فلوشیپ چیست؟

به گزارش رکنا، فلوشیپ یک برنامه تخصصی است که معمولاً بعد از فارغ‌التحصیلی از دوره دکترا یا تخصص پزشکی انجام می‌شود. این برنامه‌ها معمولاً به افراد کمک می‌کنند که در زمینه‌ای خاص، مانند یک شاخه از پزشکی، مهندسی، یا دیگر رشته‌های علمی، تخصص بیشتری پیدا کنند. فلوشیپ‌ها به افراد فرصتی می‌دهند که مهارت‌های عملی بیشتری در زمینه انتخابی خود کسب کنند و در عین حال با محققان و متخصصان دیگر در ارتباط باشند.

در پزشکی، فلوشیپ‌های تخصصی پس از دوره تخصص به پزشکان امکان می‌دهند تا در زمینه‌ای خاص‌تر مانند جراحی قلب ، مغز و اعصاب یا رادیولوژی مهارت پیدا کنند. به طور کلی، فلوشیپ‌ها مدت‌زمان مشخصی دارند و اغلب شامل پژوهش، آموزش عملی و گاهی تدریس نیز می‌شوند.

انواع فلوشیپ‌ها

فلوشیپ‌ها به طور کلی به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند که بستگی به حوزه تخصصی و نوع آموزشی که ارائه می‌دهند دارند. در اینجا انواع مختلف فلوشیپ‌ها را بررسی می‌کنیم:

1. فلوشیپ‌های پزشکی

فلوشیپ‌های بالینی: این فلوشیپ‌ها در شاخه‌های مختلف پزشکی به صورت بالینی اجرا می‌شوند و به پزشکان این فرصت را می‌دهند که در زمینه‌های خاص پزشکی، مانند جراحی، طب داخلی، رادیولوژی، قلب‌شناسی، جراحی مغز و اعصاب، پزشکی ورزشی و غیره تخصص پیدا کنند.

فلوشیپ‌های جراحی: برای پزشکانی که قصد دارند در رشته‌های خاص جراحی مانند جراحی پلاستیک، جراحی قلب و عروق، جراحی فک و صورت، جراحی اعصاب و غیره پیشرفت کنند.

فلوشیپ‌های تحقیقاتی پزشکی: شامل پروژه‌های تحقیقاتی در زمینه‌های مختلف مانند داروشناسی، ژنتیک پزشکی، ایمونولوژی و غیره است. این فلوشیپ‌ها معمولاً پژوهش‌های علمی و آزمایشگاهی را شامل می‌شوند.

فلوشیپ‌های فوق تخصصی: به پزشکان این امکان را می‌دهند که در زمینه‌هایی بسیار خاص‌تر از تخصص خود مانند درمان سرطان، بیماری‌های نادر یا بیماری‌های خاص در کودکان تجربه کسب کنند.

2. فلوشیپ‌های علمی و تحقیقاتی

فلوشیپ‌های تحقیقاتی در علوم پایه: این فلوشیپ‌ها شامل رشته‌هایی مانند فیزیک، شیمی، زیست‌شناسی، ریاضیات و مهندسی است. در این نوع فلوشیپ‌ها فرد می‌تواند به پژوهش در زمینه‌های خاص علمی پرداخته و در پروژه‌های تحقیقاتی شرکت کند.

فلوشیپ‌های مهندسی: در زمینه‌های مختلف مهندسی مانند مهندسی مکانیک، برق، عمران، مواد، نرم‌افزار و غیره انجام می‌شود. این فلوشیپ‌ها بیشتر بر روی پروژه‌های عملی و نوآوری‌های تکنولوژیکی تمرکز دارند.

فلوشیپ‌های فناوری اطلاعات: برای افرادی که قصد دارند در حوزه‌های خاص فناوری اطلاعات مانند امنیت سایبری، داده‌کاوی، هوش مصنوعی و یادگیری ماشین تخصص پیدا کنند.

3. فلوشیپ‌های هنر و فرهنگ

فلوشیپ‌های هنری: این فلوشیپ‌ها به هنرمندان این فرصت را می‌دهند تا آثار جدیدی خلق کنند یا در پروژه‌های هنری خاصی شرکت کنند. این فلوشیپ‌ها می‌توانند در رشته‌های مختلف هنری مانند نقاشی، عکاسی، طراحی، تئاتر و سینما باشند.

