برگزاری مراسم روز جهانی اسکان بشر 1404 با حضور مقامات بلندپایه ایران و سازمان ملل در تهران
رکنا اقتصادی: مراسم روز جهانی اسکان بشر ۱۴۰۴ با حضور مقامات ایرانی و نمایندگان سازمان ملل در تهران برگزار شد و سخنرانان بر ضرورت تاب‌آوری شهری، عدالت در دسترسی به مسکن و حکمرانی یکپارچه برای مقابله با بحران‌های اقلیمی و زیست‌محیطی تأکید کردند. در این رویداد، همکاری‌های ایران و سازمان ملل برای توسعه شهرهای پایدار و مقاوم نیز مورد تجلیل و تقویت قرار گرفت.
به گزارش رکنا، مراسم بزرگداشت روز جهانی اسکان بشر امروز سه‌شنبه ۱۵ مهرماه ۱۴۰۴ با حضور معاون رئیس جمهور، وزیر راه و شهرسازی، مقامات ارشد سازمان ملل متحد و جمعی از مسئولان و متخصصان حوزه توسعه شهری در ساختمان شهید دادمان برگزار شد. در این رویداد، فرزانه صادق، وزیر راه و شهرسازی؛ اشتفان پریزنر، رئیس دفتر هماهنگ‌کننده مقیم سازمان ملل متحد در تهران؛ و روسانو، مدیر مرکز آسیا و اقیانوسیه برای توسعه مدیریت اطلاعات بلایا سخنرانی کردند.
همچنین پیام‌های آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، و آنا کلودیو روسنباخ، معاون دبیرکل و مدیر اجرایی هبیتات پخش شد.
در بخش دیگری از این برنامه، شینا انصاری، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست، و سید محمد بهشتی شیرازی، عضو شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری، به ایراد سخنرانی پرداختند. علاوه بر آن، دبیر کمیته اسکان بشر و مسئول دفتر برنامه اسکان بشر ملل متحد در تهران نیز سخنران این مراسم بود.
رئیس دفتر هماهنگ‌کننده مقیم سازمان ملل متحد در تهران:
همکاری سازمان ملل با ایران برای تقویت تاب‌آوری شهری و دسترسی عادلانه به مسکن استمرار می‌یابد
اشتفان پریزنر رئیس دفتر هماهنگ‌کننده مقیم سازمان ملل متحد در تهران، امروز سه‌شنبه ۱۵ مهر در مراسم روز جهانی اسکان بشر که با حضور وزیر راه و شهرسازی و بخشی از مسئولان حوزه شهری در ساختمان دادمان برگزار شد، از وزارت راه و شهرسازی و کمیته ملی اسکان بشر ایران برای میزبانی این رویداد تقدیر کرد.
وی با اشاره به شعار جهانی امسال، گفت: شهرها امروز در خط مقدم بحران‌های جهانی از تغییرات اقلیمی تا درگیری‌ها و نابرابری‌ها قرار دارند؛ اما در عین حال بستر اصلی برای یافتن راه‌حل‌های پایدار نیز محسوب می‌شوند.
وی تاب‌آوری شهری و نقش دولت‌های محلی، شهرداران، زنان و جوانان را در مقابله با چالش‌ها ستود.
پریزنر با بیان اینکه ایران نیز مانند بسیاری از کشورها با بحران شدید مسکن مواجه است، افزود: میلیون‌ها خانواده در ایران برای دسترسی به مسکن مناسب با چالش‌های جدی روبه‌رو هستند و اجاره‌بها بیش از یک‌سوم درآمد خانوارها را مصرف می‌کند.
به گفته وی، بین سال‌های ۱۹۵۶ تا ۲۰۲۴ جمعیت شهری ایران ۱۱ برابر شده و امروز بیش از ۷۷ درصد مردم در شهرها زندگی می‌کنند.
رئیس دفتر هماهنگ‌کننده مقیم سازمان ملل متحد در تهران سیاست‌های دولت برای اولویت دادن به مسکن در برنامه هفتم توسعه ملی را ستودنی دانست و گفت: بهبود دسترسی به مسکن، کاهش بافتهای فرسوده و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین ساختمانی نشان‌دهنده تعهد ایران به راه‌حل‌های فراگیر و پایدار است.
وی بر همکاری‌های سازمان ملل با دولت ایران اشاره کرد و گفت: برنامه اسکان بشر سازمان ملل و سایر نهادهای این سازمان در زمینه تاب‌آوری شهری، کاهش خطرپذیری، بازسازی پس از بلایا و تقویت زیرساخت‌های حیاتی همچون بیمارستان‌ها با ایران همکاری داشته‌اند.
