نفقه چیست؟
رکنا : نفقه به معنی تامین هزینه زندگی زن است.
نفقه برای تأمین هزینه زندگی زن انجام می شود. تعلق گرفتن نفقه به زن وابسته به تمکین کامل زن است. البته پرداخت نفقه از عهده شوهر وی در مواردی ساقط می شود. در ادامه توضیحات کامل درباره نفقه و مطالبه نفقه را بخوانید.
به گزارش رکنا، نفقه یعنی تأمین هزینه زندگی زن که شامل خانه، اثاثیه، منزل، غذا، لباس، دارو و درمان بوده که از زمان عقد دائم بر عهده شوهر است. محاسبه میزان نفقه بر مبنای شئونات خانوادگی زن، عرف و عادت ساکنان هر منطقه و وضع مالی مرد است.
نفقه در زمینه ازدواج دائم مطرح مى شود و در عقد موقت نفقه وجود ندارد مگر اینکه زن و مرد توافق کرده باشند.
در صورتی که زنی به صورت عام یا خاص از همسر خود تمکین نکند، عنوان ناشزه بر وی تعلق می گیرد و در نتیجه پرداخت نفقه از عهده شوهر وی ساقط می شود. (تمکین عام و تمکین خاص در قسمت پائین برای شما توضیح داده شده است.)
اینکه نفقه به زن پرداخت شده است یا خیر باید توسط مرد اثبات شود. لذا به محض درخواست نفقه از طرف زن مرد ملزم به ارائه ادله مبنی بر عدم تمکین زن است. اثبات نشوز (عدم تمکین) زن در دادگاه حقوق مشخصی مثل قطع شدن نفقه و اجازه ازدواج مجدد را برای مرد فراهم میکند.
تعلق گرفتن نفقه به زن وابسته به تمکین کامل زن است که به دو صورت مطرح می شود:
تمکین خاص: داشتن روابط زناشویی زن و شوهر است.
تمکین عام: فرمانبرداری در امور کلی زندگی می باشد. که یکی از مصادیق آن اقامت در اقامتگاه دایمی شوهر است. یعنی زن برای دریافت نفقه باید در خانه شوهر زندگی کند. مگر آن که حین وقوع عقد شرطی جز این شده باشد.
مطالبه نفقه اگر توسط وکیل انجام شود چه مزایایی دارد؟
مدت زمان مطالبه نفقه کمتر میباشد.
نیازی به حضور زن در دادگاه نخواهد بود.
در صورت شناسایی اموال وکیل میتواند آنها را توقیف کند.
در صورتی که مرد نفقه را پرداخت نکرد وکیل میتواند حکم جلب او را بگیرد.
برای جلب کردن مرد نیازی به حضور زن نخواهد بود.
وکیل می تواند بعد از اثبات اینکه نفقه پرداخت نشده است طلاق زن را از مرد بگیرد.
سوالات نفقه (گلچین پرسش‌های مردمی در طی ۸ سال)
در صورت عدم پرداخت نفقه زن میتواند حکم جلب مرد را بگیرد؟
اگر شکایت کیفری ترک انفاق کرده باشد و مرد نفقه را پرداخت نکند زن می تواند حکم جلب ایشان را بگیرد.
تا چند ماه نفقه پرداخت نشود زن حق طلاق خواهد داشت؟
اگر مرد به مدت شش ماه نفقه زن را پرداخت نکند زن حق طلاق خواهد داشت.
در صورت عدم تمکین خاص و یا عام زن نفقه به او تعلق می گیرد؟
در صورتی که عدم تمکین زن توسط مرد اثبات شود دیگر نفقه به زن تعلق نخواهد گرفت و ناشزه است.
در صورتی که زن بدون اجازه مرد از منزل خارج شود نفقه به او تعلق می گیرد؟
در صورتی که به دلیل عدم پیروی از دستورات مرد ناشزه محسوب شود نفقه به ایشان تعلق نمی گیرد.
