جاهای دیدنی لرستان کجاست؟ + مسیر دسترسی به استان لرستان
رکنا: راهنمایی کامل مکان های گردشگری لرستان را در این مطلب خواهید خواند.
به گزارش رکنا، لرستان سرزمین سرسبز و اسرارآمیز جاذبه‌های طبیعی و آثار تاریخی متنوع است که مردم آن به داشتن اصالت و روحیه مبارزه‌گری معروفند. بسیاری از گردشگران برای بازدید از جاهای دیدنی ایران تصور می‌کنند که یا باید به شمال بروند یا شیراز و اصفهان، دریغ از آنکه در غرب ایران نیز جاهای دیدنی زیادی دارد که هنوز تعدادی از وجود آنها باخبر نیستند. برای شناخت جاذبه های گردشگری لرستان تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.
اگر اهل ماجراجویی نیستید و صرفا به زندگی شهری آنچنان وابسته شده‌اید که قادر به بالا رفتن از کوه و قدم زدن در طبیعت بکر لرستان نیستید؛ شاید بهتر است در عوض لرستان در همان شهرهای بزرگ گردش کنید و افسوس که دست شما از این جاهای دیدنی لرستان کوتاه خواهد ماند. اما اگر اهل دل هستید و ماجراجویی، طبیعت‌گردی، کوهنوردی و قدم زدن در جنگل‌های لرستان را دوست دارید؛ در ادامه با ما همراه باشید تا با یکدیگر بر فراز فلک‌الافلاک برویم و زیبایی‌های لرستان را تماشا کنیم.
لرستان؛ عروس طبیعت، بهشت آبشارهای ایران و زادگاه لرها
لرستان همانطور که از نامش پیداست، زادگاه و سکونتگاه لرها است. استان لرستان در غرب ایران قرار دارد و مرکز آن، شهر خرم آباد است. استان لرستان که لقب عروس طبیعت و بهشت آبشارهای ایران را یدک می‌کشد، دارای پوشش گیاهی متنوع، گونه‌های جانوری مختلف و آبشارهای مرتفع پرآبی است که بیننده را به حیرت وامی‌دارد.
در موزه ملی ایران، استان لرستان در جایگاه یکی از چهار بخش اصلی تاریخ ایران قرار دارد که نشانگر اهمیت بالای این استان است از نظر تاریخی است که لرستان و لر ریشه در خاک ایران دارند. از استان لرستان در برهه‌های مختلف تاریخی و حتی قبل از تاریخ آثار فراوانی کشف شده است که در موزه ملی ایران نگهداری می‌شوند. استان لرستان با سهم 12 درصدی از تمامی آب‌های موجود در کشور، سومین استان پرآب ایران شناخته می‌شود و از آبشارهای پرآبش نیز چنین برمی‌آید.
تاریخچه و موقعیت جغرافیایی لرستان
لرستان با مساحت 28,308 کیلومتر مربع از سال 1352 هجری شمسی به‌عنوان یکی از استان‌های کشور انتخاب شد و با 11 شهرستان، 29 بخش و 85 دهستان اقلیم‌های متنوع و فرهنگ‌های مختلفی را پوشش می‌دهد. خرم‌آباد، الیگودرز، دورود، ازنا، بروجرد، پلدختر، رومشکان، کوهدشت، دوره، سلسله و دلفان 11 شهرستان لرستان هستند. مرتفع‌ترین نقطه استان لرستان قله‌ای بر فراز رشته‌کوه زاگرس و کوه اشترانکوه بنام قله سَن‌بُران است که 4150 متر ارتفاع دارد.
این کوه در مرزهای شهرستان‌های الیگودرز، دورود و ازنا قرار دارد و سال‌هاست به‌عنوان یک منطقه حفاظت‌شده و آلپ ایران از آن یاد می‌شود. استان لرستان از شمال با استان‌های مرکزی و همدان، از شرق با استان اصفهان، از غرب با استان‌های ایلام و کرمانشاه و از جنوب با استان خوزستان همسایه است.
از تاریخچه لرستان همین بس که از 40 هزار سال پیش به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین سکونتگاه‌های انسان بوده است. براساس اسناد تاریخی، سفالینه‌ها و کتیبه‌های حکاکی شده، قبل از ورود مادها به لرستان، لولوبیان، کاسی‌ها و عیلامیان در این منطقه سکونت داشته‌اند.
شرایط آب و هوایی لرستان
شاید شعار چهارفصل بودن زیادی باب شده باشد، ولی وقتی که یک استان مانند لرستان، رتبه سوم استان‌های پربارش را بعد از استان‌های گیلان و مازندران بدست آورده است، دیگر نمی‌توان چهارفصل بودن آن را صرفا یک شعار دانست. بخش‌های شمالی استان لرستان دارای آب و هوای سرد و برفی است، جنوب آن گرم و مرکز آن دارای آب و هوای معتدل و بارانی است.
مسیر دسترسی به استان لرستان
رفتن به استان لرستان با استفاده از مسیرهای هوایی، ریلی و جاده‌ای میسر است و شما می‌توانید نسبت به نیاز خود یکی از این روش‌ها را انتخاب کنید. فاصله تهران تا مرکز استان لرستان 454 کیلومتر است و کوتا‌هترین مسیر از تهران به مقصد خرم‌آباد حدود 5 الی 6 ساعت بدون توقف زمان خواهد برد.
برای سفر با قطار باید از مبدا تهران به مقصد ایستگاه قطار دورود سفر کنید و از مناظر زیبای طبیعت در طول مسیر لذت ببرید. برای سفرهای هوایی به مقصد لرستان، می‌توانید از فرودگاه مهرآباد تهران به مقصد فرودگاه خرم‌آباد سفری راحت و پروازی سریع را تجربه کنید. این فرودگاه تنها فرودگاه استان لرستان است که در فاصله 7 کیلومتری از مرکز شهر خرم‌آباد قرار دارد و فقط 3 شرکت هواپیمایی در این فرودگاه فعالیت دارند.
