شاهد پس از اداي شهادت، مواجه با آثار و تبعات خواسته و ناخواستهای است. زیرا شهادت شاهد غالباً از 3 حالت خارج نیست: یا اینكه برای قاضی ثابت میشود كه او در موضوع شهادت به دروغ متوسّل شده است(شهادت زور) یا شاهد خود اقرار میكند كه در مورد شهادت خلاف واقع اظهار كرده است(رجوع از شهادت) یا شهادت صحیح و مطابق با واقع ادا شده است.
شرایط تحقق جرم شهادت کذب 1ـ اداي شهادت دروغ باید در دادگاه (اعم از عمومی و اختصاصی) به عمل آید. لذا شهادت در خارج از دادگاه و همچنین مراجعی که به آنها دادگاه اطلاق نمیشود مشمول این جرم نیست. 2ـ ادای شهادت نزد مقامات رسمی باشد. از این رو چنانچه فردی که شهادت را میشنود صلاحیت آن را نداشته باشد، نمیتوان ادای شهادت را مشمول این ماده دانست.(ماده 650 قانون مجازات اسلامی: هر کس در دادگاه نزد مقامات رسمی شهادت دروغ بدهد به 3 ماه و یک روز تا 2 سال حبس و یا به یک میلیون و 500 هزار تا 12 میلیون ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد).
شرط تعقیب شاهد کاذب: باید کذب بودن شهادت وی در دادگاه صالح به موجب حکم قطعی به اثبات رسیده باشد. شهادت دروغ موجب بطلان حکم است و هر حکمی که بر اساس آن صادر شود، بلااثر است. مطابق قواعد کلی مسؤولیت مدنی، هرگاه کسی سبب ورود خسارت شود، باید جبران كند. در اینجا نیز شهود باید خسارت زیاندیده را جبران كند. گواهی دروغ در زمره گناهان کبیره است و با دیگر کبائر مثل سرقت، رباخوری و ... در یک ردیف قرار دارد. کسی که در هنگام واقعه ناظر بوده و بعد هنگام ادا و بیان مطلب در محضر دادگاه واقعیت را از روی علم و عمد عوض کند و به این ترتیب باعث صدور حکم بناحق شود، این عمل شاهد کاذب در نظر جامعه و در وجدان و اخلاق، محکوم است و در قانون نیز برای آن مجازات در نظر گرفته شده است که همان ماده 650 قانون مجازات اسلامی است.
آثار شهادت کذب: 1ـ مجازات 3 ماه و یک روز تا 2 سال حبس یایک میلیون و 500 هزار تا 12 میلیون ریال جزای نقدی (ماده 650 قانون مجازات اسلامي). 2ـ شهادت دروغ موجب بطلان حکم است و هر حکمی که بر این اساس صادر شود، بلااثر است و باید شهودی که شهادت کذب دادهاند غرامت را بپردازند. 3ـ مطابق قواعد کلی مسؤولیت مدنی، هرگاه کسی سبب ورود خسارت شود، باید جبران كند. در شهادت کذب نیز شهود باید خسارت زیاندیده را جبران كند. 4ـ در امور کیفری یکی از جهات درخواست تجدید نظر، دروغ بودن شهادت شهود است. 5 ـ چنانچه شاهد پس از ادای سوگند شهادت دروغ بدهد، با احراز این موضوع برای دادگاه، مجازات سوگند و شهادت دروغ قابل جمع است. همچنین اگر شهادت دروغ در مورد حدود، قصاص یا دیات باشد، قاعده جمع مجازاتها اعمال میشود. 6ـ اگر 2 نفر شهادت دهند به آنچه که جرم آن قتل(قصاص يا اعدام) است، مثل ارتدادیا 4 نفر شهادت دهند به آنچه که موجب سنگسار است، مثل زنا و بعد از اجراي حد یا قصاص ثابت شود که شهادت دروغ دادهاند، قاضی و ماموري از طرف او حد یا قصاص را اجرا کرده است، ضامن نیستند بلکه قصاص بر شهود کذب يا كساني است كه شهادت دروغ آنها منجر به صدور اين حكم و اجراي آن شده است.
ارسال نظر