دنباله‌دار میان‌ستاره‌ای 3I/ATLAS همچنان دانشمندان را شگفت‌زده می‌کند / درخشندگی غیرمنتظره‌ای که سبب حیرت پژوهشگران شده است
رکنا گوناگون: ستاره‌شناسان از درخشش غیرمنتظره و سریع دنباله‌دار میان‌ستاره‌ای «3I/ATLAS» در زمان نزدیک‌ترین عبور آن از خورشید شگفت‌زده شده‌اند؛ پدیده‌ای مرموز که درک کنونی از رفتار دنباله‌دارها را به چالش کشیده و ممکن است سرنخ‌های تازه‌ای درباره جهان‌های آن‌سوی منظومه شمسی ارائه دهد.
به گزارش گروه ترجمه رکنا، به نقل از اسپیس دات کام، «دلیل درخشش سریع 3I که به‌مراتب بیشتر از نرخ درخشش اغلب دنباله‌دارهای ابر اورت در فواصل مشابه است، همچنان نامشخص باقی مانده است.»
دنباله‌دار میان‌ستاره‌ای 3I/ATLAS بار دیگر دانشمندان را شگفت‌زده کرده است، این بار با افزایش غیرمنتظره و سریع در روشنایی هنگام نزدیک‌ترین عبور از خورشید. کارشناسانی که این جرم را مطالعه می‌کنند هنوز نمی‌دانند چرا چنین اتفاقی رخ داده است.
3I/ATLAS تنها سومین جرمی است که تاکنون شناخته شده که از سامانه‌ی سیاره‌ای دیگری وارد منظومه شمسی ما شده است — پس از صخره فضایی سیگارشکل «اوموآموا» که در اکتبر ۲۰۱۷ از منظومه شمسی عبور کرد و نخستین دنباله‌دار میان‌ستاره‌ای 2I/Borisov که در اوت ۲۰۱۹ در همسایگی ستاره‌ای ما مشاهده شد. حضور کوتاه این اجرام در منظومه شمسی نگاهی منحصربه‌فرد به ترکیب شیمیایی پیرامون سایر ستارگان ارائه می‌دهد.
«دلیل درخشش سریع 3I که به‌مراتب بیشتر از نرخ درخشش اغلب دنباله‌دارهای ابر اورت در فواصل شعاعی مشابه است، همچنان نامشخص باقی مانده است»، پژوهشگرانی که پشت این تحقیق هستند — «چی‌چِنگ ژانگ» از رصدخانه لوول در فلگستف آریزونا و «کارل باتامز»، اخترفیزیک‌دان آزمایشگاه تحقیقاتی نیروی دریایی ایالات متحده در واشنگتن دی‌سی — در مقاله‌ای درباره این مشاهده که در پایگاه پیش‌چاپ arXiv منتشر شده، چنین نوشته‌اند.
درخشش سریع 3I/ATLAS توسط فضاپیماهای دوقلوی STEREO-A و STEREO-B که مأموریت رصد روابط خورشیدی و زمینی (STEREO) را تشکیل می‌دهند، رصد شده است، همچنین توسط رصدخانه خورشیدی و هلیوسفر (SOHO) و ماهواره هواشناسی GOES-19. این مشاهدات مبتنی بر فضا ضروری بود، زیرا ابزارهای زمینی تا زمانی که دنباله‌دار میان‌ستاره‌ای از سمت دیگر خورشید عبور نکند و وارد مرحله «پس‌از‌پری‌هلیون» خود نشود — زمانی در اواسط تا اواخر نوامبر ۲۰۲۵ — قادر به رصد آن نخواهند بود.
تیم پژوهشی چندین سازوکار مختلف را پیشنهاد می‌کند که می‌تواند دلیل درخشش غیرمنتظره و سریع این دنباله‌دار از فراسوی منظومه شمسی باشد. این پدیده ممکن است نتیجه سرعت نزدیک‌شدن 3I/ATLAS به خورشید باشد؛ یا می‌تواند نکاتی درباره ماهیت خود دنباله‌دار را آشکار سازد. این امر هیجان‌انگیز است، زیرا اگر ترکیب درونی 3I/ATLAS با هسته‌های دنباله‌دارهای ابر اورت متفاوت باشد، ممکن است به این معنا باشد که سامانه‌ی سیاره‌ای منشأ آن نیز ترکیب شیمیایی متفاوتی دارد.
«ویژگی‌های غیرعادی در ترکیب، شکل یا ساختار هسته — که ممکن است از سامانه میزبانش یا در طول سفر میان‌ستاره‌ای طولانی‌اش به دست آمده باشد — نیز ممکن است در این درخشش سریع نقش داشته باشد»، ژانگ و باتامز ادامه دادند. «در غیاب توضیح فیزیکی مشخص، چشم‌انداز رفتار 3I در مرحله پس از پری‌هلیون همچنان نامعلوم است و تثبیت در درخشندگی — یا حتی ادامه‌ی کوتاه‌مدت درخشش پیش از پری‌هلیون — به همان اندازه محتمل است که کم‌نور شدن سریع پس از پری‌هلیون.»
نویسندگان همچنین پیشنهاد می‌کنند که پدیده تصعید ممکن است برای 3I/ATLAS به شکل متفاوتی از انتظار رخ داده باشد، زیرا این دنباله‌دار میان‌ستاره‌ای هنوز در فاصله‌ای به نسبت نزدیک به خورشید — حدود سه برابر فاصله زمین تا خورشید — تحت سلطه تصعید دی‌اکسیدکربن قرار داشته است. این وضعیت ممکن است منجر به خنک‌شدنی شده باشد که تا این زمان، تصعید بخار آب به بخار را سرکوب کرده است.
بدیهی است که 3I/ATLAS همچنان دانشمندان را به‌طور همزمان شگفت‌زده و کنجکاو می‌کند و تقریباً می‌توان مطمئن بود که پس از خروج آن از تابش خیره‌کننده خورشید، کنجکاوی‌های بیشتری پیرامون این مهاجم میان‌ستاره‌ای کشف خواهد شد.
این دو دانشمند در پایان نتیجه‌گیری کردندکه «ادامه مشاهدات ممکن است به ارائه توضیحی قطعی‌تر درباره رفتار این دنباله‌دار کمک کند»،
ارسال نظر