هجمه به دولت در غیاب دولت / آنچه در اولین مناظره انتخابات 1400 گذشت
رکنا: اولین مناظره انتخابات ریاست جمهوری به صحنه محاکمه دولت مستقر تبدیل شد. این در حالی است که در سوالات اقتصادی مهمترین موضوعات این روزهای کشور یعنی تحریم و کرونا جایی پیدا نکردند.
انتخابات 1400 / اولین مناظره انتخاباتی با محوریت اقتصاد روز شنبه بین 7 نامزد انتخابات ریاست جمهوری برگزار شد.
به گزارش رکنا و به نقل از روزنامه ایران؛ اولین مناظره نامزدهای ریاست جمهوری در صدا و سیما با موضوع اقتصاد واکنش های زیادی در بین چهره های سرشناس به دنبال داشت؛ از انتقاد نسبت به نبود انسجام در سخنان داوطلبان گرفته تا هیجانی کردن مناظره و نداشتن برنامه دقیق برای مشکلات کشور از موضوعاتی بود که چهره های سیاسی درباره آن اظهار نظر کردند.
با این حال آنچه بیشتر از همه مورد توجه کارشناسان و منتقدان قرار گرفت، حذف معنادار دو مساله اساسی مبتلا به کشور در مناظره ها بود که اتفاقا ارتباط مستقیمی هم به وضعیت اقتصادی کشور دارد. تحریم ها و کرونا هیچ جایگاهی در میان سوالات طرح شده از سوی کمیسیون تبلیغات برای نامزدهای انتخاباتی نداشتند حال آنکه به گواه واقعیات موجود و اذعان کارشناسان این دو مساله حداقل در دو - سه سال گذشته سایه سنگینی بر وضعیت اقتصادی کشور داشته است.
از سوی دیگر به نظر می رسد آنچه تکمیل کننده این سانسور هدفدار بود، هجمه سنگین نامزدهای اصولگرا به عملکرد دولت مستقر بود بدون آنکه اساسا اشاره ای به کیفیت و سختی مواجهه مدیریت کشور با این دو عامل بیرونی بشود.
در حقیقت اولین مناظره تبدیل به صحنه محاکمه دولت روحانی شد و نامزدهای اصولگرا به جای تبیین و تشریح برنامه های ایجابی خود، ترجیح دادند وقت بیشتری را به زیر سوال بردن سیاست ها و برنامه های دولت فعلی اختصاص دهند. در شرایطی که دولت هم هیچ نامزدی در انتخابات ندارد، رئیس کل سابق بانک مرکزی به واسطه حضورش در کابینه دوم دولت روحانی، بهانه ای شد برای دیگر نامزدها که به نام پاسخ به مواضع او تیغ تند حملات شان را علیه دولت تیز کنند. فارغ از اینکه گویی خودشان در تمام این سال ها عهده دار هیچ مسئولیتی نبوده و هیچ سهمی در وضعیت موجود نداشته اند.
برجسته نمایی معلول ها و سانسور علت ها
علیرضا معزی معاون ارتباطات و اطلاع رسانی دفتر رئیس جمهوری در واکنش به چنین وضعیتی تاکید کرد مخالفان برجام در مناظره نمودار نشان دادند اما از میلیاردها دلار خسارت تحریم چیزی نگفتند. معزی در توئیتی نوشت: در مناظره اقتصادی، نقش اعداد پررنگ تر است، عجیب است که هر چند دقیقه نمودارهای پرینت شده رو به دوربین گرفته می شد اما هیچ کدام از مخالفان برجام و دولت و مذاکره، از ده ها و صدها میلیارد دلار خسارت تحریم بر اقتصاد ایران چیزی نگفت. از معلول ها گفته می شد اما علت ها را سانسور می کردند.
معزی همچنین در واکنش به انتقادهای پر تعداد از دولت در مناظره انتخاباتی نوشت: «وقتی در مهم ترین رویداد تلویزیونی، پرسش ها عامدانه واقعیت را سانسور می کنند و کاندیداهای مخالف هم با خونسردی از تحریم و کرونا می گذرند و به اتهامات علیه دولت می پردازند؛ دولت حق خود می داند که در زمان پرمخاطب متناسب با مناظره، اتهامات را پاسخ دهد و شهروندان راستی آزمایی کنند. دولت روحانی نه در پاسخگویی و نه در عذرخواهی لکنت نداشته، نشست های خبری و دیدارهای رسانه ای رئیس جمهور همواره برقرار بوده و کرونا هم نتوانسته تعطیلشان کند. سخنگو، وزرا و حتی وزارتخانه های خارجه و بهداشت نیز در ابربحران های تحریم و کرونا همواره در دسترس افکار عمومی بوده اند.»