پریزنر در پایان با تأکید بر استمرار حمایت سازمان ملل متحد از ایران تاکید کرد: با هم‌افزایی برنامه هفتم توسعه ملی و جنبش ملی مسکن با چارچوب همکاری سازمان ملل، می‌توانیم شبکه‌ای از شهرهای پایدار، عادلانه و تاب‌آور بسازیم که نه تنها در برابر بحران‌ها آماده‌تر باشند بلکه نویدبخش آینده‌ای بهتر برای همه باشند.
مدیر مرکز آسیا و اقیانوسیه برای توسعه مدیریت اطلاعات بلایا (APDIM) تاکید کرد؛
توسعه تاب‌آوری شهری در بحران‌های اقلیمی و زیست‌محیطی: چشم‌انداز جدید برای آسیا و اقیانوسیه
لتیزیا روسانو مدیر مرکز آسیا و اقیانوسیه برای توسعه مدیریت اطلاعات بلایا (APDIM) در آیین گرامیداشت روز جهانی اسکان بشر اظهار کرد: برای بنده مایه افتخار است که امروز در مراسم گرامیداشت روز جهانی اسکان بشر ۲۰۲۵ در کنار شما باشم که با شعار جهانی «پاسخ به بحران‌های شهری» برگزار می‌شود.
وی افزود: در سراسر جهان، شهرها در کانون بزرگ‌ترین فرصت‌های اجتماعی، اقتصادی و توسعه ای قرار دارند اما درعین حال، با عمیق‌ترین آسیب پذیری‌ها مواجه‌اند.
مدیر مرکز آسیا و اقیانوسیه برای توسعه مدیریت اطلاعات بلایا (APDIM) گفت: گسترش سریع شهرنشینی، تغییرات اقلیمی و رشد جمعیت، به نحوه زندگی ما، ساخت و سازهای ما و تعامل با یکدیگر، شکل می‌دهند.
روسانو در ادامه بیان کرد: وقتی بحرانی رخ می‌دهد اعم از اینکه ناشی از بلایا یا نابودی محیط زیست یا شوک‌های اجتماعی-اقتصادی باشد، شهرها باید قبل از همه، پاسخ دهند و جوامع شهری هستند که بیشترین بار را متحمل می‌شوند.
وی افزود: برای اینکه شهرها آماده باشند با وضعیت‌های اضطراری و بحران‌ها مواجه شوند، باید آینده نگری راهبردی، برنامه ریزی مبتنی بر داده و حکمرانی فراگیر، داشته باشند تا براساس آن، وزارتخانه‌ها، شهرداری‌ها، جوامع محلی و شرکای بین المللی، پیرامون یک هدف مشترک گردهم بیایند. این هدف عبارتست از ایجاد سازگاری و تاب آوری در شهرها
مدیر مرکز آسیا و اقیانوسیه برای توسعه مدیریت اطلاعات بلایا (APDIM) گفت: از این منظر، جمهوری اسلامی ایران، در سال‌های اخیر گام‌های ستودنی به منظور گنجاندن تاب آوری و کاهش خطر بلایا در برنامه ریزی‌های توسعه شهری و منطقه‌ای برداشته است.
روسانو افزود: به من اجازه بدهید به صورت ویژه به همکاری فشرده بین وزارت راه و شهرسازی، شهرداری تهران، برنامه اسکان بشر سازمان ملل، و اَپدیم، در برگزاری «سمینار ملی رسیدگی به چالش‌های طوفان‌های گرد و غبار در شهرها: راهبردهایی برای تاب آوری و پایداری»، اشاره کنم.
وی یادآور شد: این سمینار در ماه سپتامبر ۲۰۲۵ در تهران برگزار شد و شهرداران تهران، زاهدان، اصفهان، خرم آباد، کاشان، ساوه، قم، و یزد در آن شرکت کردند.
مدیر مرکز آسیا و اقیانوسیه برای توسعه مدیریت اطلاعات بلایا (APDIM) خاطرنشان کرد: این ابتکار، روح پاسخ شهرها به بحران را به شکل عملی متبلور می‌سازد و به این واقعیت اذعان می‌کند که مخاطرات زیست محیطی ازقبیل طوفان‌های گرد و غبار، پدیده‌هایی منفرد نیستند بلکه چالش‌هایی شهری هستند که بر سلامت عمومی، مسکن، جابجایی و کیفیت کلی زندگی، تاثیر عمیقی می‌گذارند.
روسانو افزود: وقتی اپدیم، ارزیابی منطقه ای ریسک طوفان‌های گرد و غبار را در منطقه آسیا اقیانوسیه انجام داد، ما کشورها و شهرهایی را شناسایی کردیم که بیش از همه در معرض مخاطره طوفان‌های گرد و غبار قرار دارند.
وی بیان کرد: این ارزیابی نشان داد که بیش از ۸۰ درصد جمعیت ایران، ترکمنستان، پاکستان، ازبکستان و تاجیکستان به میزان متوسط تا بالا با آلودگی هوای مرتبط با طوفان‌های گرد و غبار، مواجه هستند.
