گفت و گو با کارگردان سریال «بانوی سردار»

به گزارش رکنا ، سریال «بانوی سردار» روایت مقطعی از زندگی بی‌بی مریم اولین بانوی سردار ایرانی است که با ایستادگی در مقابل انگلیس‌ها تبدیل به اسطوره قوم بختیاری می‌شود، پرداختن به یک قهرمان زن ایرانی را می‌توان واکنش به جریان‌هایی معرفی کرد که این روز‌ها گرایش‌های غربی را در بین بسیاری از بانوان ایرانی ایجاد کرده است.

این مجموعه ۱۲ قسمتی هر شب ساعت ۲۰:۴۵ از شبکه سه سیما روی آنتن می‌رود. به این بهانه با پرویز شیخ طادی که کارگردان سریال «بانوی سردار» را برعهده دارد، به گفتگو پرداختیم.

«بانوی سردار» به هیچ وجه انگیزه سیاسی ندارد؛ انسان‌ها از ابتدای پیدایش تاکنون تغییرات عمده‌ای نکرده‌اند

آیا سریال «بانوی سردار» با این هدف تولید شده که واکنشی به جریانات الگوساز غربی برای بانوان ایرانی باشد و از طریق روایت زندگی اولین بانوی سردار ایرانی، الگویی متناسب با فرهنگ ایرانی را برای آن‌ها به ارمغان آورد؟

حرکت به سمت روایت زندگی شخصیت‌هایی همچون بی‌بی مریم، به هیچ وجه انگیزه سیاسی، اجتماعی و حتی اقتصادی ندارد. به شخصه به دنبال این نبودم که بگویم جامعه به این موضوع نیاز دارد و بر اساس آن بخواهیم استراتژی داشته باشیم. علت آن هم این است که ما به محض اینکه دفتر تاریخ هر استانی را بازمی‌کنیم، گنجینه‌های بسیاری در آن یافت می‌شود. یعنی اگر به طور رندم و بدون اینکه محاسبه‌ای داشته باشیم هم، دست در این گنجینه ببریم، محصول دستمان می‌آید. محصولات آن هم به روز است و به هر کدام آن‌ها که دست می‌زنیم، می‌بینیم که به گونه‌ای به اتفاقات روز مرتبط می‌شود و یا با جریان‌های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی مناسبت دارد. فکر می‌کنم دلیل این موضوع این باشد که انسان‌ها از ابتدای پیدایش تاکنون تغییرات عمده‌ای نکرده‌اند. به نوعی همه آرمان‌خواه، ارزش‌خواه و عدالت طلب هستند و این موضوعات در فطرت همه وجود دارد. به همین دلیل می‌بینیم که در داستان بی‌بی مریم هم همین اتفاق رخ داده است.

در این مجموعه می‌بینیم که بی‌بی مریم هم با انگلیس و هم با روس‌ها می‌جنگد و به طور کلی با بیگانگان مشکل دارد. به نوعی این شخصیت اجنبی‌ستیزی، اشغال‌گری ستیزی و عدالت طلبی را همراه خود دارد. اگر به سراغ شخصیت‌های تاریخی دیگر خود هم برویم، می‌بینیم که همین ویژگی‌ها را دارند. حال زمانی می‌بینیم که به جای روس و انگلیس با پرتغالی‌ها جنگیدند که باز هم مقاومت و دفاع از وطن، ناموس و شرف است. به هر کدام از این موارد که توجه کنیم، متوجه می‌شویم که به جهت مقاومت می‌توانیم آن را با امروز مطابقت دهیم.

قهرمان‌های تاریخی ما خود به خود به روز می‌شوند

اکنون هم کشور در شرایط جنگ اقتصادی با آمریکا قرار دارد و این سریال نیز به زمانی مربوط می‌شود که با انگلیس‌ها در حال جنگ بودیم. آیا این همزمانی جنگ با بیگانه، فکر شده نبوده و صرف علاقه به تاریخ به سراغ آن رفته‌اید؟

از شما می‌پرسم، اکنون چند سال است که انگلیس در حال جنگ با ماست؟ حداقل ۱۵۰ سال بوده که ما در حال مکافات کشیدن از این موضوع هستیم. قبل از آن‌ها پرتقالی‌ها بودند، در دوره‌ای مغول‌ها و همین طور کشور‌ها و قوم‌های دیگر.

