طرح با هدف «رعایت قانون» و «مطالبه مردم متدین» معرفی شد. اما گزارش‌های میدانی نشان می‌داد که تأثیر آن بیشتر ظاهری و محدود به ساعات حضور گشت‌ها بود. 

در ادامه، قانون عفاف و حجاب تلاش کرد همین نظارت‌ها و محدودیت‌ها را در سطحی کلان‌تر و رسمی‌تر پیگیری کند و با چارچوب قانونی، مکانیسم‌های اجرائی و وظایف نهادها را مشخص کند. این قانون سرسختانه‌تر از طرح‌های قبلی بود و هدف آن نه‌تنها کنترل اجرائی، بلکه ایجاد تغییرات ساختاری و فرهنگی در جامعه بود. به این ترتیب، قانون جدید را می‌توان نقطه اوج تلاش‌های پیشین در زمینه عفاف و حجاب در ایران دانست. 

منبع:فرارو