مدیر مرکز آسیا و اقیانوسیه برای توسعه مدیریت اطلاعات بلایا (APDIM) ادامه داد؛ مراکز شهری ازقبیل اهواز، زابل، و زاهدان در ایران، دهلی نو در هند، کراچی و لاهور در پاکستان، و بخش‌هایی از غرب آسیا، در زمره مناطقی هستند که بیش از همه از این مسئله تاثیر گرفته اند.
روسانو در ادامه اظهار کرد: در زمان انتشار نتایج، یافته‌های به دست آمده از این ارزیابی در سطح شهری، توجه گسترده رسانه‌های ملی و بین المللی را به خود جلب کرد. این مسئله نشان می‌دهد مردم به تاثیرات طوفان‌های گرد و غبار به شدت توجه دارند و این موضوع تا چه اندازه بر زندگی روزمره شهری تاثیرگذار است.
وی تصریح کرد: انعکاس این موضوع در رسانه‌ها، بار دیگر نشان داد که پرداختن به طوفان‌های گرد و غبار، نه تنها برای محافظت از محیط زیست، بلکه برای ارتقای تاب آوری شهری و رفاه انسانی، ضروری است.
مدیر مرکز آسیا و اقیانوسیه برای توسعه مدیریت اطلاعات بلایا (APDIM) در ادامه خاطرنشان کرد: من خوشحالم اعلام کنم اسکاپ ازطریق دفتر محیط زیست و توسعه خودش و اپدیم در کنار برنامه اسکان بشر سازمان ملل، برای یک پروژه مشترک جدید برنامه ریزی کرده اند با عنوان «مقابله با بحران ساکت آسیا-اقیانوسیه: شهرهای در حال فرو رفتن»!
روسانو تاکید کرد: این پروژه بر رسیدگی به موضوع فرونشست زمین و تاثیر آن بر تاب آوری شهری، تمرکز دارد. این یک چالش فزاینده است که غالباً به آن بی توجهی می‌شود اما بر زندگی میلیون‌ها نفر در این منطقه تاثیر می‌گذارد.
وی افزود: درقالب این چارچوب، دو شهر به صورت پایلوت شناسایی خواهند شد که یکی از آنها در ایران و دیگری در بنگلادش خواهد بود. این دو شهر، سیاست پایش یکپارچه و تدابیر کاهش را با هدف تقویت ظرفیت‌های محلی به منظور مدیریت منابع آبی شهری و جلوگیری از فرونشست بیشتر زمین، اجرا خواهند کرد.
مدیر مرکز آسیا و اقیانوسیه برای توسعه مدیریت اطلاعات بلایا (APDIM) بیان کرد: اسکاپ، اپدیم و برنامه اسکان بشر سازمان ملل، ازطریق این همکاری به دنبال تقویت دانش، توسعه راه حل‌های مبتنی بر طبیعت و ایجاد شبکه ای برای اقدامات عملی در زمینه همکاری‌های محلی هستند، تا از این طریق، اطمینان حاصل شود که از درس آموخته‌ها از شهرهای پایلوت، در تدوین راهبردها در سراسر آسیا و اقیانوسیه استفاده شود و اپدیم در جایگاه یک موسسه منطقه ای وابسته به اسکاپ، در سطح منطقه ای به تعامل می‌پردازد.
دبیر کمیته ملی اسکان بشر مطرح کرد؛
آمادگی کمیته ملی اسکان بشر برای برقراری و تقویت پیوندهای علمی و پژوهشی
صادق صادقپور اقدم دبیر کمیته ملی اسکان بشر، سه‌شنبه ۱۵ مرداد در مراسم بزرگداشت روز جهانی اسکان بشر "پاسخ به بحران‌های شهری" با بیان اینکه امروزه با شتاب گرفتن روند شهری شدن و شهرنشینی و آغاز صده شهری بر مقیاس و پیچیدگی مسائل و موضوعات شهری نیز افزوده شده است، گفت: انتخاب موضوع روز جهانی اسکان بشر در سال ۲۰۲۵ یعنی پاسخ به بحران‌های شهری به ما یادآوری می‌کند که در پرداختن به شهرها تغییر رویکرد و گذار از نگاه کالبدی صرف به توسعه شهری امری ضروری است و نه یک شعار و این امر مستلزم اتخاذ رویکردی است که به پدیده شهر و شهرنشینی به عنوان موجودیتی متشکل از عوامل در هم تنیده ای از فرصت‌ها و چالش‌ها نگریسته شود.