بهترین زمان برای سفر به لرستان
بهترین زمان سفر به لرستان بستگی به موارد مختلفی دارد، ولی شاید مهم‌ترین معیار برای سفر، شرایط آب و هوایی آن منطقه باشد. از آنجایی که لرستان استانی چهارفصل است، مسافران با خود کلنجار می‌روند که کدام فصل از دیگری زمان مناسب‌تری برای سفر است. اما با توجه به آب و هوای خنک و معتدل لرستان در فصل بهار بالاخص اردیبهشت ماه، بهترین زمان برای سفر به لرستان شهر آبشارهای ایران، بدون شک فصل بهار است. البته فصل تابستان نیز می‌تواند یکی از گزینه‌های مناسب باشد؛ زیرا برخلاف مناطق گرمسیری، لرستان حتی در فصل تابستان از نظر آب و هوایی برای سفر گزینه مناسبی است.
بهترین جاهای دیدنی و شگفت‌انگیز لرستان
از آنجایی که بارها به بهانه‌های مختلف به طبیعت سرسبز و آبشارهای بی‌نظیر آن اشاره کردیم، دیگر باید حدس بزنید که با چه استانی روبرو هستید؛ ولی از من به شما نصیحت، شگفتی‌های لرستان را دست‌کم نگیرید و جاذبه‌های طبیعی و آثار تاریخی این استان فراتر از تصور شماست.
اگرچه در شهرهای بزرگ لرستان از جمله خرم‌آباد امکانات رفاهی مناسبی وجود دارد، ولی شهرت لرستان به‌دلیل جاذبه‌های گردشگری طبیعی و تاریخی آن است. از بهشت آبشارهای ایران نیز کمتر از این انتظار نمی‌رود؛ پس در ادامه با ما همچون همیشه همراه باشید تا زیبایی‌های شگفت‌انگیز لرستان را به شما معرفی کنیم.
بهترین جاذبه‌های طبیعی لرستان
لرستان با طبیعت بکر و مناظر خیره‌کننده‌اش، مقصدی محبوب برای طبیعت دوستان و گردشگران است. در اینجا چند نمونه از بهترین جاذبه‌های طبیعی لرستان را معرفی می‌کنم:
منطقه حفاظت‌شده اشترانکوه، کوه آلپ ایران
منطقه حفاظت‌شده اشترانکوه با قله‌های مرتفع و سر پوشیده از برف، پوشش گیاهی سرسبز و متنوع، زیستگاه گونه‌های جانوری مختلف، رودهای پرآب و روستاهای کوهپایه‌ای مختلفی که دارد، یکی از بهترین جاهای دیدنی لرستان است. این منطقه حفاظت‌شده در محدوده سه شهر الیگودرز، ازنا و دورود قرار دارد و از معروف‌ترین جاذبه‌های طبیعی آن بجز ارتفاعات رشته‌کوه اشترانکوه، می‌توان به دریاچه گهر و تونل برفی ازنا اشاره کرد.
البته ارتفاعات اشترانکوه به تنهایی یکی از بهترین مقاصد گردشگری است و بسیاری از کوهنوردان و صخره‌نوردان برای فتح قله‌های 4,000 متری آن سختی‌های مسیر را به جان می‌خرند. علاوه‌بر قله‌های هشت‌گانه اشترانکوه که سن‌بران با 4,150 متر هنرنمایی می‌کند، رودهای ماربره و گهررود و دره‌های دایی و دزدان از دیگر هنرمندان رشته‌کوه اشترانکوه هستند.
آدرس منطقه حفاظت‌شده اشترانکوه: استان لرستان، حوزه شهرستان‌های الیگودرز، دورود و ازنا
دریاچه گهر، بهشتی در زاگرس
دریاچه گهر با وسعت 85 هکتار، یکی از بهترین و زیباترین جاهای دیدنی لرستان و البته یکی از زیباترین دریاچه‌های ایران است. این دریاچه که در ارتفاع 2,360 متری در بین رشته‌کوه‌های زاگرس قرار دارد، سالانه بسیاری از گردشگران را تا لب دریاچه می‌کشاند.
دریاچه گهر که به‌عنوان نگین اشترانکوه نیز شناخته می‌شود، یکی از بزرگ‌ترین منابع تامین آب شیرین ایران است. این دریاچه در فاصله 35 کیلومتری از شهر دورود قرار دارد. طول دریاچه گهر 1800 متر، عرض متوسط آن 500 متر و حداکثر عمق آن تا 28 متر نیز می‌رسد.
نگین اشترانکوه دارای پوشش گیاهی متنوعی (بیش از 600 نوع) است و گونه‌های جانوری مختلفی (بیش از 274 نوع) چون پستانداران، پرندگان، خزندگان، دوزیستان و آبزیان در این منطقه زندگی می‌کنند. پلنگ ایرانی، سنجاب ایرانی، خرس قهوه‌ای، گربه وحشی، عقاب طلایی، شاهین، لاک‌پشت مهمیزدار، افعی شاخدار، مار کوتوله پارسی، قزل‌آلای خال قرمز و قزل‌آلای رنگین کمان از جمله جانوران این منطقه هستند. از طرفی درختان بید، پسته کوهی، بلوط، زالزالک، انجیر، گلابی، شیرخشت لرستانی، لاله‌های واژگون، سریش ایرانی، گچ دوست، دافنه، هزارخار، گل ماهور و گاوزبان بدل از جمله درختان و گیاهان اطراف این دریاچه هستند. این دریاچه محل مناسبی برای کمپینگ، قایق‌سواری، کوه‌وردی و صخره‌نوردی است.
آدرس دریاچه گهر: استان لرستان، منطقه حفاظت‌شده اشترانکوه، حوزه شهرستان‌های الیگودرز، دورود و ازنا، ارتفاع 2360 متری ارتفاعات اشترانکوه
تونل برفی ازنا، یک شگفتی در دل اشترانکوه
در بخش جنوب شرقی اشترانکوه، تونل ازنا در فاصله 5 کیلومتری از شهرستان ازنا قرار دارد که یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری لرستان و اشترانکوه است. تونل برفی ازنا در دامنه‌های شمالی قله کول ازنادر و در ارتفاع 2500 متری از سطح دریا قرار دارد. این تونل به‌صورت طبیعی و بر اثر آب شدن برف‌های ارتفاعات اشترانکوه شکل گرفته است.
کاوش در تونل برفی ازنا با 800 متر طول و ارتفاع 2.5 تا 3 متری نیاز به تجهیزات مخصوص غارنوردی دارد و آمادگی جسمانی بالا و لباس‌های گرم لازمه این کاوشگری هستند. بازدید از این جاذبه به‌دلیل شدت سرمای آن در فصل‌های پاییز و زمستان و احتمال ریزش تونل امکان‌پذیر نیست و بهار و تابستان با گرم شدن هوا و آب شدن برف‌های تونل میسر می‌شود.
