تحلیلی بر انگیزه های مجرمانه

سرهنگ کیوان ظهیری، رییس پلیس Police پیشگیری تهران گفت: اگر در جامعه به هر دلیل با افزایش جرم Crime مواجه شویم ، وظیفه پلیس پیشگیری در اتخاذ تدابیر پیشگیرانه انتظامی و اجتماعی سنگین تر می گردد تا حسب تغییرات شرایط اقتصادی جامعه بتواند مدیریت پیشگیری جرم داشته باشد.

سارقان با انگیزه های مختلف مرتکب سرقت Stealing می گردند. انگیره که زاییده ذهن مجرم است و عاملی درونی است که او را وادار به ارتکاب جرم می کند تاثیری در نفی مسئولیت کیفری از او ندارد . به عنوان مثال اگر سارق ، انگیزه خود را از سرقت خودرو ، کمک به دوستش عنوان می کند ، این انگیزه مانع تعقیب و دستگیری سارق نخواهد شد. فردی که مرتکب سرقت می شود ، جرمی مرتکب شده و هم از لحاظ جنبه عمومی ، نظم عمومی را بر هم زده و هم از نظر خصوصی ، حق فردی را تضییع کرده است و بنابراین پلیس به عنوان ضابط قضایی موظف به پیگیری اقدام مجرمانه این فرد خواهد بود . مصداق بارز ، پرونده سرقت خودروهای لوکس توسط سه دختر نوجوان است که ماه گذشته دستگیر شدند و انگیزه خود را از سرقت ، تفریح عنوان کرده بودند . این دختران نوجوان ، جرمی مرتکب شدند و شاکی خصوصی داشتند . پلیس هم بر اساس وظیفه موظف به رسیدگی ارتکاب این جرم و شکایت شاکی خصوصی بود اما جرم سرقت در عین حال ، دارای جنبه عمومی و خصوصی است که در بعد عمومی هم ، پلیس موظف به پیگیری، شناسایی و دستگیری سارقان است . اما انگیزه سرقت هم هرچه بوده پلیس را موظف به پیگیری می کند . فرض کنیم فردی خودروی دوستش را سرقت کند و از این فرد به هنگام دستگیری پرسیده شود چرا مرتکب سرقت شدی و پاسخ بدهد که به دلیل اختلاف حساب و مشکل شخصی ، خودروی دوستش را سرقت کرده . پلیس به این متهم نخواهد گفت که چون اختلاف شخصی داشتید پس مشکلتان را با هم حل کنید . به هر صورت جرم اتفاق افتاده و پلیس موظف به بررسی است . اما در قانون Law و قضا بحث تخفیف مجازات به دلیل انگیزه ها مطرح می شود و تخفیف مجازات از اختیارات مقام قضایی است در حالی که پلیس در انجام وظیفه خود به انگیزه وقوع جرم کاری ندارد . البته در ریشه یابی جرائم و تحلیل آن به جهت ارائه راهکارها به جامعه ، وقوعات جرم ، خصوصیات مجرم و اوضاع و احوالی که مجرم در آن مرتکب جرم می شود را از سوی کارشناسان خود مورد مطالعه قرار می دهد. مثلا تحلیل های جرم شناسانه شخصیتی مجرمان نوجوان به ما نشان می دهد اغلب متهمانی که در سنین نوجوانی برای بار نخست و به صورت گروهی مرتکب جرم می شوند ، انگیزه ای جز تفریح ، کنجکاوی و هیجان ندارند به شرط آنکه جرم به عادت تبدیل نشده باشد . به این معنا که اگر یک گروه نوجوان برای بار اول ، خودرویی سرقت کردند ، اغلب ، انگیزه این سرقت رفع هیجان است اما در دفعات بعدی ، این انگیزه به سمت اهداف مالی گرایش پیدا می کند به این معنا که این گروه نوجوان به این فکر می کنند که به جای تفریح با خودروی سرقتی ، می توانند ضبط خودرو را بفروشند.

به هر حال مقام قضایی نیز برای صدور حکم تحلیل و بررسی انگیزه جرم را توجه می کند .به عنوان مثال اگر سرقت به دلیل فقر اتفاق می افتد و متهم ، انگیزه خود را از سرقت ، ورشکستگی و بدهکاری عنوان می کند ، مقام قضایی برای بررسی صحت اظهارات متهم دستور بررسی ادعای وی را می دهد و پلیس بر اساس دستور مقام قضایی ، تحقیقات را انجام داده و گزارش خود را به عنوان یک ضابط به قاضی ارائه می کند که در نهایت ، قاضی هم بر اساس نتایج تحقیقات پلیس و مواد قانون حکم می دهد .اخبار 24 ساعت گذشته رکنا را از دست ندهید