دبیر کمیته ملی اسکان بشر ادامه داد: تمرکز موضوع روز جهانی اسکان بشر امسال بر روی بحران‌ها به روشنی نشان می‌دهد، بلایایی که شهرها و سکونتگاههای انسانی را تحت‌تاثیر قرار می‌دهند، امروز بسیار سریع‌تر از پیش‌بینی‌ها، دامنگیر شهرها و سکونتگاههای ما شده و منجر به ایجاد بحران‌هایی شده اند که بعضاً از نظر مقیاس و پیچیدگی بی سابقه بوده و اثرات مخربی را در پی دارند. این بحران‌ها مرزهای جغرافیایی را در نوردیده و پیامدهای آنها در سطوح منطقه ای و جهانی پدیدار شده است. بحران‌های طبیعی همچون زلزله، سیل، فرونشست زمین، طوفان‌های گرد و غبار، خشکسالی، آتش‌سوزی جنگل‌ها و برخی دیگر از بحران‌های ناشی از تغییرات اقلیمی که در بخشی از آنها نیز فعالیت‌های انسانی سهم دارند در کنار منازعات و درگیری‌ها میلیون‌ها نفر را آواره کرده و آنها را به سمت نقاط پر جمعیت شهری یا سکونتگاههای غیر رسمی سوق داده که بواسطه آن تاب آوری بافتهای شهری ما را به چالش کشیده شده است.
صادقپور اقدم با طرح این پرسش که آیا باید منتظر وقوع این بحران‌ها ماند و در صورت رخداد آنها با اقداماتی تک بعدی و نقطه ای به مقابله با آنها پرداخت؟ یا به عنوان مدیران شهری، متخصصان و شهروندان با پیش‌نگری و دوراندیشی و اتخاذ رویکردی یکپارچه و هماهنگ با هدف افزایش تاب‌آوری و ایجاد سازگاری در مقام پاسخ به بحران‌ها بر آمد؟ گفت: بدون شک در مواجه با بحران‌ها همه مسئولیت مشترکی داریم که از رهگذر همکاری مشترک و هم افزایی، پاسخ به بحران‌ها در شهرها و سکونتگاهها باید جامع، پیشگیرانه و پایدار باشد.
شهر بستر راه‌حل‌ها و نه مسائل طرح شده بدون پاسخ است
وی با اعلام اینکه جهان امروز از این اصل آگاه است که شهر بستر راه حل‌ها و نه مسائل طرح شده بدون پاسخ گفت: این تغییر رویکرد در خلال سومین کنفرانس سازمان ملل متحد در زمینه مسکن و سکونتگاههای انسانی موسوم به هبیتات ۳ که در سال ۲۰۱۶ در کیتوی اکوادور برگزار شد مورد تاکید قرار گرفت. آن کنفرانس، زمینه ساز توافق بر روی مهم‌ترین سندی شد که نگاهی جامع به مسائل شهری داشته و تمامی کشورهای عضو سازمان ملل را برای اقدامی جهانی برای ایجاد شهرهای ایمن، پایدار، زیست‌پذیر و تاب آور در ۲۰ سال آینده متعهد کرد.
صادقپور اقدم تصریح کرد: از این روی بهره گیری از تجربیات بین المللی و همگام شدن با اقدام جهانی و دستور کارهای جهانی برای مواجه با بحران‌ها به ویژه با توجه به ماهیت فرامرزی برخی از آنها بسیار مهم و تعیین کننده است.
به گفته وی، بر این اساس اتخاذ رویکردی یکپارچه با ایفای نقش و مشارکت موثر، فعالانه و فراگیر همه بازیگران حوزه شهری در سطوح ملی و محلی ضروری و اجتناب‌ناپذیر است. در این میان مشارکت جوامع محلی و سازمان‌های غیر دولتی در کنار برنامه ریزان شهری معماران شهرسازان و شرکای بخش خصوصی به عنوان سازندگان شهرهای تاب آور فردا حائز اهمیت است.
دبیر کمیته ملی اسکان بشر خاطرنشان کرد: کمیته ملی اسکان بشر جمهوری اسلامی ایران به عنوان مرجع ملی برنامه بشر ملل متحد آمادگی خود را برای برقراری و تقویت پیوندهای علمی و پژوهشی به ویژه در به اشتراک‌گذاری ظرفیت‌ها، تجارب و دانش بین‌المللی و نیز فراهم کردن زمینه معرفی تجارب و نمونه‌های عملکردی موفق در کشور در زمینه توسعه پایدار شهری در سطح بین المللی اعلام داشته و دست تمامی دست همه همکاران ارجمند در بخش‌های دولتی و غیر دولتی انجمن‌های حرفه ای دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی را برای برای همکاری‌های سازنده می‌فشارد.
وی از همکاری وزیر راه و شهرسازی از کمیته ملی اسکان بشر که مایه دلگرمی ما برای پیمودن گام‌هایی استوارتر شده است و اهتمام شرکت بازآفرینی شهری ایران در تهیه و تدوین گزارش ملی جا ایران در زمینه باز آفرینی شهری و ارائه آن در دومین اجلاس مجمع برنامه اسکان بشر ملل متحد در نایرونی تشکر کرد.