آدرس تونل برفی: استان لرستان، 5 کیلومتری جنوب شهرستان ازنا، منطقه کمندان، دامنه‌های 2500 متری اشترانکوه
آبشار بیشه، فراتر از نام یک آبشار
یکی از آبشارهای لرستان معروف به بهشت آبشارهای ایران، آبشار بیشه واقع در فاصله 60 کیلومتری خرم‌آباد است. به‌طور دقیق‌تر آبشار بیشه در فاصله 30 کیلومتری جنوب شرقی دورود، در دهستان سپید و روستایی بنام بیشه وجود دارد. آبشار بیشه بیش از آنکه به‌دلیل ارتفاع 48 متری آن مورد توجه قرار گیرد، طبیعت زیبای آن است که دل از کف گردشگران برده است.
این آبشار در عرض 20 متر چنان فرو می‌ریزد، گویی سمفونی طبیعت را می‌نوازد و گوش سپردن به نوای زیبای آبشار شما را کفایت می‌کند. تماشای درختان بلوط، کوه‌های مرتفع زاگرس و آبشارهای زلال بیشه خستگی را از تن بازدیدکنندگان رفع می‌کند. برای رفتن به آبشار بیشه می‌توانید از دو مسیر آسفالته و ریلی استفاده کنید.
آدرس آبشار بیشه: استان لرستان، 30 کیلومتری دورود، روستای بیشه
دره خزینه، گرندکانیون ایران در لرستان
دره خزینه لرستان یکی از بهترین جاهای دیدنی لرستان و جاذبه‌های گردشگری ایران است که به‌دلیل شباهت بی‌حد و اندازه آن به دره گرندکانیون آمریکا اخیرا مورد توجه بیشتری قرار گرفته است. اما این شباهت واقعا اغراق‌آمیز نیست و کافی است تصاویری که از شباهت این دو دره در سطح اینترنت و فضای مجازی پخش شده است را مشاهده کنید. حتی بسیاری از سایت‌های گردشگری خارجی این جاذبه طبیعی را به‌عنوان نمونه جایگزین دره گرندکانیون آمریکا معرفی کرده‌اند.
این دره طی تلاش‌های فراوان رودخانه سیمره برای شکافتن صخره‌های عظیم سنگی و فرسایش آب آن شکل گرفته است. پل معلق دره خزینه و پیچ نعل اسبی از دیگر شگفتی‌های گرندکانیون ایران هستند. پل معلق دره خزینه با 85 متر ارتفاع و 112 متر طول از جنس چوب ساخته شده است و شاید جالب باشد بدانید که هدف از ساخت آن اصلا جذب گردشگران نبوده است؛ این پل در ابتدا برای تردد مهندسان پروژه احداث سد کرخه ساخته شده است.
البته این پل از سال 1397 توسط افرادی ناشناس تخریب شده است و اکنون کسی نمی‌تواند از روی پل بگذرد. برای رفتن به دره خزینه باید از خرم‌آباد به شهرستان پلدختر حرکت کنید. پس از آن در مسیر بزرگراه خرم‌آباد-اندیمشک به طرف روستای خزینه حرکت کنید که در فاصله 47 کیلومتری پلدختر قرار دارد. از روستای دره خزینه باید حدود 5 کیلومتر تا دره خزینه پیمایش کنید.
آدرس دره خزینه: استان لرستان، شهرستان پلدختر، بزرگراه خرم آباد-اندیمشک، روستای دره خزینه
آبشار برنجه شول آباد
آبشار برنجه یا تاف یکی دیگر از آبشارهای معروف استان لرستان است که فاصله چندانی با روستای پیرامام ندارد. این آبشار به‌دلیل قرار داشتن در منطقه شول‌آباد بدین نام نیز خوانده می‌شود. این آبشار یک آبشار فصلی است که در اوایل بهار بر اثر آب شدن برف‌های کوه برنجه به وجود آمده است. ارتفاع آبشار برنجه حدود 796 متر برآورد شده است که جزو مرتفع‌ترین آبشارهای جهان است، ولی هنوز ارتفاع دقیق آن مشخص نشده است. ارتفاع آبشار برنجه وابسته به میزان بارش‌های منطقه در فصل‌های بارانی دارد.
کوه برنجه، کوهی است که این آبشار از ارتفاعات آن سرازیر شده است و ارتفاعی 3500 متری از سطح دریا دارد. این آبشار در فاصله 97 کیلومتری شهرستان الیگودرز قرار دارد و پس از پیمودن 2 کیلومتر از بخش غربی روستای پیرامام در نزدیکی روستای سرتنگ برزه واقع در بخش زز و ماهرو به آن می‌رسید. در نزدیکی آبشار برنجه، رودخانه پرآبی بنام زز جاری است که پوشش گیاهی متنوعی در اطراف آن وجود دارد و طبیعت منطقه را زیبا ساخته است.
آدرس آبشار برنجه شول‌آباد: استان لرستان، 97 کیلومتری شهرستان الیگودرز، روستای پیرامام
دشت لاله‌های واژگون، پیراهن سرخ الیگودرز بر تن لرستان
یکی دیگر از جاهای دیدنی و شگفت‌انگیز استان لرستان، پیراهن سرخ الیگودرز است که دشتی غرق در لاله‌های واژگون است. در دشت لاله‌های واژگون الیگودرز دو نوع لاله خاص و کمیاب با نام‌های اشک مریم و سوسن چلچراغ می‌روید که نام‌هایشان خود جای حیرت دارد.
مساحت این دشت زیبا 2,900 هکتار است و از شرق رشته‌کوه اشترانکوه تا شمال قالی‌کوه کشیده شده است. در فصل بهار و اردیبهشت ماه در بهترین حالت خود قرار دارد و می‌توانید با پیمودن 35 کیلومتر از جاده شول‌آباد واقع در جنوب شرقی الیگودرز به این دشت پرگل برسید.
آدرس دشت لاله‌های واژگون: استان لرستان، 35 کیلومتری جنوب شرقی الیگودرز
آبشار نوژیان، مرتفع‌ترین آبشار نزدیک به خرم آباد
آبشار نوژیان یکی دیگر از آبشارهای لرستان که شاید مرتفع‌ترین آبشار نزدیک به خرم‌آباد نیز لقب درخوری برای آن باشد. این آبشار در فاصله 38 کیلومتری جاده کمربندی خرم‌آباد و جنوب شرق خرم‌آباد قرار دارد و پیمودن یک مسیر نسبتا کوتاه با پیاده‌روی برای رسیدن به آن لازم است.