فلوشیپ‌های تاریخ هنر: محققان در این فلوشیپ‌ها می‌توانند در زمینه‌هایی مانند نقد و تحلیل آثار هنری، تاریخ هنر، مرمت آثار هنری و مطالعات فرهنگی فعالیت کنند.

4. فلوشیپ‌های کسب‌وکار و مدیریت

فلوشیپ‌های مدیریتی و رهبری: برای افرادی که به دنبال تقویت مهارت‌های مدیریتی خود هستند و می‌خواهند در زمینه‌هایی مانند مدیریت اجرایی، استراتژی کسب‌وکار، بازاریابی و رهبری بیشتر آموزش ببینند.

فلوشیپ‌های کارآفرینی: این فلوشیپ‌ها به افراد کمک می‌کنند که در زمینه راه‌اندازی کسب‌وکارهای نوآورانه، استارتاپ‌ها و تجاری‌سازی ایده‌های خود مهارت پیدا کنند.

5. فلوشیپ‌های بین‌المللی و اجتماعی

فلوشیپ‌های بین‌المللی: این نوع فلوشیپ‌ها به افراد از کشورهای مختلف این فرصت را می‌دهند که در مراکز تحقیقاتی یا دانشگاه‌های معتبر دنیا به تحصیل و پژوهش بپردازند. از جمله معروف‌ترین این فلوشیپ‌ها می‌توان به فلوشیپ فولبرایت در آمریکا اشاره کرد.

فلوشیپ‌های حقوق بشر و توسعه اجتماعی: این فلوشیپ‌ها به افرادی که علاقه‌مند به مسائل اجتماعی، حقوق بشر، توسعه پایدار و مسائل جهانی هستند، کمک می‌کند تا در پروژه‌های بین‌المللی فعالیت کنند.

فلوشیپ‌های دیپلماسی و روابط بین‌الملل: افرادی که قصد دارند در زمینه دیپلماسی، روابط بین‌الملل و سیاست‌های جهانی تخصص پیدا کنند می‌توانند در این فلوشیپ‌ها شرکت کنند.

6. فلوشیپ‌های آموزشی و تدریس

فلوشیپ‌های آموزشی: این فلوشیپ‌ها برای معلمان و استادان دانشگاه طراحی شده‌اند تا بتوانند در زمینه‌های آموزشی، برنامه‌ریزی درسی و نوآوری‌های آموزشی بیشتر آموزش ببینند.

فلوشیپ‌های تدریس در دانشگاه‌ها: برای محققان و استادان دانشگاهی که می‌خواهند به تحقیق و تدریس در دانشگاه‌های معتبر جهانی ادامه دهند.

7. فلوشیپ‌های محیط زیست و علوم زمین

فلوشیپ‌های علوم محیط زیست: این فلوشیپ‌ها به افرادی که علاقه‌مند به حفظ محیط زیست، تغییرات اقلیمی و پژوهش در زمینه مسائل محیط زیستی هستند، کمک می‌کند.

فلوشیپ‌های جغرافیا و زمین‌شناسی: این فلوشیپ‌ها به پژوهشگران کمک می‌کند تا در زمینه‌های جغرافیا، اقیانوس‌شناسی، زمین‌شناسی و اکتشافات منابع طبیعی تخصص پیدا کنند.

8. فلوشیپ‌های سلامت عمومی و اپیدمیولوژی

فلوشیپ‌های بهداشت عمومی: این فلوشیپ‌ها به افراد امکان می‌دهند که در زمینه‌های مختلف بهداشت عمومی مانند مدیریت سلامت، بیماری‌های عفونی، اپیدمیولوژی و سیاست‌گذاری بهداشتی تخصص پیدا کنند.

فلوشیپ‌های اپیدمیولوژی: تمرکز این فلوشیپ‌ها بر روی پیشگیری از بیماری‌ها، تحقیق در مورد شیوع بیماری‌ها و راه‌حل‌های بهداشت عمومی است.

