گرداب انقراض در کمین یوز‌های ایرانی / مشاهده یوزپلنگ ایرانی در سمنان

به گزارش رکنا، سال‌ها پیش یوز ایرانی در عمده مناطق آسیا حضور داشت؛ اما امروز متأسفانه حضور این گونه تنها محدود به نواحی بیابانی شده است.

شبه قاره هند تا افغانستان، ترکمنستان و ایران تا شبه جزیره عربستان و سوریه مناطقی بود که روزگاری یوزپلنگ آسیایی در آن حضور داشت؛ اما در حال حاضر در فهرست جانوران در آستانه انقراض اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت قرار دارد و منحصر به نواحی دور افتاد‌ه ای در بیابان‌های ایران شده است.

نامگذاری روزی در تقویم ملی به نام «روز ملی یوزپلنگ ایرانی» نشان از اهمیت حفظ این گونه درخطر انقراض دارد. گونه ‌هایی که امروز تنها سمنان محلی امن برای زندگی اش شده است.

یوز‌های طبیعت قابل شمارش دقیق نیستند

امیر عبدوس مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان درباره تعداد دقیق یوز‌های استان سمنان گفت: یوز‌های طبیعت قابل سرشماری دقیق نیستند.

عبدوس اظهار داشت: گوشتخواران به علت مخفی کار بودن، جابجایی فراوان و غالباً شکار در شب امکان سرشماری ندارند و از این رو برای برآورد از حداقل جمعیت موجود گوشتخوران باید برای افرادی از آنها که مشاهده می شوند شناسنامه ایجاد شود که اگر مجدد مشاهده شوند مورد شمارش تکراری قرار نگیرند.

او با بیان اینکه ایجاد شناسنامه برای یوز‌ها باهدف مطالعات جمعیتی و پراکنش این گونه از گربه سانان است افزود: خال‌ها شاخص منحصربه فرد شناسایی این گونه هستند که نقش اثرانگشت برای انسان را دارند و هیچ دو یوزی با نقش و نگار خال‌های مشابه وجود ندارند.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان با بیان اینکه ایجاد شناسنامه از روی خال برای یوز‌ها نخستین بار است که توسط این اداره کل انجام شده ابراز داشت: در طول یک سال گذشته برای ۱۱ یوز در پارک ملی توران و ۲ یوز که در چاه شیرین مشاهده شدند شناسنامه ایجاد شد؛ اما تعداد کل یوز‌های تصویربرداری شده طی یک سال اخیر ٢١ قلاده است.

عبدوس در خصوص تعداد شناسنامه برای یوزپلنگ ایرانی در استان در دستور کار است، افزود: هدفگذاری بی نهایت است و در واقع محدودیتی وجود ندارد و هر تعداد که یوز مشاهده شود که با سایر یوز‌های مشاهده شده از قبل متفاوت باشد برای این تعداد نیز شناسنامه ایجاد می شود.

او با اشاره به تعداد محدود دوربین‌ها برای مشاهده یوزپلنگ آسیایی در محدوده مجموعه توران تصریح کرد: با تعداد دوربین‌های محدود نمی توان وسعت ۱.۵ میلیون هکتار توران را پوشش داد از این رو این مهم در عرصه پارک ملی توران که ۱۰۰ هزار هکتار وسعت دارد در حال انجام و توسعه به کل منطقه است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان درباره ویژگی شناسنامه یوز‌های ایرانی پارک ملی توران نیز گفت: نقش و نگار یوز، تاریخ و ساعت مشاهده، تعداد دفعات مشاهده، اعضای خانواده و همچنین نام یوز ذکر می شود.

یوز‌های سمنان آخرین بازماندگان یوزپلنگ آسیایی در جهان است

عبدوس با بیان اینکه یوز‌های مشاهده شده در استان سمنان آخرین بازماندگان یوزپلنگ آسیایی جهان هستند، اظهار داشت: امروز سرنوشت ادامه حیات این گونه ارزشمند حیات وحش به عملکرد ما، مردم و دوستداران حیات وحش در استان سمنان بستگی دارد.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان بیان کرد: ۶ استان دیگر کشور که زیستگاه یوزپلنگ آسیایی بودند در حال حاضر فاقد هرگونه مشاهده یا زادآوری یوز در زیستگاه خود هستند.

