حادثه پلاک 13 در تهران؛ قیامی که تاریخ‌ ساز شد

به گزارش رکنا، حدود ۶۷ سال پیش، برنامه‌ای برای شماره‌گذاری خانه‌های تهران آغاز شد که به نظر ساده می‌آمد اما در ادامه به یک ماجرای جنجالی تبدیل شد. این پروسه با پلاک‌کوبی ساختمان‌ها شروع شد و نتایج جالبی را رقم زد. عده‌ای نسبت به عدد ۱۳ واکنش تندی نشان دادند و اعتراض‌ها تا حدی بالا گرفت که به موضوع اصلی گفتگوهای زمان تبدیل شد. ماجراهایی که شاید هنوز هم برای برخی جالب باشد.

شروع عملیات پلاک‌کوبی

در روز چهارشنبه دهم دی‌ماه سال ۱۳۳۷، مامورین اداره آمار تهران برای پلاک‌ کوبی از خیابان شاهرضا (انقلاب کنونی) کار خود را آغاز کردند. ابزارهای مخصوص، دیوارهای گچی، سیمانی و آجری را آماده پذیرش پلاک‌ها می‌کرد. اکثر مالکان خوشحال بودند که خانه‌هایشان شماره‌گذاری می‌شود، اما وقتی نوبت به پلاک شماره ۱۳ رسید، همه چیز رنگ دیگری گرفت!

یک صاحبخانه عصبانی، با شنیدن صدای چکش‌ها از خانه بیرون آمد و فریاد زد: «عدد ۱۳ نحس است! این پلاک لعنتی را بردارید. نمی‌خواهم خانواده‌ام گرفتار نحوست شود!» عصبانی‌تر از آن بود که مامورین بتوانند او را آرام کنند. در نتیجه خودش دست به کار شد و پلاک شماره ۱۳ را پایین کشید.

قیام صاحبخانه‌ها علیه ۱۳

اما این تنها آغاز اعتراض به ۱۳ بود. ماموران اداره آمار تلاش کردند طبق وظیفه، پلاک‌ها را نصب کنند، اما بسیاری از صاحبخانه‌ها بلافاصله پلاک‌ها را پایین می‌کشیدند. طنز ماجرا اینجا بود که انگار محله به شورشی علیه عدد سیزده تبدیل شده بود و کسی جلودار این اعتراضات نبود.

در صحنه‌ای دیگر، مردی عصبی به ساختمان اداره آمار وارد شد و با فریاد موضوع را شرح داد. او گفت: «پلاک ۱۳ خانه‌ام باعث جدایی من و همسرم شد. از روزی که نصب شد، اختلافاتمان شدت گرفت تا کار به طلاق رسید. بعد از آن، خانه‌مان را دزد زد، یکی از فرزندانم مجروح شد و حالا آمده‌ام تا این پلاک لعنتی را بردارید!»

۱۳؛ عددی محبوب برای برخی

اما عدد ۱۳ مخالفینی داشت و در عین حال موافقینی هم پیدا کرد. یکی از آن‌ها رئیس اداره آمار، آقای خواجه‌نصیری بود. او معتقد بود تمام موفقیت‌هایش را مدیون عدد ۱۳ است. بنابراین صراحتاً درخواست کرد پلاک شماره ۱۳ بر سردر منزلش نصب شود.

در ماجرایی جالب‌تر، مردی از همین عدد برای خلاص شدن از دست مادرزن خود استفاده کرد. او با استفاده از خصومت مادرزنش نسبت به ۱۳، کاری کرد که مادرزن از خانه‌اش نقل مکان کند.

خلاقیت در مواجهه با اعتراض‌ها

اعتراض‌های گسترده مردم نسبت به عدد ۱۳ مسئولان را به فکر راه‌حل جدید انداخت. نتیجه، پیشنهاد «۱ به علاوه ۱۲» بود. این تغییر نه تنها سبب کاهش اعتراض‌ها شد بلکه آرامشی نسبی را رقم زد.

خطرات حادثه‌بار پلاک‌کوبی

پلاک‌کوبی فقط با ماجرای عدد ۱۳ همراه نبود، بلکه خطرات جسمی کارگران نیز از دیگر چالش‌ها بود. تنها در فصل زمستان، ۳۵ کارگر به دلیل سقوط از نردبان شدیداً مجروح شدند. یکی از مشهورترین این افراد، حسین آقا بود که پس از ده سقوط لقب "قهرمان بدشانسی" را به خود اختصاص داد.

اما با وجود همه این وقایع، عملیات نصب پلاک‌ها ادامه یافت و تا پایان فصل بهار حدود ۵۷۹۲۵ پلاک نصب گردید.