ویژگی‌های فلوشیپ‌ها

ویژگی‌های فلوشیپ‌ها به طور کلی شامل موارد زیر می‌شوند که این ویژگی‌ها کمک می‌کنند تا این برنامه‌ها برای افراد جذاب و مفید باشند:

1. تمرکز بر تخصص‌های خاص

فلوشیپ‌ها به افراد این امکان را می‌دهند که در زمینه‌های خاص و تخصصی تر از رشته‌های خود آموزش ببینند و تجربه کسب کنند. این برنامه‌ها برای افرادی طراحی شده‌اند که می‌خواهند در یک حوزه خاص، مانند یک بیماری خاص در پزشکی، یک فناوری نوین در مهندسی، یا یک شاخه هنری ویژه، بیشتر تحقیق کنند و مهارت‌های خود را تقویت کنند.

2. مدت زمان مشخص

فلوشیپ‌ها معمولاً مدت زمان مشخصی دارند که می‌تواند از چند ماه تا چند سال متغیر باشد. این مدت زمان می‌تواند بسته به نوع فلوشیپ و برنامه آموزشی متغیر باشد. به طور معمول، فلوشیپ‌های پزشکی بین ۱ تا ۳ سال طول می‌کشند.

3. فرصت‌های پژوهشی و تحقیقاتی

بسیاری از فلوشیپ‌ها شامل فرصت‌های پژوهشی و تحقیقاتی هستند که به فرد این امکان را می‌دهند که در پروژه‌های تحقیقاتی مشارکت کند، داده‌های علمی جمع‌آوری کند و به نوآوری‌های جدید دست یابد. این ویژگی در فلوشیپ‌های علمی، پزشکی و تحقیقاتی به شدت برجسته است.

4. فرصت‌های عملی و بالینی

برای فلوشیپ‌های پزشکی، هنری و مهندسی، فرصت‌های عملی و بالینی یک بخش ضروری از برنامه هستند. برای مثال، پزشکان ممکن است در بیمارستان‌ها یا کلینیک‌ها کار کنند، هنرمندان در کارگاه‌های هنری مشغول شوند و مهندسان در پروژه‌های صنعتی به کار بپردازند.

5. شبکه‌سازی و ارتباطات حرفه‌ای

فلوشیپ‌ها فرصتی عالی برای شبکه‌سازی و ایجاد ارتباطات حرفه‌ای فراهم می‌کنند. افراد در این برنامه‌ها می‌توانند با سایر متخصصان و پژوهشگران از سراسر جهان ارتباط برقرار کنند و از تجربیات یکدیگر بهره‌برداری کنند.

6. حمایت مالی و بورسیه‌ها

بسیاری از فلوشیپ‌ها شامل کمک‌هزینه‌ها، حقوق یا بورسیه‌ها برای تأمین هزینه‌های تحصیل و زندگی هستند. این ویژگی به افراد کمک می‌کند تا بدون نگرانی از مسائل مالی، بر روی برنامه آموزشی خود تمرکز کنند.

7. آموزش‌های فردی و تخصصی

فلوشیپ‌ها معمولاً برنامه‌های آموزشی فردی و تخصصی دارند که بر اساس نیازها و علایق شخصی هر شرکت‌کننده تنظیم می‌شوند. این نوع آموزش‌ها بسیار شخصی‌سازی شده هستند و به افراد این امکان را می‌دهند که بر روی مهارت‌ها و موضوعاتی خاص تمرکز کنند.

8. مدارک و گواهینامه‌های معتبر

پس از اتمام فلوشیپ، شرکت‌کنندگان معمولاً گواهی یا مدرک معتبری دریافت می‌کنند که می‌تواند به اعتبار حرفه‌ای آن‌ها افزوده و به پیشرفت شغلی‌شان کمک کند.

9. فرصت‌های شغلی و پیشرفت حرفه‌ای

فلوشیپ‌ها می‌توانند درهای جدیدی برای فرصت‌های شغلی باز کنند. بسیاری از شرکت‌کنندگان فلوشیپ بعد از اتمام برنامه، شانس پیدا می‌کنند تا در سازمان‌های معتبر یا دانشگاه‌های معروف مشغول به کار شوند. در برخی موارد، اتمام یک فلوشیپ می‌تواند شانس به‌دست آوردن موقعیت‌های رهبری یا تدریس در مراکز آموزشی را افزایش دهد.