وی تاکید کرده است که اهمیت نشست های خبری رئیس جمهوری آنجا برجسته تر می شود که به یاد بیاوریم در تمام این سال ها دیگر روسای قوا چند بار خود را در برابر رسانه ها آزموده اند. معزی در توئیتی دیگر نوشت: حتی در مناظره غیابی با روحانی هم پیروز نشدند گواه آنکه مخالفان کوچک ترین اشاره ای به تاثیر جنگ تحریمی و کرونا بر اقتصاد ایران نداشتند و تاریخی ترین فشار اقتصادی و مهیب ترین بحران سلامت عمومی را سانسور کردند.
وی افزود: جالب آنکه این دو واقعیت حتی در سوالات طراحی شده رسانه ملی هم وجود نداشت. هر روایتی از واقعیت بدون ترامپ، تحریم و کرونا، تلاشی است برای فرار از شکست حتی در مناظره های غیابی، تلاشی برای پنهان کردن صورت مساله های بزرگ و منحرف کردن افکارعمومی از فقر و ضعف پاسخ ها و ساده سازی ها. با وجود این، اما هنوز پاسخی به درخواست های دولت برای داشتن چنین فرصتی داده نشده.
غیبت چالش های اساسی در مناظره اقتصادی
معصومه ابتکار ، معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری در همین رابطه نوشت: «برای بسیاری از مردم این سوال مطرح شده که درمحور اقتصادی مناظره دیشب (شنبه) چرا حتی یک سوال درموردمهم ترین چالش های اقتصاد ایران مطرح نشد؟ اثر سال ها تحریم، اثر برجام براقتصاد، اثر سال ها جنگ روانی خارجی و داخلی براقتصاد، اثر پاندمی کرونا براقتصاد، اثر دولت سایه و زورمند بر اقتصاد.»
شهیندخت مولاوردی، سلف معصومه ابتکار هم اینگونه درباره مناظره روز شنبه اظهار نظر کرد: «چرا در ۳ساعت مناظره با موضوع«اقتصاد» در مورد خشن ترین و بی سابقه ترین جنگ اقتصادی تاریخ معاصر هیچ پرسشی مطرح نشد؟!»
سید ابراهیم امینی، عضو شورای شهر تهران دیگر چهره ای بود که در توئیتر خود نوشت: «فشارهای سیاسی و تحریم های بی سابقه اقتصادی ترامپ و کرونا که اقتصاد جهان را فلج نمود مهم ترین عوامل بحران اقتصادی در دولت دوم روحانی بود که با هدف ناکارآمد جلوه دادن کارنامه اقتصادی دولت، در مهندسی سوالات اقتصادی از نامزدهای ریاست جمهوری از سوی صداوسیما نادیده گرفته شد.» در همین حال غلامحسین کرباسچی، دبیرکل حزب کارگزاران هم اینگونه به مناظره روز شنبه واکنش نشان داد:«ای کاش صداوسیما که اول انقلاب قرار بود دانشگاه باشد قدری از این همه تشریفات و زرق وبرق تکراری وبی فایده کم می کرد واز کارشناسان بی غرض می خواست در شکل مناظره وطرح سوالات کمکی کنند که وقت بینندگان هدر نرود و شوری در فضای انتخابات ایجاد شود.»
نگاه منتقدان دولت به مناظره
در طیف منتقدان دولت، عبدالله گنجی مدیر مسئول روزنامه جوان بعد از پایان مناظره روز شنبه در حساب شخصی توئیتر خود اینگونه نوشت؛ «اگر بعد از مناظره رای کسانی که دارای برنامه و درصدد اثبات خود بودند رشد کرد شاخصی از عقلانیت معاش و غلبه گفتمان برنامه محور است. اگر رای کسانی که فقط درصدد حمله به این و آن یا قوانین کشور بودند رشد کرد شاخصی از غلبه علقه منفی گرایی و احساسات در رای دهندگان و بازگشت به نتیجه۹۶ است.»
مهدی فضائلی هم دیگر چهره ای بود که اعتقاد داشت: «از اولین مناظره بخوبی می شد فهمید ۱)کدام نامزد پایان ۴ یا ۸ سال خواهد گفت اختیار لازم را نداشته و نگذاشتند ۲)کدام نامزد در وسط میدان خواهد بود و کدام پشت میز در تهران ۳)کدام نامزد منتقدین را تخریب خواهد کرد و کدام نامزد حداقل گوش شنوایی دارد. فرق می کند چه کسی رئیس جمهوری باشد!»
سید محمود رضوی، مشاور فرهنگی و هنری رئیس مجلس هم در این رابطه نوشت: «پیروز قطعی مناظره اول آیت الله رئیسی، خوب حرف زدند، حرف خوب زدند، زمان را مدیریت کردند، رو به آینده، با برنامه، مسلط و قوی ظاهر شدند و در برابر بی اخلاقی رقیب، اخلاق را فدای رای نکردند، آقای دکتر جلیلی با برنامه و خوب بودند، آقایان رضایی و زاکانی هم انقلابی عمل کردند.»
