تفاوت یارانه ایران و عربستان / مقایسه اقتصادی
ایران و عربستان بهعنوان دو قدرت بزرگ خاورمیانه، رویکردهای متفاوتی در پرداخت یارانه اتخاذ کردهاند؛ حمایتهای گسترده و کممقدار در مقابل یارانههای هدفمند و پرقدرت، تصویری از سیاستگذاری اقتصادی و رفاهی این دو کشور ارائه میدهد.
برنامههای یارانه نقدی در کشورهای خاورمیانه، از جمله ایران و عربستان سعودی، در سالهای اخیر تغییرات عمدهای را تجربه کردهاند. هر یک از این دو کشور، با انتخاب سیاستهایی متفاوت، به تلاش برای حمایت معیشتی از مردم خود پرداختهاند. بررسی این برنامهها تصویری روشن از انتخابهای متنوع این دولتها در حوزه رفاه اجتماعی ارائه میدهد.
دریافت یارانه در عربستان: شرایط و ضوابط
عربستان سعودی از سال ۲۰۱۷ با اجرای برنامهای به نام «حساب شهروندی» (Citizen’s Account Program) وارد فاز جدیدی از سیاستهای حمایتی شد. این طرح، که زیر نظر وزارت منابع انسانی و توسعه اجتماعی مدیریت میشود، جهت کاهش پیامدهای ناشی از اصلاحات اقتصادی مانند افزایش قیمت انرژی و کالاهای اساسی راهاندازی شده است. این برنامه اکنون یکی از ارکان اصلی سیستم حمایتی در عربستان است.
متقاضیان دریافت این یارانه باید تابعیت عربستانی داشته و مقیم دائم کشور باشند. البته در برخی موارد خاص، فرزندان یا همسران غیرسعودی شهروندان نیز میتوانند مشمول این طرح شوند. اصلیترین معیار برای ارزیابی، سطح درآمد خانوار بوده که سقف مشخصی دارد و این سقف با توجه به تعداد اعضای خانواده تغییر مییابد.
از ژانویه سال ۲۰۲۵ معیارهای جدیدی با عنوان ارزیابی ظرفیت مالی (که شامل دارایی و درآمد خانوار است) به اجرا درآمد. بر اساس این معیارها، حداکثر ظرفیت مالی برای خانوارهای پرجمعیت ۱۲۴ میلیارد تومان در سال و برای افراد مستقل، حدود ۴۲ میلیارد تومان تعیین شده است.
میزان پرداخت در برنامه یارانهای عربستان
پرداخت یارانه در عربستان نسبت به تعداد اعضای خانواده متغیر است و مبلغ آن به شرح زیر میباشد:
- سرپرست خانوار: ۲۲,۴۰۰,۰۰۰ تومان
- هر فرد بالای ۱۸ سال: ۱۱,۲۰۰,۰۰۰ تومان
- هر کودک زیر ۱۸ سال: ۶,۶۸۰,۰۰۰ تومان
یارانه نقدی در ایران؛ طرحی جامع و طولانیمدت
برنامه یارانه نقدی در ایران از سال ۱۳۸۹ آغاز به کار کرد و در آن زمان به صورت همهجانبه و برابر به تمام خانوارها پرداخت میشد. در آن زمان، مبلغ پایه ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان بود و تا سالهای طولانی بدون تغییر باقی ماند. در سالهای اخیر تلاشهایی برای هدفمندسازی بیشتر این پرداختها صورت گرفته است، اما ساختار کلی این برنامه همچنان ثابت و گسترده باقی مانده است.
در حال حاضر، مبالغ یارانه به شرح زیر به حساب سرپرست خانوارها واریز میشود:
| عنوان | تاریخ واریز | مبلغ(به ازای هر نفر) |
| یارانه خانوار دهکهای ۱ تا ۳ | بیست و پنجم هر ماه | ۴۰۰ هزار تومان |
| یارانه خانوار سایر دهکها | سیام هر ماه | ۳۰۰ هزار تومان |
با وجود محدودیت منابع مالی و فشارهای ناشی از تورم، این طرح همچنان به صورت منظمی ادامه دارد و از بزرگترین برنامههای مالی دولت ایران محسوب میشود.
کلام پایانی
طرح یارانهای عربستان بر پایه ارزیابی دقیق وضعیت مالی خانوارها، هدفمندی و واکنش مناسب به تغییرات اقتصادی طراحی شده است و از این رو پرداختی بیشتری را برای شهروندان فراهم میکند. در مقابل، ایران همچنان به ساختاری فراگیر با مبالغ کمتر پایبند مانده که از ابتدای اجرای طرح در سال ۱۳۸۹ تاکنون تغییر زیادی را تجربه نکرده است.
این اختلاف نشان میدهد که هر کشور با توجه به شرایط اقتصادی و اهداف خود، رویکردی متفاوت در حمایت از شهروندان برگزیده است، اما در نهایت، این سیاستها ممکن است تحت تأثیر فشارهای اقتصادی و تغییرات الزامات سیاسی آینده، بازبینی شوند.
ارسال نظر