ایران برای حل و فصل ماجرای برجام باید به صورت مستقیم با امریکا مذاکره کند/اوضاع برجام در بدترین حالت خود است

سید جلال ساداتیان در گفت و گو با «انتخاب» درخصوص گره ایجاد شده در روابط میان ایران و اروپا، اظهار کرد: «اتفاقاتی که الان رخ داده است، سابقه دارد. بدین معنا که حوادث مختلفی بر آن گذشته است اما هر اتفاقی که در هر مقطع زمانی رخ می‌دهد، در همان بستر می‌توان به آن توجه کرد. عمده بحران میان ما و اروپا مسئله هسته‌ای است که متعاقب آن نزدیک‌تر شدن ایران به روسیه در بحران اوکراین که مجموعه اروپایی‌ها و ناتو در مقابل روسیه صف‌آرایی کردند، تاثیر گذاشت. چراکه وقتی ایران اعلام می‌کند پیش از جنگ به روسیه پهپاد داده است، اروپا این را به عنوان هم‌پیمانی با روسیه تلقی کرده است.»

ساداتیان در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا راهی برای ترمیم این رابطه وجود دارد یا خیر، گفت: «در دیپلماسی ماجرا همین است که اگر اراده حل مسئله را داشته باشید، در یک جاهایی امتیازاتی می‌دهید و در یک جاهایی امتیازاتی می‌گیرید اما قاعدتا باید دو طرفه اقدام کرد. این دو طرفه کار کردن هم بستگی با افرادی دارد که در این امر مشارکت می‌کنند. یعنی دیپلمات مورد نظر هم باید به اندازه کافی مقرر و دارای سابقه مذاکراتی درستی باشد تا بتواند امتیاز بگیرد. همچنین شما پشتوانه‌هایی دارید که به دیپلمات‌ها کمک می‌کنند که چه بگویند، چه بشنوند، چه امتیازی بدهند و چه امتیازاتی بگیرند. هرچه پشتوانه های شما قوی‌تر باشد، در مذاکره قوی‌تر ظاهر می‌شوید.»

سفیر پیشین ایران در انگلستان درخصوص اینکه منظور از پشتوانه‌ها چیست، بیان کرد: «بخشی از پشتوانه‌ها، دارایی‌های ناشی از ژئوپلتیک شماست که شامل سرزمین، مردم، نظام حاکمیتی، منابع، عمق استراتژیک و توانمندی‌های نظامی است. اما اگر بخواهید فقط با یک عامل حرکت کنید طبیعتا دستاوردهای شما محدود خواهد شد ولی اگر مجموعه نیروهای‌تان متوازن باهم پیش بروند، این توانمندی به شما این امکان را می‌دهد که با دست بالاتری در مذاکرات حاضر شوید.»

وی ادامه داد: «علت اینکه امریکا گاهی می‌تواند نظرات غیرمنطقی خود را تحمیل کند، دارا بودن این عناصر مختلف است. امروز چین از طریق دستیابی به یک توان اقتصادی بالا بقیه عناصر خودش را تقویت کرده و به عنوان دومین قدرت بزرگ دنیا دارد ظاهر می‌شود. روسیه هم بیشتر تکیه بر نیروهای امنیتی و نظامی‌اش داشته و می‌بینیم که دچار مشکلاتی هم می‌شود و پوتین با همه محاسباتش اشتباه می‌کند و وارد فضای جنگ اوکراین می‌شود. در دیپلماسی و ارتباطات بین‌المللی باید به استفاده از تمام عوامل توجه شود.»

ساداتیان تاکید کرد: «با این تفاصیل معتقدم هستم که می‌توانیم رابطه خودمان را با اروپا ترمیم کنیم اما به شرط اینکه عوامل کار و دیپلمات ها قوی باشند و به خوبی از پشتوانه‌های کشور و عوامل ژئوپلتیک برای مذاکرات‌شان بهره گیرند. مسائل سیاسی و اجتماعی تک بعدی نیستند که تنها با تکیه بر یک بعد یا یکی از عناصر بخواهید کارتان را پیش ببرید. همه این عناصر اگر به صورت متوازن بهره گرفته شوند، می‌توانند موفقیت‌های خوبی را برای کشور فراهم کنند.»

این کارشناس سیاست خارجی درباره عواقب عدم ترمیم رابطه ایران با اروپا، مطرح کرد: «باید ببینیم که آن‌ها از چه اقداماتی استفاده می‌کنند. اروپایی‌ها تا الان خیلی علاقه نداشتند که از برجام به کلی خارج شوند یا برجام به کلی نابود شود بلکه در مقاطعی تلاش داشتند تا برجام را احیا کنند. در مقطع زمانی کنونی، اوضاع برجام در بدترین حالت خود است و بسیاری معتقدند که دیگر قابل احیا نیست.»

وی افزود: «آخرین اظهار نظر بورل این بوده است که هنوز نا امید نیستیم و تلاش می‌کنیم آن را احیا کنیم. اگر در زمانی که اروپا برای احیای برجام تلاش می کرد، پاسخ مثبتی دریافت می کرد، می‌توانستیم به نتایجی برسیم اما زمانی آن‌ها پاسخ دریافت کردند که دیگر توان ادامه آن را نداشتند، و این منجر به تقویت ناامیدی‌ها شده است.»

وی تاکید کرد: «باورم بر این است که ایران باید به صورت مستقیم با امریکا مذاکره کند تا مشخص شود ایرادات و اشکالات کار کجاست.»