پیام معاون رئیس‌جمهور به مناسبت روز جهانی اسکان بشر:
پایداری شهری و محیط زیست، نیازمند حکمرانی یکپارچه و توجه به اصول علمی است
شینا انصاری معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست در پیامی برای مراسم روز جهانی اسکان بشر، که امروز سه‌شنبه ۱۵ مهرماه به میزبانی وزارت راه و شهرسازی برگزار شد، با اشاره به اهمیت روز جهانی اسکان بشر، تصریح کرد: این روز فرصتی است برای تأمل در رابطه‌ی میان انسان، محیط زیست و فضاهای زیستی که ما در آنها زندگی می‌کنیم.
وی افزود: روز جهانی اسکان بشر دهه‌هاست که در نخستین دوشنبه ماه اکتبر با ابتکار سازمان ملل متحد گرامی داشته می‌شود و این فرصت در حقیقت یادآور این نکته بنیادین است که مسکن، نه تنها یک نیاز فیزیکی، بلکه یک حق انسانی و اجتماعی است. سازهای که بیش و پیش از یک سازه فیزیکی، می‌بایست تامین‌کننده نیازهای معنوی انسان به مأمن و محل آرامش باشد.
رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست در ادامه پیام خود با اشاره به ارتباط حیاتی بین محیط زیست و سکونتگاههای انسانی اظهار داشت: حق بر سکونتگاه مناسب و ایمن در بستر شهرها تنها زمانی تحقق می‌یابد که محیط زیست پیرامون آن پایدار، ایمن و سالم باشد. سه‌گانه آب، خاک و هوا چونان مثلثی تاثیرگذار بر همه وجوه زیست شهری سایه می‌افکند و تصور شهرها مستقل از سپهر محیط زیستی حاکم بر آن هرگز ممکن نیست.
انصاری در ادامه افزود: شهرها به عنوان مرکز زندگی انسانی، امروزه بیش از هر زمان دیگری با چالش‌های چندوجهی روبه‌رو هستند: رشد شتابان جمعیت شهری، مصرف فزاینده انرژی، آلودگی هوا، بحران پسماند، کمبود منابع آب، فرسایش خاک، فرونشست زمین و پدیده‌ی تغییر اقلیم، تنها بخشی از این تهدیدات‌اند.
وی تصریح کرد: در چنین شرایطی، اگر توسعه شهری بدون رویکرد محیط زیستی ادامه یابد، سکونتگاههای انسانی نه مظهر رفاه و آرامش، بلکه منشأ بحران خواهند شد. بازتاب این معنا حتی در انتخاب عنوان امسال روز جهانی هبیتات یعنی "پاسخ به بحران‌های شهری" نیز به وضوح لمس می‌شود.
جلوگیری از بحران‌های محیطی و افزایش تاب‌آوری شهری
رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست با اشاره به تهدیدات زیست‌محیطی و بحران‌های موجود در شهرها، گفت: مطالعات نشان می‌دهد که بیش از ۷۰ درصد انتشار گازهای گلخانه‌ای مستقیماً از فعالیت‌های شهری ناشی می‌شود. بارگذاری نامناسب جمعیتی در شهرها، بحران خشکسالی و بهره‌برداری بی‌رویه از منابع آبی منتج به فرونشست و تولید فزاینده پسماند، این واقعیت را که بحران‌های شهری و محیط زیستی در هم تنیده‌اند، مسئولیت ما را در برنامه‌ریزی و عمل مشترک دوچندان می‌سازد.
وی تأکید کرد: در این راستا، مفهوم «شهر پایدار و مقاوم» می‌تواند محوری منطقی در سیاست‌گذاری‌ها قرار گیرد. افق دستیابی به شهرهایی که بتوانند در برابر تهدیدات اقلیمی تاب‌آور باشند و در عین حال، عدالت اجتماعی، سلامت عمومی و کیفیت زیست را برای شهروندان تضمین کنند.
انصاری ادامه داد: تجربه‌های موفق در جهان نشان می‌دهد که پیوند میان برنامه‌ریزی شهری و حفاظت از محیط زیست، تنها از مسیر حکمرانی یکپارچه شهری، مشارکت مردم و هم‌افزایی میان بخش‌های دولتی و خصوصی حاصل می‌شود. سیاست‌های ملی باید بر پایه داده‌های علمی، ارزیابی‌های زیست‌محیطی و برنامه‌ریزی بلندمدت شکل گیرد.
ضرورت سیاست‌های هماهنگ و مبتنی بر اصول علمی در کشور
وی در خصوص وضعیت کشور ایران گفت: دقت در بحران‌های امروز شهری و محیط زیستی کشور ما، مبین این نکته است که در هر نقطه‌ای به صورت بخشی و محدود به مسئله‌ای پرداخته شده و برای آن تصمیم‌گیری شده، خروجی آن بحران در ساحت‌ها و حوزه‌های دیگر بوده است.