آبشار نوژیان 95 متر ارتفاع دارد و پوشش گیاهی سرسبز آن، مناظر زیبایی از صخره‌های سنگی آن ساخته است. این آبشار بین دو کوه هشتاد پهلو و تاف قرار دارد و نام خود را از روستایی نزدیک با همین نام گرفته است. بازدید از این آبشار همانند بسیاری از آبشارهای دیگر در فصل بهار با آب شدن برف ارتفاعات، بهترین زمان ممکن محسوب می‌شود.
آدرس آبشار نوژیان: استان لرستان، 38 کیلومتری جاده کمربندی خرم‌آباد، جنوب شرقی خرم‌آباد، روستای نوژیان
دریاچه کیو، تفریحگاهی در دل شهر
برخلاف بسیاری از جاذبه‌های طبیعی و تفریحگاههای مصنوعی، دریاچه کیو یک جاذبه طبیعی و یک تفریحگاه در دل شهر خرم‌آباد است. این دریاچه به‌دلیل رنگ کبود آن که ناشی از رویش گیاهان خاص در کف آب آن است به دریاچه کیو که در گویش لری به‌معنای کبود و تیره آورده شده معروف است.
مساحت دریاچه کیو حدود 7 هکتار است و عمق آن بین 3 تا 7 متر در بخش‌های مختلف متغیر است. این دریاچه یک دریاچه فصلی است و پاییزها خشک و کم‌آب و زمستان‌ها پرآب و جاندار می‌شود. دریاچه کیو همچون یک نعمت در شهر خرم‌آباد است و چیزی جز شادی برای مردم این شهر به همراه نداشته است. امکانات رفاهی مناسبی در این پارک در نظر گرفته شده است و تفریحات آبی مختلفی چون جت اسکی، قایق‌سواری و اسکی بر روی آب در این دریاچه اوقات خوشی را برای بازدیدکنندگان رقم می‌زند.
آدرس دریاچه کیو: استان لرستان، خرم‌آباد، بلوار جام جم
آبشار آب سفید، عروس آبشارهای ایران و لرستان
در مناطق شرقی لرستان و در دل صخره‌های اطراف الیگودرز، آبشاری با لباس عروس از میان دامنه‌های رشته‌کوه زاگرس سر به بیرون افکنده است و برای خود دلبری‌ها می‌کند. آبشار آب سفید با ارتفاع 70 متر یکی دیگر از آبشارهای لرستان است که به‌دلیل رنگ سفیدی که در اثر برخورد آب و هوا با سنگ‌ها به وجود می‌آیند، آن را بدین نام می‌خوانند.
این آبشار دارای پوشش گیاهی سرسبز و متنوعی است که به‌دلیل مناطق جنگلی و صخره‌های سنگی زیبای آن بالاخص صخره‌های سنگی قالی‌کوه مناظر بسیاری پدید آورده است. آب این آبشار معدنی و گوارا است و اگر جزو افرادی هستید که هنوز جرات نوشیدن آب‌های روان را دارند، گوارای وجودتان باد.
آدرس آبشار آب سفید: استان لرستان، 50 کیلومتری شهر الیگودرز
غار کلماکره، محل نگهداری گنجینه‌های باستانی ایران
غار کلماکره یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری استان لرستان است که گویا پادشاهان ساسانی و هخامنشی گنجینه‌های خود را در این غار مخفی می‌کرده‌اند.این غار در شهرستان پلدختر و در نزدیکی روستای طاق ملک حسین قرار دارد. محل دقیق این غار در شرق دره‌های صخره‌ای کوه آهکی ملّه است. غار کلماکره حدود 1.5 متر تا دهانه آن عمق دارد و کاوش در این غار نیازمند تجهیزات حرفهای و آمادگی جسمانی بالا است.
نام این غار برگرفته از 3 واژه «کل»، «ما» و «کره» است که در گویش لری به‌معنای جایگاه نوعی بز کوهی نر و درخت انجیر آمده است. درخت انجیری در دهانه این غار وجود داشته است که در سال 1374 حفاران غیرمجاز زحمت قطع کردن آن و آتش به پا کردن را قبلا کشیده‌اند. ورود به غار کلماکره نیازمند یک فرود 10 متری با استفاده از طناب در دره‌ای 100 متری است؛ پس اگر جرات چنین فرودی را ندارید، بهتر است کلا بیخیال این غار شوید. اما برای افرادی که هنوز علاقه‌مند به بازدید از غار کلماکره هستند، یک مسیر دسترسی مشخص کرده‌ایم.
در شمال رودخانه کشکان، یک جاده فرعی وجود دارد که باید از این جاده مسیری 12 کیلومتری را تا روستای دره‌باغ بپیمایید.پس از رسیدن به روستای دره‌باغ، باید از یک مسیر کوهستانی تا دهانه غار پیاده‌روی یا به نحوی دیگر کوهنوردی کنید. اما به هر صورت فراموش نکنید که حتما از یک غارنورد حرفهای برای این کار کمک و راهنمایی بگیرید؛ سر خود را با ماجراجویی به باد ندهید که ارزشش را ندارد.
آدرس غار کلماکره: استان لرستان، شهرستان پلدختر، روستای طاق ملک حسین
آبشار گریت، آبشار پلکانی لرستان
گویا قرار نیست، آب آبشارهای لرستان تمام شود و امیدواریم که هیچ‌وقت هم تمام نشود. آبشار گریت یا سرکانه یکی دیگر از آبشارهای پرآب استان لرستان است که در فاصله 50 کیلومتری جنوب شرقی خرم‌آباد و در نزدیکی روستایی بنام گریت از بخش پاپی قرار دارد.
این آبشار که در میان اهالی منطقه به تاف هفت چشمه نیز معروف است، برخلاف آبشارهای مرتفع لرستان، شهرتش به‌دلیل پلکانی بودن است. ارتفاع آبشار گریت حدود 15 متر است و آب این آبشار به‌صورت پلکانی فرو می‌ریزد و مناظر بسیار زیبایی را پدید آورده است.
پوشش گیاهی اطراف این آبشار نیز همانند بسیاری از آبشارها متنوع است و درختان بلوط و زالزالک به وفور در این منطقه یافت می‌شود. این آبشار همچنین در فاصله 30 کیلومتری ایستگاه راه‌آهن سپید دشت قرار دارد و از این رو میسر دسترسی نسبتا مناسبی دارد.
