موازنه برتری قدرت موشکی بر قدرت جنگنده‌ها

به گزارش رکنا، بنیاد یهودی امور امنیت ملی (JINSA) که در دانشگاه واشنگتن دی‌سی منتشر شده، اذعان شده است که در جریان جنگ ۱۲ روزه اخیر، حدود ۱۴ درصد از سامانه‌های دفاعی پیشرفته «تاد» (THAAD) اسرائیل نابود شدند. این در حالی است که برخی منابع اسرائیلی اعلام کرده‌اند اسرائیل ناچار شده از میانه جنگ، سیاست جیره‌بندی در استفاده از این موشک‌ها را اجرا کند؛ چراکه بیش از نیمی از ۶۰۵ موشک دریافت‌شده از آمریکا در همان روزهای ابتدایی مصرف شده بود.

سامانه تاد، یکی از پیشرفته‌ترین سامانه‌های دفاعی جهان، به‌رغم تبلیغات فراوان، تنها توانسته نزدیک به ۳۵ درصد از موشک‌های ایران را رهگیری کند. بر اساس گزارش جینسا، ایران ۵۴۱ فروند موشک به سوی اهداف حساس اسرائیل شلیک کرده که بخش زیادی از آن‌ها به اهداف اصابت کرده‌اند.

به تازگی، رسانه‌های اسرائیلی مجاز به انتشار تصاویری از خسارات وارده شده‌اند. یکی از این تصاویر، اصابت مستقیم موشک‌های ایرانی به پالایشگاه حیفا و آتش‌سوزی گسترده در آن را نشان می‌دهد.

این اتفاقات نشان می‌دهد که حتی سامانه‌های دفاعی گران‌قیمت، نظیر تاد، توان ایجاد «بازدارندگی مطلق» را ندارند. حمله موفق ایران به مراکز حساس همچون پایگاه نواتیم اسرائیل و العدید قطر که تحت پوشش چندلایه‌ترین سامانه‌های دفاعی هستند، اثباتی است بر این واقعیت.

در تاریخ نظامی جهان، حتی قدرت‌هایی چون آمریکا و روسیه نیز موفق نشده‌اند از پایگاه‌ها و نیروهای خود به طور کامل محافظت کنند. پهپادهای اوکراینی تا عمق ۵۰۰۰ کیلومتری روسیه نفوذ کرده‌اند و آمریکا نیز بارها در پایگاه‌هایش در عراق، اردن و قطر مورد حمله قرار گرفته است.

مفهوم بازدارندگی در دکترین نظامی به معنای ایجاد نوعی محاسبه و تردید در ذهن دشمن است، نه تضمین دفع کامل حملات. در جنگ اخیر، ایران نه‌تنها نشان داد توانایی پاسخ‌گویی دارد، بلکه قدرت آفندی خود را نیز به اثبات رساند.

نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، پیش از شروع جنگ به ترامپ گفته بود ظرف ۲۴ ساعت ایران را از هرگونه شلیک موشک ناتوان خواهد کرد. اما شرایط به گونه‌ای دیگر رقم خورد. نه‌تنها اسرائیل نتوانست ایران را از پاسخ باز دارد، بلکه خود خواستار آتش‌بس شد.

ایران با شلیک سنگین موشک‌های خود، محاسبات ارتش اسرائیل را بر هم زد. از روز سوم جنگ، اسرائیل از غرور اولیه فاصله گرفت و از روز ششم، حالت تدافعی کامل به خود گرفت. در نهایت، اسرائیل دریافت که نه نیروی هوایی و نه سامانه‌های پدافندی‌اش، توان غلبه بر موشک‌های ایران را ندارند.

مؤسسه جینسا اعتراف می‌کند که ایران دست‌کم ۶۵ درصد از موشک‌هایش را با موفقیت به اهداف رسانده و منابع دیگر اسرائیلی این عدد را تا ۹۰ درصد اعلام کرده‌اند. حتی در ساعات پایانی جنگ، موشک‌های ایران با دقتی بی‌نظیر اهداف حساس را درهم کوبیدند.

این جنگ چندین پیش‌فرض اشتباه اسرائیل را باطل کرد: از سقوط فرماندهی در ایران پس از حمله، تا اثرگذاری نارضایتی داخلی، و حتی برتری مطلق تکنولوژیکی. هیچ‌یک از این امیدها به واقعیت نپیوست.

اکنون اسرائیل دیگر نمی‌تواند با فرض «پیروزی سریع» وارد جنگی دیگر با ایران شود. اما این به معنای پایان درگیری نیست. ممکن است آمریکا و اسرائیل، با هدف فرسایش توان ایران و محدود کردن اقدامات آفندی‌اش، به گزینه‌های دیگری از تقابل روی بیاورند.

در نهایت، ایران در این جنگ نشان داد نه‌تنها از هوشمندی استراتژیک و مدیریت نظامی برخوردار است، بلکه اراده و توان وارد کردن ضربات همزمان به دشمن در جبهه‌های مختلف را نیز دارد. از جمله حمله همزمان به العدید و بئرالسبع، که پیام روشنی از قدرت و اراده ایران به دشمنان مخابره کرد.