انصاری با اشاره به ظرفیت‌های داخلی کشور، تصریح کرد: در کشور ما، مفهوم توسعه پایدار شهری می‌تواند با اتکا بر ظرفیت‌های بومی، دانش فنی و فرهنگ غنی ایرانی، راهگشای آینده‌ای سبزتر و متوازن‌تر باشد. از احیای بافتهای فرسوده و مدیریت منابع طبیعی گرفته تا کنترل آلودگی هوا و پسماند و نیز بخش کشاورزی و صنعت، همه نیازمند سیاستی هماهنگ و مبتنی بر اصول علمی است.
نگاه سطحی به محیط زیست زمینه‌ساز آسیب‌های جدی است
معاون رئیس‌جمهور با اشاره به مشکلات موجود در کشور و اهمیت توجه به محیط زیست اظهار داشت: متاسفانه نگاه زینتی و مانع‌بینی محیط زیست، دهه‌هاست در سپهر مفهوم توسعه در کشور، زمینه‌ساز آسیب‌های فراوان و بعضاً غیرقابل بازگشت شده است. تعبیر «محیط ایست» سال‌هاست که به طنز و جد، بارها در ادبیات سیاسی ما به کار گرفته شده و در بطن خود، نمادی از شتاب‌زدگی برای توسعه فیزیکی بدون توجه به الزامات محیط زیستی می‌باشد.
انصاری تأکید کرد: درک و باور این نکته ضروری است که محیط زیست سالم، پیش‌شرط توسعه شهری پایدار و توسعه شهری هوشمند، ابزار حفاظت از محیط زیست است.
وی ادامه داد: بی‌توجهی به این پیوند ظریف، می‌تواند به فروپاشی تعادل اکولوژیکی و اجتماعی بینجامد. در مقابل، سرمایه‌گذاری در شهرهای پایدار و زیست‌پذیر، نه تنها حفاظت از طبیعت، بلکه تضمین عدالت بین‌نسلی است؛ عدالت میان انسان امروز و انسان فردا.
مسئولیت ما حفظ میراث طبیعی و زیستی برای آیندگان است
انصاری در پیام خود با اشاره به مسئولیت‌های ما در حوزه محیط زیست و شهرسازی، گفت: مسئولیت ما، تنها مدیریت منابع نیست، بلکه حفظ میراث طبیعی و زیستی برای آیندگان است. هر تصمیمی در حوزه شهرسازی و محیط زیست، اثری ماندگار بر زمین خواهد گذاشت و تاریخ درباره‌ی آن داوری خواهد کرد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: باشد که روز جهانی اسکان بشر، الهام‌بخش تعهدی تازه برای ساختن شهری سبز، عادلانه و در هماهنگی با طبیعت باشد.
وزیر امور خارجه در پیام روز جهانی اسکان بشر:
مدیریت سنتی شهرها پاسخگوی چالش‌های امروز نیست
سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه در پیامی که در مراسم روز جهانی اسکان بشر امروز سه‌شنبه ۱۵ مهرماه قرائت شد، ضمن تقدیر از برگزارکنندگان این مراسم، از دعوت به عمل آمده و تلاش‌های صورت‌گرفته در این زمینه گفت: بشر در سیر تکاملی خود زمانی متمدن شناخته شد که امکان انتخاب، ایجاد و توسعه سکونتگاهها را پیدا کرد و در مکانی مناسب اسکان یافت. اگر صدها سال پیش اسکان بشر و شهرنشینی با شکلی ابتدایی و ملاحظاتی ساده همراه بود، امروز برای برخورداری از سکونتگاههای مناسب می‌بایست ده‌ها و بلکه صدها متغیر را مورد توجه قرار داد؛ لذا مدیریت شهرها و سکونتگاههای بشری با رویکردهای سنتی دیگر امکان‌پذیر نیست.
وی در ادامه با اشاره به تحولات جهانی و آثار آن بر زیست شهری، افزود: تغییرات آب‌وهوایی، تخریب گسترده منابع طبیعی و تنوع زیستی و آلودگی‌های فراگیر به همراه بلایای طبیعی چون سیل، زلزله و طوفان‌های گرد و غبار برای کشوری چون ما با اقلیمی خشک و کم‌آب که در معرض خشکسالی‌های شدید و پیاپی نیز قرار دارد، الزامات جدیدی را می‌طلبد.
وزیر امور خارجه با اشاره به ضرورت توجه به آلودگی‌های مختلف ناشی از سوء‌مدیریت پسماندها و سیستم‌های ناکارآمد حمل‌ونقل تصریح کرد: در مدیریت کارآمد شهری باید توجه ویژه‌ای به این مسائل داشت. جهان امروز برای برون‌رفت از این چالش‌ها تغییر الگوهای رفتاری در تولید و مصرف، بهره‌گیری از انرژی‌های پاک و پایدار به‌ویژه در بخش‌های صنعت، حمل‌ونقل و مصارف خانگی و حرکت به‌سوی اقتصادی چرخشی بر پایه مدیریت کارآمد پسماندها و منابع آبی و استفاده مجدد از این منابع را توصیه می‌کند. سیاست‌گذاری و سرمایه‌گذاری مناسب برای حرکت به سوی این اهداف، شاخص مهم توسعه‌یافتگی کشورهاست.