آدرس آبشار گریت: استان لرستان، 50 کیلومتری جنوب شرقی خرم‌آباد، 30 کیلومتری راه‌آهن سپید دشت، روستای گریت
دره نی‌گاه لرستان، دره‌ای چهارفصل
شهر دورود که درود بر نیاکان آن باد، پایتخت طبیعت ایران است و یکی دیگر از جاذبه‌های طبیعی استان لرستان در فاصله 26 کیلومتری این شهرستان واقع شده است. دره نی‌گاه که از مسیر جاده گهر قابل دسترسی است، در واقع حاصل تلاش رودخانه سفید آب که اندکی قبل‌تر آن را معرفی کردیم است و آب این رودخانه هم‌اکنون در این دره جاری است. دره نی‌گاه طولی 12 الی 20 متری دارد و میانگین عرض صخره‌های آن حدود 500 متر است.
این دره دارای پوشش گیاهی خاصی است و درختان میوه از قبیل توت، سیب، گردو، بادام و انجیر در آن رشد می‌کنند. از طرفی تنوع گونه‌های جانوری این دره نیز شگفت‌انگیز است و حیواناتی چون پلنگ، خرس، گربه وحشی و گرگ در طبیعت این دره زندگی می‌کنند. گردش در دره نی‌گاه در فصل‌های پربارش که سطح آب بالا می‌آید، نیازمند مهارت بالا و استفاده از تجهیزات حرفهای طبیعت‌گردی و کوهنوردی است.
آدرس دره نی‌گاه: استان لرستان، 26 کیلومتری شهرستان دورود، جاده گهر، منطقه حفاظت‌شده اشترانکوه
تنگه شیرز کوهدشت؛ پلی برای ارتباط با خدا
اگر از دره خزینه بازدید کرده باشید و بخواهید که تنگه‌ها و دره‌های دیگر را نیز مشاهده کنید، بهترین گزینه تنگه شیرز کوهدشت است که یکی از لقب‌های آن «پل خدا» است. این تنگه در نزدیکی مرزهای استان لرستان با دو استان ایلام و کرمانشاه قرار گرفته است و زبان در وصف زیبایی‌هایش قاصر است. اما جهت آشنایی بیشتر با این تنگه باید بدانید که پوشش گیاهی این منطقه با اینکه چندان متنوع نیست، اما درختانی چون بلوط، انگور، گلابی وحشی، چنار و انجیر در این منطقه می‌رویند.
از علت نام‌گذاری این تنگه اطلاعات دقیقی در دست نیست و به احتمال زیاد صرفا یه نام تصادفی بوده است که توسط بومیان منطقه انتخاب شده است، وگرنه معنای خاصی نه در زبان لغوی فارسی نه لهجه لری ندارد. این تنگه در فاصله 50 کیلومتری شمال کوهدشت و در منطقه اولادقباد قرار دارد و از میان صخره‌های سنگی آن رودخانه شفافی روان است که ماهی‌های قزل‌آلای آن را می‌توانید مشاهده کنید.
تنگه شیرز حدود 5 کیلومتر طول دارد و ارتفاع دیواره‌های سنگی آن تا 200 متر نیز می‌رسد. در این تنگه، آبشاری بنام شیرز جاری است که عده‌ای به‌دلیل لانه کردن پرندگان کوچک در اطراف آن، این آبشار را با نام «آبشار پرندگان» نیز می‌شناسند. در انتهای مسیر این تنگه، غاری طبیعی و باستانی وجود دارد که در میان صخره‌های مرتفع تنگه شیرز خودنمایی می‌کند. این غار حدود 150 متر عمق دارد و افراد محلی آن را «پل خدا» نامیده‌اند. به‌دلیل عدم تابش نور خورشید در این غار، آب رود جاری در آن بسیار سرد است.
آدرس تنگه شیرز: استان لرستان، 50 کیلومتری شمال کوهدشت، بخش زردلان، منطقه اولادقباد
تنگه هَلَت، موسیقی آب و صخره
تنگه هلت یکی دیگر از دره‌ها و تنگه‌های زیبا و اعجاب‌انگیز جاهای دیدنی لرستان است که در شهرستان پلدختر واقع شده است. این تنگه با صخره‌های بلند و لایه‌های رسوبی و آهکی مکان مناسبی برای صخره‌نوردی است. تنگه هلت طی سال‌ها فرسایش آب شکل گرفته است و بر اثر سیلاب‌های مداوم رود زال مسیر دسترسی به این دره باز شده است.
تنگه هلت با نام‌های تنگه هلد، تنگ هلد و تنگ هلت نیز شناخته می‌شود و نام آن از محل زندگی نام یکی از طوایف معروف لر بنام نجف‌وندها که ساکن منطقه هلد هستند، گرفته شده است. این تنگه فاقد پوشش گیاهی است و فقط صخره است و آب و زیبایی. تنگه‌نوردی در تنگه هلت به آمادگی جسمانی، تجهیزات مخصوص تنگه‌نوردی و صخره‌نوردی و مهارت‌های لازم نیاز دارد. همچنین به‌هیچ عنوان در آب‌های این نگه شیرجه نزنید؛ زیرا کف تنگه کاملا صخره‌ای است و بسیار خطرناک است.
آدرس تنگه هلت: استان لرستان، شهرستان پلدختر، مسیر بزرگراه پلدختر-اندیمشک، بین تونل‌ها خرگوشان 1 و 2
مخمل کوه، سبز بیکران و قله‌های سرفراز
مخمل کوه لرستان یکی از جاذبه‌های طبیعی، شگفت‌انگیز و جاهای دیدنی لرستان است که قله‌های مرتفع و سرفراز، آبشارهای بلند و چشمه‌های جوشان را در یک قاب به گردشگران عرضه می‌دارد. مخمل کوه لرستان در بخش شمالی شهرستان خرم‌آباد و در کیلومتر 15 جاده خرم‌آباد به الشتر قرار دارد و یکی از نقاط عطف آن، دره تاریخی خایدالو است. رفتن به مخمل کوه از طریق میدان 22 بهمن واقع در خرم‌آباد میسر است که در نهایت با رسیدن به انتهای خیابان ولیعصر به یک مسیر پیاده‌روی لذت‌بخش ختم می‌شود.