10. مشارکت در پروژه‌های بین‌المللی

برخی از فلوشیپ‌ها به صورت بین‌المللی برگزار می‌شوند و به افراد این فرصت را می‌دهند که در پروژه‌های تحقیقاتی و کاری در سطح جهانی شرکت کنند. این ویژگی برای کسانی که به دنبال تجربه‌های بین‌المللی و همکاری با متخصصان در سطح جهانی هستند بسیار جذاب است.

11. پشتیبانی از نوآوری و توسعه حرفه‌ای

فلوشیپ‌ها محیطی را برای افراد فراهم می‌کنند که در آن می‌توانند به نوآوری‌ها و پیشرفت‌های جدید در رشته خود بپردازند. بسیاری از فلوشیپ‌ها این فرصت را به افراد می‌دهند که به عنوان پیشگامان در حوزه‌های خود عمل کنند و به توسعه رشته خود کمک کنند.

مزایای فلوشیپ

فلوشیپ‌ها مزایای زیادی دارند که می‌توانند به پیشرفت حرفه‌ای و شخصی افراد کمک کنند. در اینجا به برخی از مهم‌ترین مزایای فلوشیپ‌ها اشاره می‌کنیم:

1. تخصص بیشتر در یک حوزه خاص

فلوشیپ‌ها به افراد این فرصت را می‌دهند که در یک زمینه خاص تخصص پیدا کنند و در آن زمینه به سطح بالاتری از دانش و تجربه برسند. این امکان باعث می‌شود که فرد در رشته خود به عنوان یک متخصص شناخته شود.

2. فرصت‌های شغلی بهتر

داشتن فلوشیپ می‌تواند به‌طور چشمگیری شانس فرد را برای دستیابی به موقعیت‌های شغلی بهتر و معتبرتر افزایش دهد. بسیاری از فلوشیپ‌ها می‌توانند به‌عنوان مدرک معتبر در رزومه فرد عمل کنند و در پیدا کردن شغل یا ارتقاء شغلی کمک کنند.

3. دسترسی به شبکه‌های حرفه‌ای جهانی

شرکت در فلوشیپ‌ها این امکان را به افراد می‌دهد که با دیگر متخصصان و پژوهشگران از سراسر جهان ارتباط برقرار کنند. این شبکه‌سازی می‌تواند به افراد کمک کند که همکاری‌های حرفه‌ای جدیدی آغاز کنند و از تجربیات دیگران بهره‌مند شوند.

4. پشتیبانی مالی

بسیاری از فلوشیپ‌ها شامل کمک‌هزینه یا حقوق هستند که می‌تواند به فرد در تأمین هزینه‌های تحصیل، زندگی و پروژه‌های تحقیقاتی کمک کند. این پشتیبانی مالی می‌تواند فرد را از نگرانی‌های مالی آزاد کند و اجازه دهد که تمرکز بیشتری بر روی برنامه خود داشته باشد.

5. امکان تحقیق و نوآوری

فلوشیپ‌ها معمولاً شامل پروژه‌های تحقیقاتی هستند که به فرد این امکان را می‌دهند که در زمینه‌های جدید و نوآورانه تحقیق کنند. این فرصت می‌تواند به کشف ایده‌های جدید و نوآوری‌های علمی یا صنعتی منجر شود.

6. ارتقاء مهارت‌های عملی

در فلوشیپ‌های عملی (مانند فلوشیپ‌های پزشکی، مهندسی و هنری)، افراد می‌توانند مهارت‌های عملی خود را در محیط‌های واقعی تقویت کنند. این تجربیات عملی کمک می‌کنند که فرد در شرایط واقعی و با چالش‌های واقعی روبه‌رو شود.

7. تقویت رزومه

شرکت در یک فلوشیپ می‌تواند به طور قابل توجهی به تقویت رزومه فرد کمک کند و او را برای کارفرمایان یا موسسات آموزشی جذاب‌تر کند. بسیاری از فلوشیپ‌ها از موسسات و سازمان‌های معتبر ارائه می‌شوند، که اعتبار زیادی به افراد می‌دهند.