او درباره برخی حوادث جاد‌ه ای اتفاق افتاده برای یوز‌ها نیز گفت: جاده بین المللی تهران- مشهد از شمال منطقه حفاظت شده توران عبور می کند و از قدیم کریدور مهاجرت یوز‌های توران و میاندشت در خراسان شمالی بوده و از این رو عبور یوز‌ها از این جاده تلفاتی را به دنبال داشته است.

عبدوس با بیان اینکه اقداماتی برای جلوگیری از حوادث و تلفات جاد‌های یوز‌ها انجام شده است، اذعان داشت: در سال ۹۷ فنس کشی ۲ کریدور شمالی و جنوبی جاده به طول ۱۰ کیلومتر شروع شده و علاوه بر این ۳۰ کیلومتر این مسیر با اخذ مصوبه شورای راهبری تصادفات جاد‌ه ای استان سمنان و با حضور رئیس پلیس راه کشور کاهش حداکثر سرعت مجاز به میزان ۳۰ کیلومتر انجام شده است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان از حضور دام و سگ‌های گله در زیستگاه یوز آسیایی به عنوان دیگر تهدید این گونه نادر حیات وحش نام برد و افزود: حضور دام در زیستگاه یوز‌ها یکی از مشکلات تمامی زیستگاه‌ها و از مهمترین تهدید‌ها برای یوز به شمار می رود.

او با اشاره به اقدامات انجام شده در راستای رفع تهدید حضور دام در زیستگاه یوز گفت: در این راستا ۱۱۰ هزار هکتار از مراتع پارک ملی توران و محدود‌هایی از بخش امن توران با پرداخت حقوق عرفی دامداران از محل اعتبارات سازمان حفاظت محیط زیست و کمک سازمان‌های مردم نهاد از دام تخلیه شده است.

یوزپلنگ رفتار تولیدمثلی منحصربه فردی دارد

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان از رفتار تولید مثلی خاص یوزپلنگ ایرانی به عنوان تهدیدی برای کاهش جمعیت این گونه نادر حیات وحش نام برد و ابراز داشت: یوزپلنگ رفتار تولید مثلی منحصربه فردی دارد و در هر شرایطی جفتگیری نمی کند.

عبدوس با بیان اینکه یوز ماده و توله‌ها احتیاج به قلمرو وسیع دارند، تصریح کرد: اگر سال خوب و پرباران نیز نباشد یوز ماده جفتگیری نمی کند.

او با بیان اینکه یوز ایرانی رقابت غذایی با سایر گوشتخواران دارد، گفت: این ویژگی در کنار سایر تهدید‌ها سبب شده تا در طبیعت نسل این گونه به مخاطره بیفتد.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان با اشاره به اقدامات انجام شده برای حفظ یوزپلنگ ایرانی در استان سمنان افزود: در کنار تمام اقدامات حفاظتی از تکثیر آخرین یوز‌های در اسارت نیز غافل نبوده و ۳ یوز پارک پردیسان تهران برای اینکه در اسارت به تولید مثل بپردازند به زیستگاه زادآور توران منتقل شدند.

عبدوس با اشاره به آماده سازی مکانی مطابق با استاندارد‌های بین المللی برای تکثیر در اسارت یوزپلنگ بیان کرد: اگر «ایران» تنها یوزپلنگ ماده زادآور در اسارت آمادگی تولید مثل یابد زمینه برای اینکه این فضا در اختیار آن قرار گیرد وجود دارد.

به علت موقعیت خاص جغرافیایی استان سمنان و همجواری آن با رشته کوه‌های البرز و زمین‌های هموار کویر هر قسمت از این استان دارای شرایط اقلیمی متنوعی است.

آب و هوای گرم و خشک، معتدل، آب و هوای سرد و خشک و نسبتاً سرد در مناطق مختلف استان سمنان دیده می شود و این امر سبب شده تا پوشش گیاهی متنوعی نیز در این استان به وجود آید.برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.