وی با تأکید بر پیوستگی حیات شهری و مناطق پیرامونی گفت: در یک نگاه کلان، حیات شهری ما نمی‌تواند به‌دور از مدیریت صحیح مناطق پیرامونی باشد. شهرها بخشی لاینفک از اکوسیستم پیرامونی خود هستند، هم بر آن اثر می‌گذارند و هم از آن تأثیر می‌پذیرند. آنچه امروز به عنوان آلودگی هوا، طوفان‌های گرد و غبار یا فرونشست زمین شاهد هستیم، علاوه بر چالش‌های درون‌شهری، ریشه در استفاده و مدیریت ناصحیح مناطق پیرامونی و منابع آبی دارد. این مسئله مستلزم رویکردی جامع و سیاست‌های یکپارچه و منسجم است.
وزیر امور خارجه توسعه اجتماعی و اجرای سیاست‌های عادلانه شهری را از محورهای اساسی تمدن بشری دانست و افزود: توسعه اجتماعی در محیط‌های شهری با هدف جلوگیری از حاشیه‌نشینی و مقابله با زمینه‌های رشد جرائم از جمله موضوعات مهمی است که تمدن امروز بشر ناگزیر از توجه ویژه به آن است.
وی نقش پژوهش و نوآوری را نیز حیاتی توصیف کرد و گفت: نقش فناوری‌های سازگار با محیط زیست و تأمین سرمایه لازم برای اجرای برنامه‌ها را نمی‌توان نادیده گرفت. بخشی از نوآوری‌ها، فناوری‌ها و سرمایه‌های مورد نیاز با کمک شرکت‌های دانش‌بنیان و مراکز علمی تحقیقاتی ایرانی قابل حصول است، اما حل برخی مشکلات که از مرزهای ملی فراتر می‌روند، مستلزم حمایت و همکاری‌های بین‌المللی گسترده است.
عراقچی اشاره به لزوم پشتیبانی نهادهای بین‌المللی تأکید کرد: از سازمان ملل متحد، آژانس‌های وابسته و کشورهای دوست انتظار داریم با همکاری علمی و فناورانه و تأمین منابع مالی، ایران را در تلاش برای نیل به این اهداف یاری کنند؛ اهدافی که با چالش‌های غیرمنصفانه ناشی از تحریم‌های غیرقانونی یک‌جانبه مواجه‌اند.»
وزیر امور خارجه در بخش پایانی سخنان خود خاطرنشان کرد: دولت چهاردهم، به‌ویژه وزارت راه و شهرسازی، با همکاری سایر وزارتخانه‌ها و اعضای محترم هیأت دولت کوشیده است ضمن ارزیابی نیازها و چالش‌های کشور، از تجربیات و دستاوردهای بین‌المللی استفاده کند و همکاری‌ها با دیگر کشورها و آژانس‌های وابسته به سازمان ملل متحد، از جمله برنامه اسکان بشر (هبیتات)، را در همه ابعاد توسعه شهری ارتقا دهد.
وی در پایان این پیام تاکید کرد: وزارت امور خارجه خرسند است که در تسهیل اجرای این تلاش‌ها در کنار وزارت راه و شهرسازی قرار دارد. موفقیت در نیل به این اهداف و ایجاد محیطی امن، سالم و پایدار برای زندگی همه آحاد ملت ایران، در گرو تلاش‌های مشترک همه ماست.
عضو شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری تاکید کرد؛
ضرورت نگاه آینده نگرانه به موضوع اسکان بشر در ایران / برنامه‌ریزی برای مقابله با فرونشست و کم‌آبی
سیدمحمد بهشتی عضو شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری و عضو پیوسته فرهنگستان هنر، امروز سه شنبه ۱۵ مهر در مراسم روز جهانی اسکان بشر که با موضوع پاسخ به بحران‌های شهری برگزار شد، با تاکید بر مفهوم عمیق واژه اسکان بشر، آن را فراتر از ساخت‌وساز و توسعه شهری دانست و گفت: اسکان، ریشه در سکینه و آرامش دارد و بشر، وجه زمینی و مادی انسان است. بنابراین هدف نهایی، دستیابی انسان به زندگی همراه با آرامش است.
وی ضمن تاکید بر اینکه آرامش زمانی برقرار است که هر چیز در جای خود قرار داشته باشد، افزود: به محض آنکه تعادل در محیط زندگی بر هم می‌خورد، آرامش نیز از بین می‌رود. همان‌گونه که درد در بدن، نشانه خروج از تعادل است، در شهر نیز بی‌نظمی و ساخت‌وسازهای ناهماهنگ موجب از بین رفتن آرامش شهری می‌شود.