8. فرصت‌های بین‌المللی

فلوشیپ‌های بین‌المللی به افراد این امکان را می‌دهند که در پروژه‌ها و برنامه‌های پژوهشی سطح جهانی شرکت کنند و در محیط‌های فرهنگی و حرفه‌ای مختلف تجربیات کسب کنند. این تجربه‌های بین‌المللی می‌توانند دیدگاه‌های جدیدی برای فرد فراهم کنند و مهارت‌های جهانی او را افزایش دهند.

9. آموزش مداوم و به روز

فلوشیپ‌ها معمولاً در زمینه‌های نوین و به‌روز طراحی شده‌اند و فرد می‌تواند از آخرین دستاوردها و پیشرفت‌های علمی، تکنولوژیکی یا اجتماعی آگاه شود. این نوع آموزش مداوم به فرد کمک می‌کند که همیشه در زمینه خود به‌روز و متخصص باقی بماند.

10. توسعه شخصی

علاوه بر پیشرفت‌های حرفه‌ای، فلوشیپ‌ها به افراد این فرصت را می‌دهند که در مسیر توسعه شخصی خود گام بردارند. فرد می‌تواند از چالش‌ها و فرصت‌های مختلفی که در این برنامه‌ها پیش می‌آید، درس‌های زیادی یاد بگیرد و مهارت‌های فردی خود را تقویت کند.

11. یادگیری از بهترین‌ها

فلوشیپ‌ها به افراد این امکان را می‌دهند که تحت نظر و راهنمایی اساتید و متخصصان برجسته در حوزه خود آموزش ببینند. این تجربه آموزشی و حرفه‌ای از بهترین افراد می‌تواند تاثیر زیادی بر رشد فرد داشته باشد.

مثال‌های معروف از فلوشیپ‌ها

در اینجا برخی از فلوشیپ‌های معروف و معتبر از حوزه‌های مختلف آورده شده است:

1. فلوشیپ‌های پزشکی:

فلوشیپ‌های فوق تخصصی پزشکی (Subspecialty Fellowships): این فلوشیپ‌ها به پزشکان امکان می‌دهند که در زمینه‌های خاص پزشکی، مانند جراحی قلب، نورولوژی، آنکولوژی، یا پاتولوژی تخصص پیدا کنند.

فلوشیپ‌های جراحی قلب (Cardiothoracic Surgery Fellowships): برنامه‌هایی برای جراحان قلب و عروق که به آن‌ها مهارت‌های پیشرفته در جراحی قلب و قفسه سینه آموزش می‌دهد.

فلوشیپ‌های بهداشت عمومی (Public Health Fellowships): فلوشیپ‌هایی که به پزشکان و متخصصان بهداشت عمومی کمک می‌کنند تا مهارت‌های مدیریت بحران‌های بهداشتی، اپیدمیولوژی و سیاست‌های بهداشتی را یاد بگیرند.

2. فلوشیپ‌های علمی و تحقیقاتی:

فلوشیپ‌های گوگل (Google Research Fellowships): این فلوشیپ‌ها به محققان در رشته‌های مختلف علمی، از جمله هوش مصنوعی، یادگیری ماشین، و علوم کامپیوتر، امکان انجام پژوهش‌های پیشرفته را می‌دهند.

فلوشیپ‌های مایکروسافت (Microsoft Research Fellowship): این برنامه‌ها به دانشجویان و محققان علوم کامپیوتر، مهندسی نرم‌افزار، و سایر زمینه‌های مرتبط فرصت‌های تحقیقاتی و بورسیه‌های مالی را ارائه می‌دهند.

3. فلوشیپ‌های هنری و فرهنگی:

فلوشیپ‌های هنری مک‌آرتور (MacArthur Fellowship): این فلوشیپ‌ها که به "جایزه ژنریک" هم معروف هستند، به هنرمندان، نویسندگان، موسیقیدانان و سایر افراد خلاق در زمینه‌های هنری و فرهنگی داده می‌شود.

