آیا جست‌وجوی گوگل دیگر مثل قبل نیست؟ حقایقی که باید بدانید

به گزارش رکنا، بسیاری از افراد، گوگل در گذشته همچون دریچه‌ای بود به دنیای بی‌انتها و شگفتی‌های اینترنت؛ فضایی ساده و دلنشین که در شلوغی و بی‌نظمی وبِ دهه ۱۳۷۰ خورشیدی (۱۹۹۰ میلادی)، چشم‌ها را خیره می‌کرد. اما اکنون دیگر آن سادگی و کارآمدی اولیه به تاریخ پیوسته است و وضعیت تغییر کرده است.

روزهای طلایی جست‌وجوی گوگل طبق گزارش ایتنا، الگوریتم PageRank مهم‌ترین نوآوری گوگل بود که به یک تحول بزرگ در جست‌وجوی اینترنت انجامید. این الگوریتم، به جای تمرکز روی تعداد تکرار کلمات کلیدی، به تعداد و کیفیت ارجاعات صفحات دیگر به یک سایت توجه می‌کرد. این روش، معیاری نو برای تعیین اعتبار صفحات وب به کاربران ارائه داد.

در کنار این الگوریتم، طراحی ساده و رابط‌کاربری سبک گوگل، تجربه‌ای خاص و متفاوت را رقم زد. شرکت گوگل در حالی توسعه یافت که دیگر موتورهای جست‌وجو با صفحات شلوغ و پر از تبلیغات به کاربران خدمت‌رسانی می‌کردند. طراحی مینیمالیستی گوگل باعث می‌شد سرعت بارگذاری صفحات در دوران اینترنت دایل‌آپ به طرز چشمگیری بالا برود و کاربران سریع‌تر به نیازهای خود برسند.

آن روزها، گوگل حتی با قرار دادن تبلیغات متنی ساده و سرراست نیز جذابیت خود را حفظ کرد. از جمله ویژگی‌های جذاب آن زمان، دکمه "احساس خوش‌شانسی می‌کنم" (I’m Feeling Lucky) بود که کاربران را مستقیماً به اولین نتیجه جست‌وجوی دقیق هدایت می‌کرد. همچنین گوگل با نمایش تعداد نتایج یافت‌شده و زمان صرف‌شده برای جست‌وجو، سطح کارآمدی خود را به رخ می‌کشید. تمام این ویژگی‌ها برای یک هدف طراحی شده بودند: رساندن سریع کاربران به پاسخ‌هایشان.

گوگلِ مدرن؛ در پیچ و خم تغییرات با گذر زمان، این تجربه ساده و قابل‌اعتماد به تدریج تغییر کرد. اکنون دیگر صفحه نتایج آن آرامش گذشته را ندارد؛ مملو از تبلیغات هدفمند، کادرهای "سؤال‌های متداول کاربران" و لینک‌های متعدد است. گویی تلاش می‌شود کاربران هرچه بیشتر درگیر بمانند تا مدت بیشتری در گوگل بمانند. برخلاف روزهای اولیه که گوگل هدفش هدایت سریع کاربر به منبع اطلاعات بود، حالا انگار علاقه بیشتری به نگه‌داشتن مخاطبان دارد.

این روند در سال‌های اخیر آرام پیش رفت، اما در کنفرانس گوگل I/O 2025 به نقطه اوج خود رسید. ساندار پیچای، مدیرعامل گوگل، با افتخار گفت که اکنون کاربران به طور فزاینده‌ای پرسش‌های طولانی‌تر و پیچیده‌تری مطرح می‌کنند. اما این مسئله، شاید برعکس چیزی که پیچای ادعا می‌کند، نشان‌دهنده پیچیده‌تر شدن دسترسی به پاسخ‌ها در گوگل باشد.

این سؤال پیش می‌آید: چرا کاربران نیاز دارند این قدر دقت کنند و پیچیده‌تر جست‌وجو کنند؟ پاسخ ساده است؛ زیرا الگوریتم‌ها دیگر به همان اندازه گذشته کارآمد نیستند و یافتن پاسخ در میان تبلیغات و نتایج غیرمرتبط دشوار شده است.

آینده هوش مصنوعی ؛ درمان یا چالشی تازه؟ گوگل ممکن است بگوید که قابلیت "نمای کلی هوش مصنوعی" (AI Synopsis) به کاربران کمک می‌کند سریع‌تر به پاسخ‌ها برسند. این ویژگی ظاهراً به شما این امکان را می‌دهد تا بدون کلیک‌های متعدد، مستقیماً اطلاعات را دریافت کنید. اما آیا این ویژگی واقعاً مشکل را حل می‌کند، یا فقط راه‌حلی موقت برای مسئله‌ای است که خود گوگل با گذر زمان ایجاد کرده؟

با گذشت زمان، کسانی که قصد دارند محتوای خود را به رتبه‌های بالاتر در گوگل برسانند، از روش‌های گوناگون استفاده کرده‌اند؛ از جمله عناوین کلیدی اغواکننده که محتوای اصلی را در انبوهی از متون غیرضروری مخفی می‌کنند. این تلاش‌ها باعث تغییرهای فراوان در الگوریتم‌های گوگل شده، اما همیشه منجر به بهبود کیفیت نتایج نشده است.

در چنین شرایطی، هوش مصنوعی سعی دارد مدیریت این آشفتگی را به عهده بگیرد و به کاربران کمک کند. اما با این حال، تکیه بیش از حد به راه‌حل‌های مبتنی بر هوش مصنوعی می‌تواند خطرناک باشد، چراکه تمرکز و قدرت نهایی تصمیم‌گیری در دستان شرکتی واحد قرار می‌گیرد.

راهی دور از آنچه گوگل وعده داده بود گوگل، که زمانی به عنوان ابزاری سریع و ساده برای دستیابی به اطلاعات شناخته می‌شد، اکنون به سیستمی پیچیده و گاهاً گیج‌کننده تبدیل شده است. دیگر آن تعهد ابتدایی برای رساندن سریع کاربران به پاسخ‌ها کمرنگ شده و این روزها به نظر می‌رسد هدف اصلی، نگه‌داشتن کاربران در محیط گوگل است. گوگل دیگر شما را دعوت نمی‌کند که زودتر به مقصد برسید؛ بلکه می‌خواهد شما را هرچه بیشتر در محیط خودش نگه دارد.