برای محرم کدام ظرف‌ها را برای نذری انتخاب کنیم؟
سلامت رکنا : یک‌بارمصرف‌های استاندارد را بشناسیم.
رسم خوبی است اطعام؛ به‌ویژه به آن‌هایی که به نیتی آمده‌اند یا آن‌هایی که با آبروداری روزگار می‌گذرانند و نشستن بر سر این سفره، حق آن‌هاست.
به گزارش رکنا ، هر سال در دهه نخست ماه محرم به‌ویژه در روزهای تاسوعا و عاشورا، سفره‌های بی‌شماری در سراسر کشور به قصد اطعام دادن، گسترده می‌شود و هر شهر و کشوری، بنا به سنت، رسم و وسعش، در این کار خیر شرکت می‌کند. در این بین اما یکی از نکته‌هایی که باید به آن دقت کرد، سلامت خوراکی‌ها و ظروفی است که با آن برکت خدا تقسیم می‌شود.
برای آن‌که بدانیم این سفره‌ها به چه شکل باید سالم‌تر گسترده شوند با دکتر حمید عزت‌پناه؛ دکترای علوم و صنایع غذایی و عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحدعلوم و تحقیقات تهران، صحبت کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
اولین نکته‌ای که ظرف یک‌بارمصرف را به ظرفی سالم یا خطرناک و آسیب‌رسان تبدیل می‌کند، مسئله «مهاجرت» است. مهاجرت یعنی اینکه بخشی از ذرات تشکیل‌دهنده ظرف‌های یک‌بار مصرف پلاستیکی، کاغذی یا حتی گیاهی، از بدنه داخلی ظرف که در تماس با موادغذایی است، جدا شده و به ساختار موادغذایی وارد شود. اگرچه این اتفاق همیشه در ظرف‌های نامناسب وجود دارد اما بعضی شرایط، مسئله مهاجرت را تشدید می‌کند.
حرارت یا دمای ماده‌غذایی، وزن ملکولی ماده مهاجر، مدت زمان نگهداری ماده غذایی در ظرف موردنظر، شرایط نگهداری ظرف و ماده غذایی داخل آن، ترکیب‌های موجود در غذا، میزان چربی و رطوبت از جمله شرایطی است که مهاجرت را تشدید می‌کنند. غذاهای چرب از هر نظر خطرناک‌اند و به همه ضررهای آن‌ها باید این نکته را هم اضافه کرد که معمولا میزان مهاجرت در غذاهای چرب شدیدتر است؛ به این دلیل که بیشتر مواد مهاجر، چربی‌دوست هستند. یک لحظه میزان مهاجرت ذرات ظرف یک‌بار مصرفی را که در آن شربت یا شیر داغ یا هر غذای داغ دیگری ریخته شده‌است، درنظر بگیرید.
کدام ظرف خوب است؟
گاهی باید خوب و بد را به شکل نسبی سنجید. به این معنی که باید مهاجرت عمومی و اختصاصی را در نظرگرفت. به این معنی که در مهاجرت عمومی، انتقال کلی ذرات ظرف‌های یک‌بار مصرف به موادغذایی را درنظر می‌گیریم. در مهاجرت اختصاصی، مهاجرت ذراتی خاص مانند یون‌های‌فلزی یا مواد نرم‌کننده یا بعضی از پلیمرهای خاص به داخل مواد غذایی را محاسبه می‌کنیم. بنابراین در ایمنی ظرف‌ها باید از هر دو نوع مهاجرت، مورد بررسی قرار گیرند. البته که این موارد را ما نمی‌توانیم تشخیص دهیم و این کار به بررسی دقیق، توسط تولیدکنندگان این ظرف‌ها نیازمند است.
حرارت خطر را تشدید می‌کند
با بالا رفتن میزان حرارت موادغذایی، میزان مهاجرت ذرات پلاستیک در غذا نیز افزایش پیدا می‌کند و ما در زمان نذری دادن و غیر از آن در بسیاری موارد، با نگهداری موادغذایی داغ در این ظروف روبه‌رو هستیم. اگر ظرف‌های یک‌بار مصرف درمجاورت آب داغ یا درحال جوش قرار گرفته یا اینکه غذای بسیار داغ در آن ریخته شود، میزان مهاجرت و آزاد شدن BPA یا «بیس فنل‌آ»، تا 50 برابر افزایش پیدا می‌کند. بنابراین سعی کنید برای استفاده از این ظرف‌ها، آن‌هایی را انتخاب کنید که تاحد زیادی دربرابر حرارت مقاوم هستند.
چند بار مصرف نیستند
برای نذری، قطعا ما از ظرف‌های یک‌بار مصرف تازه استفاده می‌کنیم اما ممکن است وقتی آن‌ها را به خانه بردیم، چند بار از این ظرف‌ها استفاده کرده و دست از سر آن‌ها برنداریم! اما این کار خطرناک است. چرا؟ چون ظرف‌های پلاستیکی یک‌بار مصرف، که اسمش هم روی آن است، فقط برای یک‌بار قابل استفاده هستند. به این دلیل که پلاستیک‌ها از ذره‌های ریزی به نام «مونومِر» تشکیل شده‌اند.