فلوشیپ‌های هنری و فرهنگی گوگنهایم (Guggenheim Fellowship): این فلوشیپ‌ها به هنرمندان و محققان هنری در زمینه‌های مختلف مانند نقاشی، مجسمه‌سازی، تئاتر، و رقص کمک می‌کنند تا پروژه‌های خود را توسعه دهند.

4. فلوشیپ‌های کسب‌وکار و مدیریت:

فلوشیپ‌های رشد کارآفرینی شراکت جهانی (Global Entrepreneurship Fellowship): این برنامه‌ها به کارآفرینان نوپا کمک می‌کنند تا در مقیاس جهانی شبکه‌سازی کنند و استارتاپ‌های خود را گسترش دهند.

فلوشیپ‌های مدیریت بازرگانی (MBA Fellowships): برخی دانشگاه‌ها و موسسات آموزشی بورسیه‌های فلوشیپ برای برنامه‌های MBA خود ارائه می‌دهند، که به دانشجویان کمک می‌کند تا در زمینه‌های استراتژی، رهبری و کارآفرینی متخصص شوند.

5. فلوشیپ‌های بین‌المللی:

فلوشیپ‌های فولبرایت (Fulbright Program): یکی از معروف‌ترین و بزرگترین برنامه‌های فلوشیپ بین‌المللی که به افراد از کشورهای مختلف اجازه می‌دهد تا در برنامه‌های تحصیلی، تحقیقاتی یا تدریس در کشور دیگری شرکت کنند.

فلوشیپ‌های آکسفورد (Rhodes Scholarship): این فلوشیپ‌ها به دانشجویان برتر از سراسر جهان اجازه می‌دهند تا در دانشگاه آکسفورد تحصیل کنند و به پژوهش‌های بین‌المللی بپردازند.

6. فلوشیپ‌های محیط زیست و توسعه پایدار:

فلوشیپ‌های محیط زیست دانشگاه ییل (Yale Environmental Fellowships): این فلوشیپ‌ها به افراد کمک می‌کنند تا در زمینه‌های تحقیقاتی مرتبط با حفاظت از محیط زیست و تغییرات اقلیمی کار کنند.

فلوشیپ‌های گرنت محیط زیست ناتور (Nature Conservancy Fellowships): این برنامه‌ها برای افرادی است که در زمینه‌های حفاظت از محیط زیست و منابع طبیعی تحقیق می‌کنند.

7. فلوشیپ‌های علوم اجتماعی و حقوق بشر:

فلوشیپ‌های حقوق بشر هارولد هوتون (Harold Hutchins Fellowship in Human Rights): فلوشیپ‌هایی که به پژوهشگران در زمینه حقوق بشر، توسعه اجتماعی و عدالت اجتماعی کمک می‌کنند.

فلوشیپ‌های بنیاد ایندیپندنت (Independent Fellowship Foundation): این فلوشیپ‌ها به افراد کمک می‌کنند تا پروژه‌های حقوق بشری و اجتماعی در کشورهای در حال توسعه اجرا کنند.

8. فلوشیپ‌های فناوری و مهندسی:

فلوشیپ‌های مهندسی و فناوری آکادمی ملی علوم (National Academy of Engineering Fellowships): این فلوشیپ‌ها به مهندسان و محققان فرصت می‌دهند تا در پروژه‌های پیشرفته فناوری و مهندسی مشارکت کنند.

فلوشیپ‌های تحقیقاتی ناسا (NASA Research Fellowships): این فلوشیپ‌ها به دانشمندان و مهندسان کمک می‌کنند تا در پروژه‌های تحقیقاتی فضایی و هوافضا کار کنند.

فرق بین فلوشیب و فوق تخصص چیست؟

فلوشیپ و فوق تخصص هر دو به نوعی آموزش پیشرفته در یک رشته خاص اشاره دارند، اما تفاوت‌هایی در زمینه‌ و هدف دارند.

1. فلوشیپ:

تعریف: فلوشیپ یک دوره آموزشی و تحقیقی پس از پایان تحصیلات اصلی (مانند دکترا یا تخصص) است که به فرد این امکان را می‌دهد که در یک زمینه خاص تخصصی‌تر شود. فلوشیپ‌ها معمولاً در حین کار انجام می‌شوند و ممکن است بر تحقیق یا توسعه مهارت‌های عملی تمرکز داشته باشند.

