خواندن ذهن با هوش مصنوعی: آینده‌ هیجان‌ انگیز یا ترسناک؟

بر اساس گزارش‌های منتشرشده، آنچه زمانی فقط در دنیای فیلم‌های علمی-تخیلی ممکن بود، اکنون در آزمایشگاه‌ها به واقعیت تبدیل شده است. دانشمندان به کمک هوش مصنوعی و تکنیک‌های تصویربرداری مغزی موفق شده‌اند افکار انسان‌ها را رمزگشایی کنند؛ افکاری که تنها در ذهن فرد شکل می‌گیرند و هنوز بیان نشده‌اند.

فناوری که به افکار خام شما گوش فرا می‌دهد

تحقیقات انجام‌شده در دانشگاه تگزاس آستین نشان می‌دهد که ترکیب هوش مصنوعی و تصاویر fMRI از مغز انسان می‌تواند جمله‌هایی را که افراد تنها در ذهن خود مرور می‌کنند، به زبان قابل فهم تبدیل کند. مدل‌های زبانی مشابه GPT در این فناوری نقش مهمی ایفا می‌کنند.

در فرآیند این پژوهش، ابتدا مغز شرکت‌کنندگان طی شنیدن ساعت‌ها پادکست و داستان مورد اسکن قرار گرفت. سپس، داده‌های بدست‌آمده برای آموزش هوش مصنوعی استفاده شد. این مدل توانست ارتباط میان فعالیت‌های مغزی و ساختارهای زبانی را شناسایی کند.

خواندن ذهن بدون نیاز به عمل جراحی

به گزارش Guardian، برخلاف فناوری‌های قبلی که نیازمند قرار دادن تراشه در مغز بودند، این فناوری کاملاً غیرتهاجمی است و فقط با بهره‌گیری از تصویربرداری مغزی کار می‌کند. این ویژگی، آن را به گزینه‌ای ایده‌آل برای کمک به بیمارانی تبدیل کرده است که توانایی تکلم یا حرکت را از دست داده‌اند؛ از جمله افراد مبتلا به سکته مغزی یا بیماری ALS.

آیا افکار شما بدون اجازه شما قابل خواندن است؟

سوالی که شاید ذهن شما را مشغول کند این است که آیا این فناوری می‌تواند بدون رضایت و اطلاع شخص، افکارش را رمزگشایی کند؟ پاسخ منفی است. این سیستم هوشمند تنها زمانی قادر به خواندن افکار است که با داده‌های مغزی همان فرد آموزش دیده باشد. در واقع، مدل تنظیم‌شده به صورت اختصاصی برای هر شخص طراحی می‌شود و بدون داده‌های اولیه از آن فرد، امکان رمزگشایی وجود ندارد.

آینده‌ای پر از امید یا نگرانی؟

از یک سو، این دستاورد به افراد بسیاری که ناتوانی جسمی دارند، امید تازه‌ای می‌دهد. اما از سوی دیگر، نگرانی‌های زیادی در مورد سوءاستفاده از این فناوری وجود دارد. چالش بزرگی که پیش‌رو است، تعریف دقیق چارچوب‌های اخلاقی و قانونی برای استفاده از چنین تکنولوژی‌هایی است.

پژوهشگران تأکید دارند که هدف اصلی آن‌ها کمک به بیماران و بهبود کیفیت زندگی است و باید معیارهای اخلاقی سخت‌گیرانه‌ای در نظر گرفته شود تا از هرگونه سوءاستفاده جلوگیری شود.

ذهن خاموش، به صدا در می‌آید

امروزه، خواندن ذهن دیگر فقط یک رؤیای تخیلی نیست. با گسترش توانمندی‌های هوش مصنوعی و تکنیک‌های تصویربرداری مغزی، شاهد روزی خواهیم بود که درون مغز ما نیز حرف‌های نگفته‌ای را بازگو کند. این چشم‌انداز، در کنار امیدهای فراوان، دغدغه‌های بسیاری نیز به همراه دارد. دنیایی که مرزهای سکوت و بیان، از میان افکار ما عبور می‌کند.