مخمل کوه در واقع یک چین‌خوردگی جوان است که در دوران زمین‌شناسی سنوزوئیک یا نوزیستی شکل گرفته است. جالب آنکه در چنین دوره‌ای رشته‌کوه‌های البرز و زاگرس، آلپ، هیمالیا و آند شکل گرفته‌اند. مخمل کوه در واقع بخشی از رشته‌کوه‌های زاگرس شرقی است که با حدود 1,900 متر ارتفاع دارای بافت‌های رسوبی است. گل‌سنگ‌های سرسبز و مخملی موجود در این رشته‌کوه به‌دلیلی تبدیل شده است تا آن را مخمل کوه بنامند. در بخش شمالی این منطقه یک پارک جنگلی به وسعت 500 هکتار تاسیس شده است که طبیعت زاگرس را با درختان بلوط شامل می‌شود.
این پارک جنگلی از امکانات رفاهی مناسبی از قبیل آلاچیق‌های چوبی، شهربازی کودکان، باربیکیو، رستوران سنتی فانوس، سرویس بهداشتی و آب آشامیدنی برخوردار است. پس اگر قصد بازدید از این سرزمین مخملی را دارید، پیشنهاد می‌شود فصل بهار را برای این سفر انتخاب کنید تا از بافت مخملی منطقه محروم نشوید.
آدرس مخمل کوه: استان لرستان، شمال خرم‌آباد، کیلومتر 15 جاده خرم‌آباد به الشتر
تنگه لی لی دورود
استان لرستان را نمی‌توان فقط بهشت آبشارهای ایران دانست و حتما خودتان بهتر متوجه شده‌اید که این استان جاذبه‌های طبیعی متنوعی دارد که بیش از هر چیزی آبشارها و تنگه‌های آن خودنمایی می‌کنند. تنگه لی لی استان لرستان در میان صخره‌های رشته‌کوه زاگرس در فاصله 20 کیلومتری شرقی شهر دورود، پایتخت طبیعت ایران قرار دارد. این تنگه نیز مانند بسیاری از تنگه‌ها و دره‌های استان لرستان حاصل فرسایش آب در طول سالیان دراز است که با شکافتن صخره‌های رشته‌کوه‌های زاگرس راه خود را به درون این دره باز کرده است.
رود ماربره که یکی از شاخه‌های اصلی رودخانه کرخه است، از میان از تنگه عبور می‌کند و حوضچه‌ها و استخرهای طبیعی متعددی در مسیر خود ایجاد کرده است. تنگه لی لی دورود اگرچه همانند دره خزینه معروف نیست، ولی طبیعت زیبای آن و صخره‌های سنگی آن با ظاهر عجیب و غریب، تماشاگر را به حیرت وامی‌دارد. نام تنگه لی لی به‌دلیل وجود درختان گیلاس در این منطقه است؛ زیرا مردم بومی این منطقه، درختان کوچک گیلاس را لی لی می‌نامند. از طرفی پل «سورپیلو» که در نزدیکی این تنگه قرار دارد نیز به‌عنوان یک منبع الهام برای نام‌گذاری تنگه لی لی بوده است.
قایق‌سواری، شنا و آب‌تنی در آب‌های تنگه لی لی لذت خاصی دارد و نمی‌توان به سادگی از کنار آن گذر کرد. فصل بهار به‌دلیل مناظر سرسبز زیبای و تابستان به‌دلیل گرمای هوا و مناسب برای آب‌تنی بهترین زمان برای بازدید از این تنگه هستند.
آدرس تنگه لی لی: استان لرستان، 20 کیلومتری شرق دورود، بین روستاهای سیره سفلی و روستای چمنار
دره کهمان، تخت پادشاهی طبیعت لرستان
آخرین دره و جاذبه طبیعی که در این لیست برایتان آورده‌ایم، دره کهمان شهر الشتر است که نسبت به دره‌ها و تنگه‌های دیگر لرستان تفاوت‌هایی دارد. دره‌ها برخلاف تنگه‌ها دیواره‌های سنگی و بلندقامت ندارند، ولی نسبت به تنگه‌ها در مکان پایین‌تری قرار دارند و بعضی از آنها دارای شیب‌های خطرناک و مرگباری هستند. این دره علاوه‌بر طبیعت زیبایش، دارای ارزش تاریخی نیز هست و نام آن برگرفته از دو واژه بومی «کی» و «امان» است که معنای امانگاه کیان می‌دهد.
این دره در واقع مخفیگاهی برای پادشاهان بوده است و گاو خمره‌های تاریخی در این منطقه گواه این ادعا هستند. در این دره، رودخانه زیبایی با همین نام جاری است که حاصل آب شدن یخ‌ها و برف‌های ارتفاعات کوه گرین است. پوشش گیاهی این دره نیز ارزش افزوده‌ای بر ارزش‌های دره کهمان هستند و وجود درختانی چون بادام، گردو، تمشک، آلو، پسته وحشی، بلوط و زالزالک به این دره روح تازه‌ای بخشیده‌اند. دره کهمان همچنین جایگاه چشمه‌های فراوانی است که از جمله چشمه‌های معروف آن می‌توان به چشمه تخت شاه و چشمه سراب خاصو اشاره کرد.
برای رفتن به دره کهمان، کافی است تا در بخش شمالی استان لرستان به طرف شهر الشتر رهسپار شوید. پس از رسیدن به الشتر، وارد مرکز این شهر، شهرستان سلسله شوید و مسیر خیابان شهید مدنی به طرف دره تنگ و دره کهمان را پیش بگیرید.
آدرس دره کهمان: استان لرستان، شهر الشتر، شهرستان سلسله، خیابان شهید مدنی به‌طرف دره کهمان
بهترین آثار تاریخی لرستان
لرستان، استانی در غرب ایران با تاریخی بسیار قدیمی است که آثار تاریخی متعددی در خود جای داده. از جمله بهترین آثار تاریخی لرستان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد که یکی از مهم‌ترین آثار معماری ایرانی هستند.
قلعه فلک الافلاک؛ نگینی بر حلقه جاهای دیدنی لرستان
بعید است جایی صحبت از زیبایی‌های لرستان باشد و نام قلعه تاریخی فلک‌الافلاک که نگینی بر انگشتر لرستان است، در میان نباشد. این قلعه نماد شهر خرم‌آباد و استان لرستان است و یادگاری از دوران ساسانیان و سال‌های پیش از ورود اسلام به ایران است.