در واقع هر زمان شما قهرمانی را از تاریخ بیرون می‌کشید که با انگلیس‌ها مبارزه کرده است، خود به خود به روز می‌شود. درگیری ما با انگلیس در هر زمانی یک میزانی داشته و اکنون نیز جنگ نفت‌کش‌ها در آن مطرح است. اما یک دوره‌ای قبل از این موضوع نیز سفارت‌خانه‌های این کشور چقدر علیه ما توطئه انجام دادند؟ در دوره‌ای وارد آب‌های سرزمینی ما شدند و مجبور به گرفتن سرباز‌های آن‌ها شدیم. اگر آن زمان هم بانوی سردار پخش می‌شد باز قصه آن به روز بود. به نوعی در سال‌های اخیر این موضوع برای ما همیشه به روز بوده است.

نکته متمایزکننده این سریال قهرمان آن بوده که بی‌بی مریم؛ بانوی ایرانی است که یکی از اسطوره‌های ایران به شمار می‌آید. زن مستقلی که ویژگی‌های یک قهرمان را داشته و متفاوت از تصویر ارائه شده در سریال‌های دیگر است که گاه حکایت از ضعف زنان ایرانی دارند. نشان دادن بی‌بی مریم در این برهه زمانی چطور حادث شد؟

اگر تاریخ خود را زیر و رو کنیم؛ شخصیت‌هایی بسیاری همچون بی‌بی مریم داریم. به عنوان مثال قدم‌خیر یکی از این شخصیت‌هاست که در جنوب به همین شکل با همسرش مبارزاتی را علیه رضا‌خان و انگلیس‌ها داشت. روایت داستان زندگی این شخصیت‌ها، کار خیلی سختی به شمار می‌آید، اما ما نیاز داریم که به این حوزه‌ها هم مراجعه کنیم و در بین فضای مجموعه‌های تلخ، بی‌هویت و قهرمان‌هایی که قهرمان نیستند و شخصیت‌های ضعیفی که حتی نمی‌توانند روی احوالات خودشان تاثیرگذار باشند، نفسی تازه کنیم.

واقعا اواخر قاجار و اوایل پهلوی یکی از بدترین و بی‌ثبات‌ترین دوران‌های کشور بوده است. چراکه کشور از سه ناحیه روس، انگلیس و آلمان اشغال شده بود و خود جریان حکومت هم پایش را روی گلوی مردم گذاشته بود. روایت آدم‌های تاثیرگذار آن دوران به ما نشان می‌دهد که در چنین موقعیت استثنایی که دیگر نمی‌توان تصور کرد که روزگاری بدتر و خشن‌تر از آن هم می‌تواند وجود داشته باشد، اما می‌بینیم که می‌شود ایستاد و مقاومت کرد.

به طور کلی همه زن‌های جهان به عینه مستقل هستند. متن‌ها ما گاهی احساس می‌کنیم که آن‌ها به دلیل داشتن همسر، استقلال ندارند. در صورتی که داشتن همسر نقض استقلال نیست. به عنوان مثال شخصیت بی‌بی مریم همسر داشت، اما به عنوان یک مخلوق خداوند مستقل بود و حرکت خود را انجام می‌داد و همسر و تمام خانواده را متاثر می‌کرد. از این منظر ذاتا جوهره زن و مرد در ابتدا مستقل بوده و استقلال آن‌ها نیز قابل احترام است.

کلام آخر...

از رمان‌های معروف دنیا صد‌ها تئاتر و نمایش ساخته شده که کار‌های ضعیف و قوی در آن بوده است، ولی مسیر راه آن رمان‌ها و بی‌بی مریم همچنان باقی است. حال پرویز شیخ طادی می‌آید و از این مسائل الهام می‌گیرد و بخشی از آن را می‌سازد. ولی چند سال بعد ممکن است کسی بیاید که با کیفیت خیلی بهتری بتواند مجموعه بی‌بی مریم را برای خود کند.برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.