انتقاد از محتوای مناظره اول
در همین حال سید عباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نگاه دیگری به موضوع مناظره داشت و با این توئیت درباره مناظره روز شنبه اظهارنظر کرد: «منطق گفت و گو و ادب گفت و گو معیارسنج مناظره سالم هستند. مناظره نه میدان مبارزه گلادیاتورهاست و نه جای نقاشی مار و تزویر عوام! وقتی که هر چهار سال یک بار قاب سیما را برای گفت وگو و مناظره می گشاییم، نابلدی و هول زدگی و بداخلاقی دور از انتظار نیست!» عباس عبدی هم در اظهار نظر کوتاه خود مانند وزیر ارشاد به کیفیت پایین مناظره پرداخت و نوشت: «انتظار بهتر داشتن توقع بیهوده ای است از کوزه همان برون تراود که در اوست.»
محمد فاضلی، جامعه شناس و استاد دانشگاه هم جزو همین دسته از چهره هایی بود که از کیفیت مناظره رضایت نداشت. او ماجرا را اینگونه تحلیل کرد: «این سطح نازل کیفیت مناظره محصول زیرپله ای شدن سیاست است. محصول باکیفیت در کارخانه و کارگاه صاحب برند تولید می شود، ایضا سیاستمدار و دستورکار حکمرانی نامزد ریاست جمهوری در حزب. کالا و سیاست تولیدی زیرپله، این گونه است. فقدان نظام حزبی و برگزاری انتخابات، در عصر مدرن، تناقض است.»
مجید تفرشی، پژوهشگر تاریخ هم با همین موضع به مناظره اول نامزدها پرداخت و تاکید کرد: «عناصر مفقود در مناظره اول: سواد عمومی، اطلاعات تاریخی، اشراف به تحولات منطقه ای و بین المللی، آشنایی کامل به یک زبان خارجی، رفتار کاریزماتیک، فن بیان جذاب، منش محکم و محترم، توانایی جلب افکار عمومی، توانایی جلب نظر نخبگان، پیشینه کاملا قابل دفاع و ارائه راهکار راهبردی درباره تحریم های جهانی.»
عدم موفقیت صداوسیما در طراحی باکیفیت
البته برخی هم نقد خود را متوجه نوع و کیفیت برگزاری مناظره کردند. از جمله حسام الدین آشنا که در توئیتر خود نوشت: «مناظره درست مجری نمی خواهد بلکه مدیر می خواهد. اداره مناظره فقط قرعه کشی و نوبت دادن و خواهش کردن نیست. مهم ترین پیشرفت در فناوری مناظره امکان راستی آزمایی فوری و تخصصی است که متاسفانه در مناظرات صدا و سیمایی ما هنوز جایی نیافته است.» او تاکید کرده است: «در یک مناظره درست مجری باید اختیار و اقتدار داشته باشد تا در صورت طفره رفتن داوطلبان از پاسخگویی یا اهانت به دیگران یا بیان مطالب نادرست، بلافاصله میکروفون را قطع و در صورت تکرار، متخلف را با حذف زمانش مجازات کند. مناظره شوخی ندارد و مجری مسئولیت سنگینی در اعمال نظم و انصاف دارد. مناظره درست مناظره ای است که یک سوال از همه پرسیده می شود و جواب ها مورد مقایسه قرار می گیرد نه این که از هر فرد یک سوال جداگانه پرسیده شود و جواب ها قابل مقایسه نباشد.» اکبر نبوی، مستندساز و منتقد سینما و تلویزیون هم در همین رابطه اینگونه اظهارنظر کرد: «۷ نامزد محترم انتخابات ریاست جمهوری یک جا جمع شوند و یک پرسش کننده، پرسش های از پیش تعیین شده را بر اساس قرعه از آنها بپرسد، هر نامی می تواند داشته باشد، اما نامش مناظره نیست.»
مناظره ها و وجهه ایران در منطقه
حسام الدین آشنا با وجود انتقادی که مطرح کرده در یک توئیت هم از دید مثبت به این مناظره نگاه کرده و نوشته است: «در کدام کشور منطقه چنین مناظره جدی و پر محتوایی قابل برگزاری است؟» همچنین حسن خجسته، معاون سابق برنامه ریزی و نظارت سازمان صداوسیما هم در اظهارنظری مشابه نوشت: «فارغ از آنچه در مناظره ها می گذرد، پخش مناظره ها روی شبکه های بین المللی رادیو تلویزیونی با مترجم همزمان، آورده بزرگی برای جمهوری اسلامی مخصوصا در میان کشورهای اسلامی است.»
ارسال نظر