این قلعه بر روی تپه‌ای مشرف به شهر خرم‌آباد ساخته شده است و به‌عنوان محلی برای دژبانی و مرکز فرماندهی تا دوران قاجار مورد استفاده قرار گرفته است. از بالای دیوارهای عظیم این قلعه می‌توانید بخش‌های زیادی از شهر خرم‌آباد و اطراف آن را به‌راحتی مشاهده کنید. این دژ مخزن رازهای زیادی است و در طول تاریخ بارها نامش تغییر کرده است؛ از دژ شاپور و قلعه اتابکان گرفته تا قلعه دوازده برجی و در نهایت قلعه فلک‌الافلاک را به آن نسبت داده‌اند.
قلعه فلک‌الافلاک تا دوره قاجاریه محلی برای حکومت و سکونت حاکمان محلی بود و به‌دلیل معماری خاص و موقعیت استراتژیک آن مکانی امنی برای مخفی شدن بوده است. معماری این قلعه جای بحث‌های تخصصی را دارد، اما شما به دانستن اینکه این قلعه با پلان هشت‌ضلعی نامتقارن و الگوی مستطیلی و مساحت 3500 متری قلعه اکتفا کنید. این قلعه از همان ابتدا با دو حیاط و دوازده برج ساخته شده است و تزئینات آجرکاری، خشت‌کاری، گچ‌بری و کاشی‌کاری آن حیرت‌آور و خیره‌کننده است.
البته در دوره صفویه و قاجاریه بناهایی به این قلعه افزوده شد. شما با ورود به این قلعه فرصت بازدید از موزه مردم‌شناسی را نیز پیدا خواهید کرد تا بیشتر با تاریخ این قلعه و مردم لرستان آشنا شوید.
آدرس قلعه فلک‌الافلاک: استان لرستان، خرم‌آباد، خیابان امام خمینی یا 12 برجی
خانه آخوند ابو، خانه‌ای شاه‌نشین، بازمانده‌ای از ناصرالدین شاه قاجار
دومین آثار تاریخی استان لرستان و شهر خرم‌آباد، خانه آخوند ابو یکی از جمله بناهای تاریخی و زیبایی است که در اواسط دوره پادشاهی ناصرالدین شاه قاجار در مرکز شهر خرم‌آباد و در محله درب شاهزاده ساخته شده است. این خانه به دستور «حاج ملا ابراهیم خرم‌آبادی» ساخته شده ست که گویا لقب آخوند را به او نسبت داده‌اند. در ساخت این بنای زیبا از مصالحی چون چوب، سنگ، خشت و آهک استفاده شده است و تزئینات و معماری خاص آن به‌دلیلی برای ماندگاری آن در صفحه تاریخ ایران تبدیل شده است.
معماری عمارت آخوند ابو به سبک معماری قدیم قاجار ساخته شده است و اتاق‌های سه‌دری و شاه‌نشین‌های پنج‌دری آن خودنمایی می‌کنند. حیاط خانه ابو به‌گونه‌ای طراحی شده است که آن را به دو بخش تابستانه و زمستانه تقسیم کرده‌اند. در میانه این حیاط حوض بزرگی با فواره‌های آب تعبیه شده است که چندین درخت و بوته نیز در اطراف آن کاشته شده است. این خانه فاصله چندانی با قلعه فلک‌الافلاک ندارد و اگر علاقه‌ای به بازدید از خانه آخوند ابو داشتید به زحمت نخواهید افتاد.
آدرس خانه آخوند ابو: استان لرستان، خرم‌آباد، علوی، خیابان امام خمینی، خیابان فردوسی
مسجد جامع بروجرد؛ عبادتگاهی از دوران ورود اسلام به ایران
یکی دیگر از بناهای تاریخی استان لرستان که دارای ارزش مذهبی نیز هست، مسجد جامع بروجرد است که بنابر اسناد بین قرن‌های دوم و سوم ساخته شده است. این مسجد دارای یک ایوان است و مسجد کاملا به سبک معماری چهارطاقی ایرانی بنا شده است. گنبدخانه، حیاط مرکزی، و شبستان‌های متعدد آن مانند شبستان زمستانی، بخش‌های مختلف این مسجد هستند.
این مسجد در دوره سلجوقیان بسیار مورد توجه قرار گرفت و با آجرکاری، کاشی‌کاری و گچ‌کاری آن را مرمت کردند. این مسجد هم‌اکنون به‌عنوان مصلای نماز جمعه مورد استفاده قرار می‌گیرد و می‌تواند جمعه‌ها از آن بازدید کنید، هرچند بازدید از بعضی از بخش‌های این مسجد جامع میسر نیست.
آدرس مسجد جامع: استان لرستان، بروجرد، محله دولنگه، خیابان جعفری
مناره آجری خرم آباد
مناره آجری یکی از سازه‌های باستانی و باارزش استان لرستان است که در مرکز این استان و در جنوب شهر خرم‌آباد قرار دارد و قدمت آن حدود 900 سال است. مناره آجری حدود 30 متر ارتفاع دارد و پایین‌ترین بخش آن حدود 5.4 متر قطر دارد. برای دسترسی به بام مناره، پلکانی 99 پلهای تعبیه شده است که می‌تواند در نوع خودش جالب باشد.
این مناره سال‌ها به‌عنوان علامتی برای هدایت کاروان‌هایی که قصد رفتن به شهر شاپورخواست را داشته‌اند، مورد استفاده قرار گرفته است. در اطراف این مناره آجری، بقایای بناهای دیگری چون مسجد و کاروانسرا مشاهده شده است.
آدرس مناره آجری: استان لرستان، خرم‌آباد، محله قاضی‌آباد، پارک شقایق
پلِ دختر
پل دختر یکی از سازه‌های تاریخی استان لرستان است که بازمانده‌ای از دوره ساسانیان است. جالب آنکه حتی قبل از این پل نیز یک پل قدیمی‌تر متعلق به دوره هخامنشی ساخته شده است که پل دختر در دوره ساسانیان بر روی همین پل و بر فراز رودخانه کشکان بنا شده است. جدا از آنکه این پل، مسیر ارتباطی بین شهرهای خرم‌آباد و پلدختر بوده است، عده‌ای علت نام‌گذاری این پل را شخص «ایزدبانو آناهیتا» می‌دانند.