با هر بار تغییر وضعیت آن‌ها شامل گرم، سرد یا تحت فشار قرار گرفتن، ساختار اصلی آن‌ها کمی آسیب‌دیده و ذرات ریز تشکیل‌دهنده آن‌ها یعنی مونومرها، آزاد می‌شوند. بنابراین بطری آب یک‌بار مصرفی که چند بار پر شده، در گرما و سرما یا حتی فریزر گذاشته می‌شود، بطری‌ای است که به راحتی ذرات‌اش را به آب منتقل کرده و بعد هم این ذرات به بدن شما وارد می‌شوند. بنابراین، از ظرف‌های یک‌بار مصرف، «فقط یک‌بار» استفاده کنید. این شامل همه انواع ظرف‌ها، بطری‌ها و لیوان‌های یک‌بار مصرف می‌شود.
گیاهی‌ها هم خطر خودشان را دارند
چند سالی است که ظرف‌های گیاهی به گروه ظرف‌های یک‌بار مصرف اضافه شده‌اند اما می‌توان از گیاهی بودن حقیقی این ظرف‌ها مطمئن شد؟ واقعیت این است که؛ نه! به این دلیل که بررسی واقعی بودن این ادعا، فقط توسط کسانی که ابزار سنجش و بررسی ساختار این ظرف‌ها را دارند، برمی‌آید و ما به دلیل نداشتن این ابزار، نمی‌توانیم نسبت به این مسئله بررسی دقیقی داشته باشیم.
بنابراین ، این به وجدان سازندگان این ظرف‌ها برمی‌گردد که چه ظرف‌هایی را می‌خواهند در اختیار مردم قرار دهند. بنابراین در استفاده از ظرف‌های گیاهی، به‌ویژه اگر قرار است خوراکی داغ یا چرب داخل آن بریزید، دقت کنید.
کاغذبازی نکنیم
به نظرتان امن‌ترین ظرف‌ها کدام‌ها هستند؟ کاغذی؟ گیاهی؟ یا پلاستیکی خاص؟ به نظر بیشتر ما ظرف‌های کاغذی از همه ایمن‌ترند اما این واقعیت دارد؟ متاسفانه این طور نیست! دی‌اُکسین‌ها، مشکل اصلی ظرف‌های یک‌بار مصرف کاغذی‌اند. ظروف یک‌بار مصرف کاغذی هرچه سفیدتر باشند، خطرناکترند. بنابراین به دنبال سفیدها نباشید! به این دلیل که برای سفید کردن آن‌ها از ترکیب‌های کلردار استفاده می‌کنند و همین مسئله، باعث افزایش میزان دی‌اکسین موجود در این ظرف‌ها می‌شود.
وقتی به خانه آوردید
بهتر است به محض دریافت نذری، آن را بخورید. به این ترتیب خطر تماس خوراکی با ظرف و مهاجرت مواد، کمتر می‌شود اما اگر امکان این کار وجود ندارد یا می‌خواهید خوراکی را برای کسی ببرید، به محض رسیدن به مقصد، خوراکی موردنظر را داخل ظرف شیشه‌ای بریزید.
با این کار خطر مهاجرت ترکیب‌های ظرف به داخل موادغذایی متوقف می‌شود. علاوه براین، ظرف یک‌بار مصرف را دور انداخته به‌هیچ‌وجه دوباره غذای باقی‌مانده را داخل آن نریزید. تغییر دما، یکی دیگر از عواملی است که مهاجرت ترکیب‌های مضر ظرف به داخل ماده غذایی را تشدید می‌کند.
باید چه کار کنیم ؟
شاید کمی سردرگم و نگران شده باشید که درنهایت باید برای نذری دادن از چه ظرفی استفاده کنیم؟ اگر ظرف سالمی وجود ندارد، پس بهتر است از نذری دادن بگذریم! اما نگران نباشید. راهکارش این‌جاست. به نشانه‌های حک شده بر کف ظرف‌های یک‌بار مصرف دقت کرده و هر ظرف را متناسب با کاربرد آن خریداری کرده و استفاده کنید. برای اینکه با علامت‌ها آشنا شوید، جدولی که در پی می‌آید را با دقت بخوانید.
ظرف‌های ساخته شده از پلی‌اتیلن ترفتالات (PET/PETE)
مناسب برای بسته‌بندی نوشیدنی‌های بدون الکل/ آب/ بسته‌بندی سالاد/ کره بادام زمینی و مرباها
مناسب برای نوشیدنی‌های گرم و سرد/ نامناسب برای نوشیدنی‌های داغ مانند چای یا شیر داغ
ظرف‌های ساخته شده از پلی‌اتیلن‌ها با دانیسته بالا (HDPE)
لوله‌های آب آشامیدنی/ بطری آب، آبمیوه و شیر/ بسته‌بندی سبزی‌ها/ بطری بعضی از شامپوها/ مایع دستشویی
ظرف‌های ساخته شده از پلی‌ونیل‌کلراید (PVC)
نامناسب برای بسته‌بندی موادغذایی
مناسب برای لوله‌ها/ روکش کابل‌ها/ مبلمان/ لباس‌ها و اسباب‌بازی‌ها
ظرف‌های ساخته شده از پلی‌اتیلن‌ها با دانسیته پایین (LDPE)
مناسب برای ظرف‌ها یا پلاستیک‌های ویژه فریزر/ بطری‌های تحت فشار در دستگاه‌های مختلف/ ظرف عسل/ ظرف خردل/ ورقه‌های مناسب دربندی ظرف‌ها/ درهای قابل انعطاف بطری‌هاآخرین قیمت های بازار ایران را اینجا کلیک کنید.
ارسال نظر