عضو پیوسته فرهنگستان هنر ضمن تاکید بر اهمیت اسناد تصویری کشور به عکس‌های هوایی سال ۱۳۳۵ به عنوان یکی از مهم‌ترین اسناد شهرسازی ایران اشاره کرد و گفت: در آن دوران، رودخانه، دشت، کوه و باغ‌ها، همگی سر جای خود بودند. اما با رشد سریع جمعیت و گسترش بی‌برنامه شهرها، این تعادل از بین رفته است.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع افزایش جمعیت و تجربه ایران و جهان در این باره پرداخت و توضیح داد: در دوران صفویه، جمعیت اصفهان از حدود ۶۰ هزار نفر به بیش از ۶۵۰ هزار نفر رسید، اما حاصل آن، شهری آباد و زیبا بود. بنابراین افزایش جمعیت الزاما به معنای تخریب نیست، بلکه نحوه مواجهه ما با رشد جمعیت تعیین‌کننده نتیجه است.
بهشتی به تغییرات اقلیمی و نحوه مواجهه ایران با این تغییرات پرداخت و افزود: ایران سرزمینی بی‌قرار است. تنها در سال ۱۳۹۸ بیش از ۵ هزار و ۸۰۰ رویداد طبیعی مخرب در کشور رخ داده است. در حالی‌که بسیاری از الگوهای توسعه شهری ما از کشورهایی گرفته شده که سرزمین‌هایی آرام و باثبات دارند. اجرای این الگوها در محیطی ناپایدار، نتیجه‌ی مطلوبی نخواهد داشت.
وی با بیان اینکه اسکان بشر تداعی‌گر آرامش حیات انسانی است بر ضرورت بازنگری در نحوه توسعه شهری تاکید کرد و گفت: شاید عامل اصلی بحران‌های زیست‌محیطی و شهری در ایران، جمعیت یا تغییرات اقلیمی نباشد، بلکه نوع نگاه و شیوه مواجهه ما با سرزمین است.
بهشتی در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع فرونشست و بحران آب در کشور پرداخت و افزود: مسائلی مانند فرونشست و تنش آبی امروز به واقعیت تبدیل شده‌اند. برای مثال، شهر یزد با بیش از ۶۰۰ هزار نفر جمعیت، در ده سال آینده با چالش جدی تأمین آب مواجه خواهد بود. این امر می‌تواند موج جدیدی از مهاجرت اقلیمی را رقم بزند که ضرورت دارد تا در این زمینه چاره اندیشی شود.
مهاجرت به استان‌های شمالی به دلیل بحران آب
عضو پیوسته فرهنگستان هنر با بیان اینکه جابه جایی جمعیتی هم اکنون در استان‌های شمالی ایران مشهود است گفت: در شهرهایی مانند سیاهکل، بنگاه‌های معاملات ملکی از استان‌های مرکزی و جنوبی فعال شده‌اند. این روند نشان می‌دهد که مهاجرت به دلیل بحران آب در حال شکل‌گیری است. اما استان‌های گیلان و مازندران هنوز آمادگی لازم برای پذیرش این جمعیت را ندارند و هم‌اکنون نیز با مشکلات زیست‌محیطی متعددی از جمله دفن زباله و حفظ منابع آبی روبه‌رو هستند.
بهشتی تاکید کرد: چنانچه این وضعیت به‌درستی مدیریت نشود، مهاجرت به‌جای سازندگی، منجر به تخریب خواهد شد.
ضرورت نگاه آینده نگرانه به موضوع اسکان بشر در ایران
به گفته وی، کشور در زمینه‌ی اسکان بشر در آستانه‌ی شرایط اضطراری قرار دارد و لازم است دستگاه‌های اجرایی با نگاه ملی و آینده‌نگر به موضوع بپردازند.
بهشتی بر بومی‌سازی الگوهای جهانی توسعه در کشور تاکید کرد و گفت: در کنار توجه به مصوبات بین‌المللی، باید به شرایط خاص اقلیمی، زیست‌محیطی و جمعیتی کشور خودمان نگاه کنیم. تنها در این صورت می‌توانیم شهرهایی بسازیم که پایدار و آرامش‌بخش باشند.
وی افزود: هم اکنون بیش از ۸۰ درصد جمعیت ایران در شهرها زندگی می‌کنند، و این شهرنشینی بیشتر از سر اجبار و فشار اقتصادی و نه از مسیر طبیعی رشد مدنیت بوده است. بنابراین برای تحقق سکینه و آرامش در سرزمین مان، باید نوع نگاه و عمل خود را در برابر طبیعت، منابع و شهرها تغییر دهیم.
در حال تکمیل است...
ارسال نظر