از حاج مرزوق و نخل شمیران تا غریب محله!

به گزارش رکنا، در ماه محرم و به‌خصوص ایام منتهی به عاشورا و تاسوعای حسینی، علاوه‌بر حضور در آیین‌های سوگواری، می‌توان به تماشای مستندهای تولیدشده بر پایه پژوهش و روایت نشست. در طول دهه‌های گذشته مستنندسازان بسیاری از طیف‌های مختلف دست روی سوژه‌های مرتبط با این ماه گذاشته‌اند که تلاش برخی از آن‌ها به تولید مستندهایی تماشایی منتهی شده است.

در آستانه عاشورای حسینی و در گزارش حاضر به‌مرور ۱۰ مستند مرتبط با ماه محرم پرداخته‌ایم که از طریق فیلیمو امکان دسترسی به نسخه کامل و تماشای آن‌ها برای علاقه‌مندان فراهم است.

 «نخل شمیران» به کارگردانی علی نیک‌بخت یکی از همین مستندهاست، این اثر داستان عزاداری‌های تکیه معروف این منطقه از تهران را روایت می‌کند، داستانی به قدمت تاریخ سوگواری‌های محرم در شمیران.

 «خیزاب عشق» ساخته اصغر جاوید دیگر مستند با محوریت ماه محرم است، این فیلم عزاداری حسینیان اردبیل را در گذر از تاریخ نشان می‌دهد و آداب و سنن خاص ماه محرم که مختص مردم اردبیل است مانند تشت‌گذاری، مراسم شام غریبان، شمع‌گذاری و... در این مستند به تصویر کشیده می‌شود.

 «مثل سرو» به کارگردانی علیرضا میررکنی هم درباره نحوه عزاداری مردم یزد و نخل‌هایی است که در مجلس عزاداری استفاده می‌شود.

 «غریب محله» نام دیگر مستند با موضوع ماه محرم است، این فیلم روایتی است از عزاداری مردم روستایی کوچک به همین نام از توابع شهر اسالمِ شهرستان تالش در ایام محرم.

 «سقا» ساخته محمد کوکبیان درباره هیات سقاهای استان همدان است که چند سالی است که حسینیه‌ای در تهران ساخته و با آداب رسوم سقایی در ماه محرم به عزاداری می‌پردازد. این اثر سعی در معرفی این سبک کهن عزاداری دارد.

 «نقل نخل» به کارگردانی علی محمد ناصر بافقی درباره مراسم عزاداری یزدی‌هاست، نخل کشی یکی از مراسم سنتی یزدی‌ها در ایام عاشورا است. این مستند مراسم نخل‌برداری در استان یزد را بررسی می‌کند و طریقه ساخت آن را نشان می‌دهد.

 «حاج مرزوق» دیگر مستند محرمی است. این مستند به کارگردانی بابک مینایی روایت زندگی حاج‌محمد مرزوق حائری نوحه‌خوانی است که نزدیک به ۱۳۰ سال پیش توسط هیات بزاز از عراق به ایران می‌آید.

 «ضریح ماه منیر» ساخته رضا شهبازی عنوان مستند دیگری است درباره تاریخچه ساخت حرم حضرت عباس (ع) از دوران مختار ثقفی تا عضدالدوله دیلمی و سپس تعمیرات و بازسازی‌های مکرر آن طی سال‌های بعد از آن تا آن دوران معاصر.

 «نغمه‌های حسینی» ساخته سعید سلمان روغنی روایتی از روند نوحه‌سازی در هیات‌های مذهبی شهر یزد را بررسی می‌کند و به گفتگو با نوحه‌خوانان و شعرایی چون نوحه‌خوان مصطفی محسن‌زاده و نوحه‌سرا محمدعلی کریمی متخلص به «مجنون» پرداخته است.

 «عاشورای دربند» ساخته حسین همایونفر مراسم عزاداری عاشورای حسینی با حضور محبان و عاشقان سید و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین (ع) را به نمایش درآورده است.