فیلم / روایتی از مادر شعر فارسی / زندگی جگرسوز رابعه بلخی که بخاطر عشق قربانی حسادت بی‌رحمانه برادرش شد

رابعه؛ نخستین شاعر زن پارسی‌گو

طبق مستندات تاریخی، رابعه بلخی به عنوان اولین شاعر زن پارسی‌گوی شناخته شده است. روایت شده که پدرش کعب قُزداری، از عرب‌های مهاجر به خراسان و فرمانروای بلخ بوده، اما این ادعا توسط هلموت ریتر، شرق‌شناس آلمانی، رد شده است. او معتقد بود که پدر رابعه یک فرمانروای بلخی عرب‌تبار نیست.

زندگی و مرگ در عصر سامانیان

تاریخ دقیق تولد و مرگ رابعه مشخص نیست. به طور قطعی، او هم‌عصر با سامانیان و رودکی بوده و بر اساس روایت‌های تاریخی، دیدار و مشاعره‌ای با رودکی داشته است. با توجه به تحقیقات، به نظر می‌رسد که مرگ او پیش از سال ۳۲۹ هجری قمری رخ داده باشد، یعنی پیش از درگذشت رودکی.

چهره شاعرانه رابعه

اگرچه رابعه بلخی شاعری غیرعارف بود، اما در نوشته‌های عطار نیشابوری و بعدها در آثار جامی، او به عنوان شاعری با رنگ‌و‌بوی عارفانه نشان داده شده است. این تغییر تصویر او در تاریخ ادبیات نکته جالبی است که به بررسی‌های بیشتری نیاز دارد.

آرامگاه و میراث رابعه

آرامگاه او در حوالی آرامگاه خواجه ابونصر پارسا، صوفی بزرگ، در شهر بلخ، افغانستان قرار دارد. علاقه‌مندان و دوستداران رابعه هر ساله در مناطق مختلفی از جمله ایالت بلوچستان پاکستان، افغانستان و ایران، به یاد او جشن‌هایی برگزار می‌کنند. همچنین مدارس، بیمارستان‌ها و جاده‌های متعددی به نام وی نامگذاری شده‌اند.