مرد می تواند برای پرداخت نفقه دادخواست اعسار بدهد؟
بابت نفقه گذشته که محکوم شده است بله ولی اگر شکایت ترک انفاق شده باشد باید ماهیانه آن را پرداخت کند.
نفقه زن بر چه اساسی تعیین می شود؟
نفقه زن بر اساس شئونات اجتماعی و خانوادگی زن و همچنین توانایی و درامد مالی مرد تعیین خواهد شد.
نفقه زنی که دارای تحصیلات لیسانس است چقدر است؟
میزان نفقه را نمیتوان به طور دقیق تعیین کرد و تعیین آن صرفا توسط قاضی میباشد.
نفقه زن را چه کسی تعیین می کند؟
نفقه زن بعد از بررسی شئونات اجتماعی و خانوادگی زن صرفا توسط قاضی تعیین می شود.
آیا زن می تواند در ازای دریافت نفقه اموال مرد را توقیف کند؟
در صورتی که مرد به نفقه گذشته محکوم شده باشد زن می تواند از طریق دادگاه یکی از اموال ایشان را توقیف کند.
عدم پرداخت نفقه چند ماه حبس برای مرد خواهد داشت؟
در صورتی که نفقه زن پرداخت نشود مرد جلب خواهد شد و به محض پرداخت نفقه مجددا آزاد می شود.
آیا تعیین نفقه زن به توانایی مالی مرد بستگی دارد؟
توانایی مالی مرد نیز در تعیین نفقه بی تاثیر نیست و باید در میزان نفقه در نظر گرفته شود.
آیا در دوران عقد نفقه به زن تعلق می گیرد؟
بعد از انعقاد عقد نکاح نفقه به زن تعلق خواهد گرفت.
در صورتی که زن از مطالبه نفقه امتناع کرد مرد چه کاری انجام دهد؟
مرد میتواند نفقه را به حساب ایشان واریز کند و یا آمادگی خود را از طریق شورای حل اختلاف مبنی بر پرداخت نفقه به ایشان اعلام نمایند.
مراحل مراجعه به وکیل برای مطالبه نفقه
شما نیاز به وقت مشاوره حضوری با وکیل متخصص در امور خانواده دارید تا مدارک خود را تحویل ایشان دهید.
پس از گرفتن وقت حضوری با وکیل باید مدارک خود را تکمیل و با خود همراه داشته باشید.
در این مرحله مدارک تحویل وکیل شده و وکالت به وکیل داده می شود.
حضور وکیل در جلسات دادگاه و در نهایت صدور حکم مبنی بر محکومیت مرد به پرداخت نفقه.
مدارک لازم برای مطالبه نفقه توسط وکیل
اصل سند ازدواج
اصل شناسنامه
کپی کارت ملی
در صورت نبود اصل سند ازدواج باید رونوشت آن را از دفترخانه محل انعقاد عقد نکاح دریافت کنید.
نفقه شامل چیست؟
نفقه، براساس تعریف قانون مدنی، هزینه لازم برای زندگی بوده که شامل هزینه مسکن، خوراک و پوشاک می شود. نفقه، به دو گروه از افراد، یعنی زوجه و اقارب نسبی در خط عمودی تعلق می گیرد. میزان نفقه، دارای مبلغ ثابتی نیست و اگر زن و شوهر در خصوص آن توافق نکنند، تعیین میزان آن توسط کارشناس انجام می گیرد.
برای مشاوره نفقه و مواردی که شامل آن می شود
بر اساس مقررات قانونی و شرعی، یکی از وظایفی که بر عهده مرد قرار دارد، پرداخت نفقه زن و فرزندان خود است. انجام این تکلیف توسط مرد، ضمانت اجرای حقوقی عدم پرداخت نفقه و ضمانت اجرای کیفری ترک انفاق را در پی دارد؛ یعنی زن در صورت انجام وظایف زوجیت و عدم دریافت نفقه، می تواند از دادگاه، مطالبه نفقه کرده و در صورت عدم پرداخت، تقاضای تعقیب کیفری شوهر را نماید. علاوه بر زوجه، نفقه به گروه دیگری از افراد، یعنی اقراب نسبی در خط عمودی نیز تعلق می گیرد.