هدف: افزایش تخصص در یک زمینه خاص، پژوهش و گسترش مهارت‌های عملی.

مدت زمان: معمولاً از چند ماه تا چند سال طول می‌کشد.

محتوا: ممکن است شامل تحقیق، پروژه‌های عملی، و تجربه‌های آموزشی ویژه باشد.

مثال‌ها: فلوشیپ‌های تحقیقاتی، فلوشیپ‌های پزشکی (در تخصص‌های خاص مانند جراحی قلب، نورولوژی) و فلوشیپ‌های هنر و علوم انسانی.

2. فوق تخصص:

تعریف: فوق تخصص یک دوره آموزشی در زمینه‌های خاص در پزشکی یا سایر علوم است که پس از گذراندن دوره تخصص (برای مثال، جراحی یا داخلی) آغاز می‌شود. فوق تخصص‌ها معمولاً به پزشکی یا علمی اختصاص دارند که فرد به عنوان یک متخصص در آن زمینه شروع به کار کرده است.

هدف: تخصص در یک زیرشاخه بسیار خاص از یک رشته عمومی (مثلاً جراحی کلیه پس از جراحی عمومی).

مدت زمان: معمولاً ۲ تا ۳ سال برای پزشکان.

محتوا: آموزش‌های عملی و بالینی که به فرد این امکان را می‌دهند تا در یک شاخه ویژه از رشته خود تخصص پیدا کند.

مثال‌ها: فوق تخصص‌های پزشکی مانند جراحی مغز و اعصاب، فوق تخصص قلب و عروق، فوق تخصص کودکان.

فلوشیپ بالاتر است یا فوق تخصص

به طور کلی، فوق تخصص از فلوشیپ بالاتر است، به خصوص در زمینه پزشکی. تفاوت‌های اصلی بین این دو عبارتند از:

1. در زمینه پزشکی:

فوق تخصص: پس از اتمام دوره تخصص (که معمولاً ۴ تا ۶ سال طول می‌کشد)، پزشک وارد دوره فوق تخصص می‌شود که در آن به تخصص در یک زیرشاخه دقیق‌تر از تخصص خود می‌پردازد. این دوره معمولاً ۲ تا ۳ سال طول می‌کشد. مثلاً پزشک عمومی بعد از گذراندن دوره تخصص داخلی، می‌تواند در زمینه‌های خاصی مثل قلب، گوارش یا کلیه فوق تخصص بگیرد.

فلوشیپ: این دوره معمولاً بعد از تخصص یا فوق تخصص برای تحقیق و یا تجربه‌های عملی بیشتر است. در فلوشیپ‌ها، پزشک می‌تواند در زمینه‌های خاصی مانند تکنولوژی‌های جدید درمانی یا پژوهش‌های علمی تخصص پیدا کند. فلوشیپ معمولاً در پزشکی کم‌تر به عنوان یک مدرک بالاتر از فوق تخصص شناخته می‌شود، بلکه بیشتر به عنوان فرصتی برای آموزش‌های تحقیقاتی و توسعه مهارت‌های عملی است.

2. در سایر رشته‌ها:

در رشته‌های غیر پزشکی، فلوشیپ معمولاً بیشتر از نظر تحقیقاتی یا پروژه‌های عملی به افراد تخصص می‌دهد و به عنوان یک مرحله تکمیلی بعد از تحصیلات معمولی در نظر گرفته می‌شود.

فوق تخصص در رشته‌های غیرپزشکی کمتر رایج است، اما به طور کلی وقتی از فوق تخصص صحبت می‌شود، بیشتر در علوم پزشکی کاربرد دارد.

نتیجه‌گیری:

در زمینه پزشکی، فوق تخصص معمولاً یک مدرک بالاتر است که بعد از تخصص به افراد داده می‌شود، در حالی که فلوشیپ بیشتر به آموزش و پژوهش‌های تخصصی پس از تخصص یا فوق تخصص مربوط می‌شود. بنابراین، از نظر مدرک رسمی و اهمیت حرفه‌ای در پزشکی، فوق تخصص بالاتر از فلوشیپ محسوب می‌شود.