شکست پروژه نجات آب تهران +دلایل و پیامدها

علی عبدالعلی‌زاده در پاسخ به این پرسش که آیا انتقال آب از خلیج فارس به تهران امکان‌پذیر است یا خیر، عنوان کرد: انتقال آب از یک منطقه به منطقه دیگر با فناوری‌های موجود امکان‌پذیر است. برای مثال اگر نقطه مبدا بالاتر از مقصد باشد، آب با رهاسازی منتقل می‌شود. در صورتی که دو نقطه هم‌سطح باشند، باید از کانال یا پمپاژ برای حرکت آب استفاده کنیم و اگر مقصد پایین‌تر باشد، بر حسب ارتفاع نیاز به پمپ قوی‌تر خواهد بود.

انتقال آب خلیج فارس به چادرملو، یک نمونه عملی

وی ادامه داد: هم‌اکنون انتقال آب خلیج فارس از بندرعباس به چادرملو یزد در حال انجام است. برای این پروژه حدود هزار کیلومتر لوله‌کشی انجام شده و آب از سطحی برابر با صفر به ارتفاع ۱۳۰۰ متر از طریق ۱۲ تلمبه‌خانه منتقل می‌شود.

عبدالعلی‌زاده، نماینده رئیس‌جمهور در هماهنگی اجرای سیاست‌های کلی توسعه دریامحور، اظهار داشت: از لحاظ فنی و مهندسی، می‌توان حتی آب را از خلیج فارس به قله دماوند انتقال داد، اما سوال اصلی این است که این آب برای چه منظوری به کار گرفته شود. این پروژه تنها در صورتی منطقی است که استفاده از آب توجیه اقتصادی داشته باشد.

به گفته او، انتقال آب خلیج فارس به چادرملو توسط سه مجموعه بزرگ صنعتی گل‌گهر، مس سرچشمه و چادرملو صورت گرفته است که این پروژه را به طور مشترک اجرایی کرده‌اند.

عبدالعلی‌زاده با اشاره به هزینه‌های پروژه توضیح داد: قیمت هر مترمکعب آب انتقال یافته در چادرملو ۲.۵ دلار تمام شده است که هزینه بالایی است. بر این اساس باید سنجید که آیا این آب برای مصارف مشخص اقتصادی است یا نه. اگر نیاز مبرم وجود داشته باشد، می‌توان اینگونه پروژه‌ها را اجرا کرد.

اثرات زیست‌محیطی و راهکارهای جبران

وی به مشکلات زیست‌محیطی پروژه‌های گذشته اشاره کرد و گفت: در سال‌های گذشته، صنایع بزرگ برای تامین آب، به حفر چاه روی آوردند که موجب کاهش آب‌های زیرسطحی در آن مناطق شد. این اقدامات حتی باعث تعطیلی کشاورزی و خرید حق‌آبه از کشاورزان گردید که نتیجتاً نظم زیست‌محیطی آن مناطق به هم ریخت.

عبدالعلی‌زاده افزود: با انتقال آب خلیج فارس، اکنون این امکان وجود دارد که حتی زراعت را در این مناطق احیا کرد. همچنین پساب صنعتی می‌تواند در کشاورزی به کار گرفته شود و به جبران آسیب‌های زیست‌محیطی کمک کند.

وی تاکید کرد که هر پروژه‌ای پیش از اجرا باید از نظر فنی، اقتصادی، اجتماعی، اخلاقی و زیست‌محیطی به دقت بررسی شود.

انتقال آب خلیج فارس به تهران: در حد پیشنهاد

در پاسخ به این سوال که آیا فاقد زیرساخت‌های لازم هستیم یا نه، عبدالعلی‌زاده گفت: در حال حاضر این مسئله تنها در حد یک پیشنهاد مطرح شده است. باید مطالعاتی در این زمینه انجام شود و بررسی کرد که آیا برداشت آب از دریای عمان به دلیل شوری کمتر و تمیزی بیشتر نسبت به خلیج فارس مؤثرتر است یا خیر.

تجربه کشورهای همسایه در استفاده از آب دریا

وی درخصوص هزینه شیرین‌سازی آب دریا گفت: کشورهای منطقه مانند عربستان از مدت‌ها پیش برای تامین آب شرب، آب دریا را شیرین کرده‌اند. هزینه اولیه شیرین‌سازی هر مترمکعب قبلاً حدود ۶۰ تا ۷۰ سنت بود، اما با پیشرفت‌های تکنولوژی این هزینه به حدود ۱۷ سنت کاهش یافته است.

به گفته وی، این کشورها به خاطر نیاز مبرم به آب، هزینه‌های بالایی را نیز پذیرفته‌اند، زیرا زندگی بدون دسترسی به آب ممکن نیست.

لزوم تصمیم‌گیری سریع در صورت خشکسالی

عبدالعلی‌زاده تاکید کرد که اگر شرایط خشکسالی ادامه پیدا کند، چاره‌ای جز انتقال آب خلیج فارس به تهران نخواهد بود. وی گفت: اگر تا پایان آذر باران مناسبی نبارد و سدهای تهران پر نشود، باید به گزینه‌های گران‌تری مانند انتقال آب فکر کرد.

وی افزود: بارش‌های اخیر در غرب کشور کمی وضعیت را بهبود داده اما اگر خشکسالی ادامه یابد، دولت ناگزیر به اجرای اقداماتی از پیش طرح‌ریزی شده خواهد بود. همچنین بهتر است برای چنین شرایطی احتیاط‌های لازم در نظر گرفته شود.

پیشنهاد تامین آب توسط صنایع پرمصرف

عبدالعلی‌زاده همچنین پیشنهاد داد که صنایع بزرگ و پرمصرف مانند صنایع تهران اقدام به تاسیس شرکت‌هایی جهت انتقال و شیرین‌سازی آب کنند. این اقدام می‌تواند فشار کاری دولت را کاهش داده و آب بیشتری را برای مصرف شرب باقی گذارد.

وی همچنین تاکید کرد که صنایع می‌توانند هزینه شیرین‌سازی را به محصولات خود اضافه کنند تا سبب کاهش مصرف آب توسط دولت شود. این گامی موثر در رفع بحران‌های احتمالی آب در تهران خواهد بود.

لزوم برنامه‌ریزی اجتماعی و زیست‌محیطی

در پایان، وی تصریح کرد: برای جلوگیری از آسیب‌های احتمالی، دولت و وزارت نیرو باید راهکارهای جامع و بلندمدتی تدوین کنند تا چنین بحران‌هایی در آینده به حداقل برسد. همه طرح‌ها باید به صورت کارشناسی و جمعی بررسی و سپس عملیاتی شوند.