براساس قانون مدنی دو گروه از افراد مستحق دریافت نفقه هستند. بنابراین، ممکن است، در تعیین این افراد، ابهاماتی به وجود بیاید. همچنین، این موضوع که نفقه شامل چه مواردی می شود و تعیین میزان آن چگونه است، از سری موضوعاتی می باشند، که افراد معمولا در خصوص نفقه با آنها درگیر هستند.
با توجه به اهمیت نفقه در رفع نیازهای مالی، در این مقاله، قصد داریم در ابتدا به این سوال پاسخ دهیم، که نفقه چیست؟ و مواردی که نفقه شامل آن می شود چیست؟ و در ادامه به معرفی افرادی که نفقه به آنها تعلق می گیرد، پرداخته و میزان نفقه را بررسی نماییم.
نفقه چیست؟
لازمه ادامه زندگی خانوادگی، آن است که هزینه های مربوط به آن تامین بشود. هزینه و خرجی لازم برای گذراندن زندگی را نفقه می گویند. براساس مواد مندرج در قانون مدنی، نفقه به دو گروه از افراد تعلق می گیرد: زوجه و اقارب نسبی در خط عمودی. نفقه فرزند، نفقه اقارب محسوب شده و تابع قواعد و مقررات آن می باشد.
در خصوص پرداخت نفقه زوجه، انجام وظایف زوجیت شرط شده است، که شامل تمکین می شود و اگر زن از انجام آن ممانعت ورزد، نفقه به او تعلق نمی گیرد. در رابطه با نفقه اقارب در خط عمودی، استطاعت مالی انفاق کننده و عدم توانایی مستحق نفقه، در اشتغال به شغلی برای تامین وسایل معیشت خود، شرط دئریافت نفقه می باشد.
نفقه به چه کسانی تعلق می گیرد؟
همان طور که در بخش قبل توضیح دادیم، نفقه، لازمه ادامه زندگی است، زیرا هزینه ها و نیاز های کسی که مستحق نفقه است، با آن تامیین می شود. براساس مواد مندرج در قانون مدنی، نفقه به دو گروه از افراد تعلق می گیرد:
نفقه اقارب در خط عمودی: به موجب ماده 1196 قانون مدنی، "در روابط بین اقارب، فقط اقارب نسبی در خط عمودی اعم از صعودی یا نزولی، ملزم به انفاق یک دیگر هستند." منظور از اقارب در خط عمودی، یعنی اقارب نسبی که ترتیب قرار گرفتن آنها، پشت سر هم و نسل به نسل است که شامل پدر بزرگ، مادر بزرگ، پدر، مادر، فرزند، نوه و فرزندان فرزند به درجات پایین می شود. براساس این ماده قانونی، قرابت های سببی و رضایی، مشمول دریافت نفقه نمی باشند. همچنین، اقارب نسبی که در خط افقی قرار دارند، که شامل خواهر، برادر، عمه، خاله و غیره می باشند، در ذیل موارد این ماده قرار نمی گیرند.
نفقه فرزند، جزو نفقه اقارب نسبی در خط عمودی قرار دارد و از این جهت، مستحق دریاقت نفقه است. به علاوه، قانون گذار در ماده 1199 قانون مدنی، پدر را در صورت داشتن استطاعت مالی، ملزم به پرداخت نفقه فرزند کرده است. البته، اگر پدر، استطاعت مالی نداشته باشد، پرداخت نفقه، به ترتیب بر عهده اجداد پدری و مادر بوده که این ماده، تاکید بر پرداخت نفقه فرزند دارد.