پلدختر امروزه در مسیر ورودی به شهر پلدختر قرار دارد. بنای پل دختر در قرن چهارم هجری مرمت شده است و متاسفانه سیلاب سهمگین سال 1398 هجری شمسی بسیاری از بناهای پلدختر از جمله سازه پلدختر و پل کشکان را تخریب کرد.
این پل که بر روی هشت طاق بنا شده بود، هم‌اکنون فقط دارای یک طاق است. بزرگراه خرم‌آباد-پلدختر که امروزه بنام جاده شماره 37 شناخته می‌شود، از زیر پل دختر عبور می‌کند. طاق باقی‌مانده پل دختر از سطح آب رودخانه 30 متر و از جاده آسفالتی 18 متر ارتفاع دارد و عرض این طاق 11.30 متر اندازه‌گیری شده است.
آدرس پل دختر: استان لرستان، پلدختر، ابتدای بزرگراه پلدختر-خرم‌آباد
پل کشکان
پل کشکان یکی دیگر از پلهای تاریخی استان لرستان است و در قرن چهارم هجری قمری و در دوره حکومت آل حسنویه بنا شده است. این پل در فاصله 15 کیلومتری سراب‌دوره، واقع در شهرستان چگنی و بر روی رود کشکان بنا شده است. از دهانه طاق‌های این پل، فقط 12 دهانه باقی مانده است که ارتفاع آنها بین 10 تا 26 متر متغیر است و طول این پل حدود 300 متر برآورد شده است.
در ابتدا این سازه به‌عنوان یک پل ارتباطی بین شهر شاپورخواست و مناطق غربی استان لرستان و کرمانشاه شناخته شده است و براساس اسناد تاریخی نام آن کجکی آورده شده است. در ساخت پل کشکان، مصالحی چون سنگ، گچ و آجر استفاده شده است و سنگ‌های بزرگ و حجاری‌شده‌ای در پایه‌های این پل به کار رفته است.
آدرس پل کشکان: استان لرستان، شهرستان چگنی، 15 کیلومتری شمال غربی سراب‌دوره
بهترین تفریحگاههای لرستان
لرستان با طبیعت بکر و مناظر زیبایش از تفریحگاههای فراوانی برخوردار است. اینجا چند تفریحگاه برجسته‌ی آن را معرفی می‌کنم:
تپه چغا، مجموعه‌ای تفریحی بر بام شهر بروجرد
تپه چغا یکی دیگر از جاهای دیدنی لرستان و همچنین یکی از تفریحگاههای مجهز استان لرستان است که در شهر بروجرد قرار دارد. این تپه به‌دلیل مناظر زیبا و میدان دید بالا نسبت به سایر مکان‌های اطراف مورد توجه بسیاری از گردشگران و مردم بومی قرار گرفته است.
باغ پرندگان با 78 گونه مختلف، باغ فدک، سه دریاچه، تفریحات آبی، آلاچیق‌های چوبی، شهربازی کودکان، گلزار شهدای گمنام و تندیس‌های خوش‌تراشی چون «آرش کمانگیر» از دیگر دیدنی‌های تپه چغا هستند.
آدرس تپه چغا: استان لرستان، شهرستان بروجرد، بلوار رهبری، یادگار امام
رصدخانه کاسپین
رصدخانه کاسپین در سال 1393 هجری شمسی در بام شهر خرم‌آباد ساخته شده است و به‌عنوان مدرن‌ترین رصدخانه خاورمیانه شناخته شد. بازدید از این رصدخانه برای کودکان، دانش‌آموزان و دانشجویان میسر است و می‌توانند ماه و ستارگان را با تلسکوپ‌های پیشرفته مشاهده کنند.
این رصدخانه دارای تلسکوپ‌های پیشرفته رویت هلال، ثبت داده‌های خورشیدی و گنبد الکترومکانیکی با امکان چرخش 360 درجه است. بسیاری از دوره‌های آموزشی و تورهای علمی و خانوادگی در این رصدخانه برگزار می‌شوند و پژوهشکده علمی و سایت فناوری رباتیک در این رصدخانه تعبیه شده‌اند.
آدرس رصدخانه کاسپین: استان لرستان، شهرستان خرم‌آباد، بام خرم‌آباد، مجتمع علمی، تحقیقاتی و گردشگری چهارده معصوم
بام خرم‌آباد، از جاهای دیدنی لرستان در شب
بام خرم‌آباد یا بام لرستان یک مجتمع گردشگری-تحقیقاتی است که بالای کوه مدبه واقع در شرق خرم‌آباد قرار دارد که به بازدیدکنندگان این امکان را می‌دهد تا شهر خرم‌آباد را زیر پای خود ببینند. به‌طورکلی در بسیاری از شهرهای ایران مکانی به‌عنوان بام آن شهر وجود دارد که بسیار هم مورد استقبال قرار می‌گیرد.
بام خرم‌آباد دارای امکانات تفریحی بسیاری است و پارک‌های آبی، باغ وحش، رستوران و کافی‌شاپ خیال بازدیدکنندگان را از هر بابت راحت کرده است. چشم‌انداز شهر در شب با روشن شدن چراغ‌های خانه‌ها زیباتر نیز می‌شود و حجت را بر مردم تمام می‌کند. در این مجتمع، آبشاری با ارتفاع 327 متر جاری است که با وجود درختان سرسبز اطراف آن، مناظر زیبایی را پدید آورده‌اند. رصدخانه کاسپین بخشی از بام خرم‌آباد است که در نزدیکی مجتمع مذکور قرار دارد.
آدرس بام خرم‌آباد: استان لرستان، شهرستان خرم‌آباد، خیابان شریعتی، میدان دانشجو، کوه ندبه
سخن پایانی
به هیچ عنوان گمان نکنید که زیبایی‌های لرستان و جاذبه‌های گردشگری این استان فقط به همین موارد خلاصه می‌شود. فقط همین را بدانید با اینکه استان لرستان به‌عنوان قطب گردشگری شناخته نمی‌شود، ولی حرفهای زیادی برای گفتن دارد.
بهترین جاهای دیدنی لرستان شامل جاذبه‌های طبیعی، آثار تاریخی و تفریحگاههای مهم شهرهای استان لرستان را به شما معرفی کردیم و پیشنهاداتی را برای داشتن بهترین تجربه از سفر خود به شما ارائه کردیم. نظر شما درباره جاهای دیدنی لرستان چیست؟ آیا تاکنون به بهشت آبشارهای ایران سفر کرده‌اید؟
منبع: پته
ارسال نظر