آقای وزیر نیرو حداقل یک سرفه کنید ؛ بدانیم که هستید!

امیر رهبر، فعال رسانه‌ای، برای رکنا نوشت: وضعیت ناترازی انرژی، به‌ویژه در حوزه برق، نگران‌کننده است. صنعت برق کشور با دو چالش اساسی روبه‌روست:

نخست، فرسودگی نیروگاه‌های تولید برق است. (هرچند گویی دیگر زیرساخت‌ها در شرایط بهتری هستند!) طبق تحلیل‌هایی که چند سال پیش انجام شد، بازسازی و تعمیر این نیروگاه‌ها تا پایان دهه ۱۴۲۰ نیازمند سرمایه‌گذاری حدود ۱۰ میلیارد دلاری است.

دومین مشکل، بدهی‌های دولت به بخش خصوصی فعال در صنعت برق است. بخش خصوصی زمانی انگیزه‌ای برای سرمایه‌گذاری در تولید برق خواهد داشت که مطالباتش به‌موقع پرداخت شود؛ اما دولت‌ها معمولاً با انباشت بدهی به این بخش، مانعی جدی در مسیر توسعه ایجاد می‌کنند.

اگر این دو مشکل حل شود، بخش عمده‌ای از ناترازی تولید برق کشور قابل جبران است. نباید فراموش کرد که ۹۰ درصد برق کشور با استفاده از گاز طبیعی تولید می‌شود. در تابستان، با کاهش مصرف خانگی گاز، مشکلی در تأمین برق وجود ندارد، اما در زمستان، افزایش مصرف خانگی گاز، تولید برق را با بحران مواجه می‌کند.

با توجه به اشتغال میلیون‌ها نفر در بخش کشاورزی و وابستگی معیشت شمار زیادی از خانوارهای ایرانی به آن، لازم است چالش‌های ناشی از ناترازی انرژی به‌طور ویژه در دستور کار قرار گیرد.

کمبود دسترسی پایدار به برق برای فعالیت‌هایی مانند پمپاژ آب، بهره‌برداری از گلخانه‌ها، سردخانه‌ها، صنایع تبدیلی، دام و طیور و آبزی‌پروری، باعث اختلال جدی در زنجیره تولید تا مصرف محصولات کشاورزی و غذایی شده است. با این حال، به نظر می‌رسد دغدغه‌های این بخش کمتر در اولویت سیاست‌گذاران حوزه انرژی قرار دارد.

با آغاز زودهنگام فصل گرما در استان‌های گرمسیری، که دما از فروردین به بالای ۴۰ درجه رسیده و در اردیبهشت به آستانه ۵۰ درجه نزدیک شده، قطع برق در ساعات اوج گرما فشار مضاعفی بر زندگی مردم این مناطق وارد کرده است. از این رو، مردم خواستار حذف مناطقشان از لیست خاموشی‌ها هستند.

هرچند قطعی‌ها از پیش اطلاع‌رسانی می‌شود، اما این اطلاع‌رسانی از فشار طاقت‌فرسای آن بر زندگی مردم نمی‌کاهد. تداوم این شرایط، سلامت عمومی ـ به‌ویژه سالمندان و بیماران ـ را به‌طور جدی تهدید می‌کند.

و اما سؤال این روزهای مردم: انرژی هسته‌ای پس کی قرار است به کار بیاید؟

بیشتر فعالیت‌های سازمان انرژی اتمی، در زمینه طراحی، احداث و بهره‌برداری از نیروگاه‌های هسته‌ای قدرت، شتاب‌دهنده‌ها برای کاربرد در پزشکی، صنعت و کشاورزی، استفاده از لیزر، توسعه چرخه سوخت هسته‌ای، و راکتورهای تحقیقاتی متمرکز است.

طبق الزامات قانونی، سازمان انرژی اتمی ایران موظف به تولید ۲۰ هزار مگاوات برق از طریق نیروگاه‌های هسته‌ای است و بر همین اساس، برنامه‌های بلندمدت توسعه چرخه سوخت و پژوهش‌های مرتبط در دستور کار دارد.

اما با این وجود، آنچه از این سازمان کمتر دیده شده، برنامه‌ عملیاتی روشن و شفاف برای استفاده از ظرفیت‌هایی است که سال‌ها کشور را درگیر کرده. به‌نظر می‌رسد، در ادوار مختلف، نوعی ترک فعل در ایفای مسئولیت‌های این سازمان رخ داده است. سازمان انرژی اتمی باید بداند که وظایفش تنها به استقبال و بدرقه آقای گروسی ختم نمی‌شود؛ بلکه در برابر مردم نیز وظایفی دارد.

و در پایان، خوشحال می‌شویم اگر وزارت نیرو ـ یا دست‌کم روابط عمومی این وزارتخانه ـ برای افکار عمومی ارزش قائل شوند و با برگزاری یک نشست خبری، توضیحاتی درباره عملکرد یک‌ساله خود ارائه دهند.