نفقه زوجه: براساس ماده 1106 قانون مدنی، در نکاح دائم، پرداخت نفقه زن، جزو وظایف شوهر است که به واسطه ازدواج، بر عهده او قرار می گیرد. البته باید به این نکته اشاره شود، که اگر زن، بدون مانع مشروع، از ادای وظایف زوجیت امتناع کند، مستحق نفقه نخواهد بود ، بنابراین لازمه دریافت نفقه، انجام وظایف زوجیت و تمکین زن از شوهر می باشد.
نفقه شامل چیست؟
با توجه به توضیح بخش قبل، نفقه به دو گروه از افراد، یعنی زوجه و اقارب نسبی در خط عمود، تعلق گرفته و قانون گذار در دو فصل حقوق و تکالیف زوجین نسبت به یک دیگر و فصل خانواده، موضوع نفقه آن ها را مطرح کرده است.
در پاسخ به این سوال که نفقه زوجه شامل چیست؟ باید گفت که ماده 1107 قانون مدنی، تعیین تکلیف کرده است. مطابق این ماده: " نفقه، عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزینه های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج، به واسطه نقصان یا مرض"
البته مصادیق نفقه زن، که در این ماده به آنها اشاره شده است، انحصاری نمی باشد. به این معنا که نفقه زن، فقط شامل این موارد نیست؛ بلکه، شامل تمام نیازهایی می شود، که زن به طور متعارف به آن ها احتیاج دارد و با شأن وی نیز متناسب می باشد.
در فصل در خانواده از قانون مدنی، قانون گذار در ماده 1204 قانون مدنی، مواردی که شامل نفقه اقارب می شود را به این شکل مقرر کرده است: " نفقه اقارب، عبارت است از: مسکن و البسه و غذا و اثاث البیت به قدر رفع حاجت، با در نظر گرفتن درجه استطاعت منفق" علاوه بر این، قانون گذار، لزوم دریافت نفقه را مشروط به دو شرط کرده است؛ استطاعت مالی انفاق کننده و عدم توانایی مستحق نفقه به اشتغال شغلی برای معشیت و تهیه وسایل زندگی وی.
میزان نفقه
همانگونه که گفتیم، در ماده 1107 قانون مدنی، قانون گذار، مصادیقی از نفقه را مورد پیش بینی قرار داده است. اما پرداخت نفقه زن، تنها منحصر به این موارد نیست؛ بلکه تمام نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن، باید پوشش داده بشوند. بنابراین، مبلغی که برای نفقه زوجه تعیین می شود، به صورتی نیست که برای همه زنان به صورت یکسان تعیین شود، بلکه نیازهای مادی اقشار مختلف از بانوان، دارای تفاوت هایی با یکدیگر می باشند.
اگر زن و مرد نتوانند در تعیین میزان نفقه به توافق برسند، هریک از آنان می تواند، برای تعیین میزان نفقه به دادگاه مراجعه کند. در این شرایط، دادگاه به تقاضای هر یک از زوجین (غالبا زوجه) ، قرار کارشناسی صادر می کند و پرونده را به کارشناس نفقه ارجاع می دهد تا نفقه زن را محاسبه و میزان آن را تعیین نماید که رای دادگاه، برای هر یک از طرفین، الزامی و لازم الاجرا می باشد. در تعیین میزان و مبلغ نفقه زن، توانایی مالی مرد، به عنوان پرداخت کننده نفقه نیز مطرح است. به همین دلیل است که اصولا، تعیین مبلغ و میزان دقیق و نرخ ثابت نفقه زوجه، امکان پذیر نمی باشد.
در ماده 1204 قانون مدنی، مصادیق نفقه اقارب ذکر شده است که با مصادیق نفقه زوجه، تفاوت هایی دارند؛ مانند داشتن خدمه، اما با وجود این تفاوت ها، دادگاه برای تعیین میزان نفقه اقارب مانند نفقه زوجه، به نیاز های نفقه گیرنده و توانایی مالی نفقه دهنده توجه می کند.
ارسال نظر