نقش استارت‌آپ‌ها در پُر رنگ شدن فعالیت‌های اجتماعی توان‌یابان

به گزارش خبرگزاری فارس، آمار دقیقی از تعداد توان‌یابان در ایران وجود ندارد، با این حال طبق آخرین ارقامی که حسین نحوی‌نژاد، معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی، در حاشیه همایش کمیته‌های توانبخشی، تسهیل دسترسی و مناسب‌سازی محیط زندگی معلولان اعلام کرده است، بیشترین گروه معلولان را افراد جسمی-حرکتی تشکیل می‌دهند، که حدود ۳۰ درصد این گروه را شامل می‌شود و نیاز به خدمات ویژه دارند. به گفته نحوی‌نژاد، جمعیت معلولان کشور متشکل از یک‌میلیون و ۳۰۰‌هزار نفر است، که از این تعداد ۴۵۰‌هزار نفر دارای مشکلات جسمی-حرکتی هستند. شایان ذکر است که این آمار تنها به افرادی تعلق دارد که اطلاعاتشان در بهزیستی به ثبت رسیده است.

توان‌یابان در ایران زندگی دشوارتری را نسبت به بسیاری از دیگر کشورها تجربه می‌کنند. زمانی که بستر لازم برای زندگی توان‌یابان در نظر گرفته نشده باشد، ساده‌ترین مسائل برای این افراد به معضلی جدی تبدیل می‌شود. پای درد و دل یک توان‌یاب که بنشینید به عمق ماجرا پی خواهید برد. از فقدان مناسب‌سازی معابر شهری و مشکلات ریز و درشت این افراد در ادارات و سازمان‌ها و بانک‌ها و حتی درمانگاه‌ها گرفته تا عدم اشتغال و نداشتن درآمد مستقل، مشکلاتی هستند که افراد توان‌یاب در ایران با آنها دست و پنجه نرم می‌کنند.

رویکرد بخش خصوصی در قبال توان‌یابان

گاه، گوشه‌نشینی و انزوا به یکی از بحران‌های جدی توان‌یابان در کشور ما تبدیل می‌شود. با وجود این، فارق از کوتاهی‌های بخش دولتی نسبت به مشکلات این افراد، طی چند سال اخیر شاهد بودیم که موسسات و شرکت‌های مستقل توجه بیشتری به توان‌یابان نشان می‌دهند و به کوشش بخش خصوصی تعداد محدودی از این قشرِ سایه‌نشین به روشنای زندگی عادی سوق داده شده‌اند.

یکی از تاثیرگذارترین اقدامات در بهبود وضعیت قشر توان‌یاب، کسب‌وکارهایی هستند که برای این افراد زمینه فعالیت اجتماعی و درآمدزایی را پدید می‌آورند. برخی موسسات و شرکت‌های نوپا، بسته به ظرفیت و توانایی محیطی خود، شرایطی را فراهم کرده‌اند که توان‌یابان بتوانند به صورت دورکاری و یا حضور در محل کار به فعالیت و کسب درآمد بپردازند. هر از چند گاهی نیز، کمپین‌هایی در حمایت از این افراد شکل می‌گیرد. در بین انواع کسب‌وکارهای نوپایی که توجه ویژه به این قشر نشان می‌دهند، شرکت‌های حوزه فناوری و به طور خاص تاکسی‌های اینترنتی نقش به سزایی را ایفا می‌کنند.

بستری که سرویس‌های هوشمند حمل‌ونقل ایجاد کرده‌اند به گونه‌ای است که توان‌یابان می‌توانند -به شرط توانایی در رانندگی- به کسب‌ درآمد بپردازند. توجه تاکسی‌یاب‌های آنلاین به این قشر به حدی است که یکی از این سرویس‌ها افراد توان‌یاب را از پرداخت کمیسیون معاف کرده‌ است. سامانه هوشمند حمل‌ونقل اسنپ در رویداد اخیر توان‌تک، که از سوی موسسه رعد برگزار شد، با همین رویکرد خود موفق شد تندیس «مسئولیت اجتماعی توان‌تک» را ازآن خود کند. طبق اعلام مدیر ارشد بازاریابی اسنپ، هم اکنون بیش از ۲هزار و ۷۰۰ توان‌یاب جذب ناوگان اسنپ شده‌اند که از این تعداد بیش از ۱۷۰۰ نفر در حال کسب درآمد و فعالیت مستمر هستند.

نکته حائز اهمیت چنین حمایت‌هایی از جامعه توان‌یابان این است که تا حدودی زمینه استقلال و خودکفایی‌شان فراهم می‌شود و اعتماد به نفس حضور در اجتماع در آنها قوت می‌گیرد. به این ترتیب می‌توان اندکی امیدوار بود که در سال‌های آینده و با افزایش حمایت‌ها، تا حدی از فرهنگ غلط جدا کردن توان‌یابان از سایر افراد جامعه فاصله بگیریم.