توافق ترامپ با ایران چیزی شبیه برجام خواهد بود/ «ویتکاف» موضوع غنی سازی ایران را درک کرده است

رئیس برنامه خلع سلاح، کنترل سلاح و عدم اشاعه موسسه صلح استکهلم (سیپری) می‌گوید دونالد ترامپ ، در دوره اول ریاست‌جمهوری‌اش، موافقتنامه تجارت آزاد نفتا با کانادا و مکزیک را محکوم کرد و سپس موافقتنامه کاسما/یواسامکا را جایگزین کرد که تفاوت چندانی با نفتا نداشت.

دور چهارم گفت‌و‌گو‌های ایران و آمریکا روز یکشنبه ۲۱ اردیبهشت در مسقط عمان پایان یافت.

عباس عراقچی وزیر خارجه ایران بعد از دور چهارم گفت‌و‌گو‌ها با آمریکا گفت: دور چهارم مذاکرات نسبت به ۳ دور گذشته جدی‌تر و صریح‌تر بود.

وی گفت: می‌شود الان گفت که در مورد موضوعاتی اختلافی بیشتر بحث شده و مواضع به‌هم نزدیک شده و می‌شود این دوره را رو به‌جلو ارزیابی کرد.

عراقچی افزود: احتمالا دور بعدی مذاکرات با فاصلۀ یک هفته و یک روز کم و زیاد برگزار خواهد شد.

وی در ادامه گفت: از نظر ما غنی‌سازی حتما باید ادامه پیدا کند؛ البته ممکن است برای اعتمادسازی در سطح آن به‌مدت کوتاهی محدودیت ایجاد شود. اصل ادعای ممنوعیت غنی‌سازی اصلا قابل مذاکره نیست.

عراقچی گفت: به طرف مقابل گفتیم اظهارات ضد‌ونقیض به مذاکرات کمکی نمی‌کند و باید این روش را اصلاح کند. به آنها گفتیم اگر این موضوع را تکرار کند ماهم ناچارا همان کار را خواهیم کرد.

از طرف دیگر یک مقام ارشد آمریکایی بعد از دور چهارم مذاکرات به سایت آکسیوس آمریکا گفت: «توافق حاصل شد که مذاکرات برای ادامه کار بر روی عناصر فنی ادامه یابد. ما از نتیجه امروز دلگرم شده‌ایم و مشتاقانه منتظر جلسه بعدی خود هستیم که در آینده نزدیک برگزار خواهد شد. »

«رئوف» در خصوص این پرسش که «این دور از مذاکرات در حالی برگزار شد که سخنان ترامپ رئیس جمهور آمریکا و استیو ویتکاف در خصوص ضرورت برچیدن برنامه غنی سازی ایران بر این دور از مذاکرات سایه افکنده بود. ایران اعلام کرده بود اصل غنی سازی قابل مذاکره نیست. عراقچی بعد از دور چهارم مذاکرات اعلام کرده «از نظر ما غنی‌سازی حتما باید ادامه پیدا کند؛ البته ممکن است برای اعتمادسازی در سطح آن به‌مدت کوتاهی محدودیت ایجاد شود.» حال که طرف‌های ایرانی و آمریکایی از مذاکرات ابراز رضایت کرده‌اند آیا معنای آن این است که آمریکا اصل غنی سازی را پذیرفته و مساله سطح و میزان غنی سازی است؟» گفت: در حالی که ویتکاف موضع ایران درباره کاهش فعالیت‌های غنی‌سازی را درک می‌کند، این دیدگاه روبیو و دیگر تندرو‌های دولت ترامپ نیست. این که چه کسی در واشنگتن پیروز خواهد شد، هنوز یک سوال بی‌پاسخ است.

رئوف در پاسخ به این پرسش که «برخی معتقدند اولین سفر خارجی پرزیدنت ترامپ به کشور‌های عربی ثروتمند خلیج فارس به معنای اولویت عربستان (در مقایسه با اسرائیل) در سیاست منطقه‌ای آمریکاست. آیا با این ارزیابی موافق هستید؟» گفت: به نظر می‌رسد عربستان سعودی توافق هسته‌ای با آمریکا را از مسئله شناسایی اسرائیل جدا کرده است. این که آیا ترامپ در دیدار پیش‌رو با این موضوع همراهی خواهد کرد یا نه، نیز یک سوال بی‌پاسخ است.

رئیس سابق بخش امنیت سیاسی و شفاف سازی آژانس بین المللی انرژی اتمی در ادامه یادآور شد: با توجه به نقش کاخ سفید در برقراری آتش‌بس بین پاکستان و هند، ترامپ ممکن است انگیزه داشته باشد تا در مورد توافقی با ایران پیشرفت کند که احتمالاً تفاوت چندانی با برجام نخواهد داشت.

وی افزود: ترامپ، در دوره اول ریاست‌جمهوری‌اش، موافقتنامه تجارت آزاد نفتا با کانادا و مکزیک را محکوم کرد و سپس موافقتنامه کاسما/یواسامکا را جایگزین کرد که تفاوت چندانی با نفتا نداشت؛ بنابراین به نظر می‌رسد توافق ترامپ با ایران می‌تواند از جهات زیادی شبیه به برجام باشد؛ با حذف موضوع موشک‌ها، نیرو‌های نیابتی و موارد مشابه.

رئوف در خصوص احتمال فعال سازی مکانیسم ماشه از سوی کشور‌های اروپایی نیز یادآور شد: نوعی ناامیدی وجود دارد که تروئیکای اروپایی (انگلیس، فرانسه و آلمان) همچنان از بازگشت فوری تحریم‌ها به عنوان تاکتیک فشار استفاده می‌کنند.

این سوال جالب نیز مطرح است که آیا «رافائل گروسی»، مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی، این ماه و قبل از نشست ژوئن شورای حکام آژانس، یک «گزارش جامع» منتشر خواهد کرد یا خیر؟

من دیروز در سازمان ملل در نیویورک بودم. به نظر می‌رسد که اتحادیه اروپا/سه کشور اروپایی (E۳) در جریان امور هستند و آمریکا را از این موضوع مطلع نگه داشته است. اما از اتحادیه اروپا/سه کشور اروپایی به خاطر ادامه تهدید به بازگشت تحریم‌ها و فریاد زدن درباره غنی‌سازی، تا حدودی ناامید شده است.

 در نهایت آنها چاره‌ای جز ورود به توافق آمریکا نخواهند داشت. با این حال، مانند برجام، اروپا ممکن است همچنان برخی از تحریم‌ها (موشک‌ها، حوثی‌ها، حماس، حقوق زنان و غیره) را حفظ کند. در مورد «گروسی» باید توجه داشت، او می‌خواهد دبیرکل بعدی سازمان ملل باشد، بنابراین باید رأی همه پنج عضو دائم و اکثریت کشور‌های عضو سازمان ملل را به دست آورد.

گفتنی است ، «رئوف» مشاور پیشین هسته‌ای هیات کانادا و در حال حاضر رئیس برنامه خلع سلاح، کنترل سلاح و عدم اشاعه موسسه صلح استکهلم (سیپری) است.

منبع : تابناک