هنوز خطر جنگ پابرجاست: چرا ایران در شرم‌الشیخ حضور ندارد؟

ابراهیم رحیم‌پور ، معاون پیشین وزارت امور خارجه در تحلیل حمله‌ها به ظریف، گفت: «نوسانات مواضع آقای ظریف پیش، حین و پس از وزارت بسیار کم بوده است. نکاتی که به آن معتقد است را ابراز می‌کند و معمولاً هم این صحبت‌ها با گرفتاری و برخورد از سوی گروهی مواجه می‌شود که خیلی هم در مملکت ما خوشنام نیستند. وقتی با آقای ظریف صحبت می‌کنیم، به ایشان می‌گوییم کمتر موضع‌گیری کنید که این تعرضات هم کم شود. 

به گزارش هم میهن، وی افزود: ولی قبول نمی‌کند و می‌گوید که من وظیفه انسانی، ملی و دینی دارم به این تعرض‌ها هم عادت کرده‌ام. بنابراین موضعش این است که به عنوان یک فرد سابقاً دارای منصب در حاکمیت که دارای موقعیت و محبوبیت بوده، باید حرف و تحلیلش را ارائه کند. چرا این تحلیل‌ها بار دیگر تکرار می‌شود؟ به این دلیل که پس از خروج‌مان از جنگ ۱۲ روزه در یک وضعیت مهم و حساسی هستیم؛ وضعیتی که اگر به درستی مدیریت نشود، احتمال دارد که وارد یک جنگ دیگر هم بشویم.» 

او ادامه داد: «ما در خاورمیانه شاهد تغییرات و چینش یک صحنه جدید هستیم و آن نیز اتفاقی است که در خصوص بحران غزه و پایان آن جنگ رخ داد. بعد از آنچه از سوی حماس به دنبال تبادل نظر با طرف‌های دیگر اتفاق افتاد، با توجه به این تحولات بااهمیت به نظر می‌رسد که باید در مشارکت‌ها، اظهارنظرها و گفت‌وگوها دقت لازم را داشته باشیم که تمام زحمت‌های کشیده‌شده در منطقه از بین نرود یا وضعیت صرفاً به نفع دشمنان و رقبای ما تغییر نکند. ما در این منطقه حضور بسیاری داشتیم، اشتباهاتی هم مرتکب شدیم و صحنه هم به شکلی بود که تحولات خیلی به نفع ما پیش نرفت. 

اما زمانی که محاسبات حماس را می‌بینیم که راضی شد با دشمن یا دشمنان خود به صلح برسد و یک جنگ دوساله و به نحوی یک منازعه ۸۰ساله را با تمام مشکلات به نقطه‌ای برساند، متوجه می‌شویم که از طریق دیپلماسی هوشمندانه می‌توانیم منافع ملی و مردم خودمان را حفظ کنیم. در این میان عده‌ای ظاهراً راه خود را انتخاب کردند که ادامه تنش و جنگ است. آنچه من از صحبت‌های ظریف استنباط می‌کنم، این است که باید از ابزارهای خود برای جلوگیری از بروز این شرایط استفاده کنیم.» 

این دیپلمات پیشین درباره دوگانه موشک و معیشت که تلاش زیادی برای استخراج آن از صحبت‌های ظریف صورت گرفت نیز گفت: «آنچه من در طول زمان از مواضع آقای ظریف دریافت کردم، این است که طبیعتاً در اختیار داشتن سلاح متعارف برای دفاع از خود در منطقه پرتلاطم خاورمیانه را حتماً برای کشور ضروری می‌داند. نه ظریف و نه هیچ آدم عاقل دیگری در این خصوص تردید ندارد که سلاح نداشته باشیم و صرفاً به عنوان اخلاق خوب در دنیا جلو برویم. 

چنین چیزی در قاموس دنیا وجود ندارد. در مورد مسئله هسته‌ای هم که در این صحبت‌ها به آن اشاره شد و جای خاصی هم در حملات دارد هم باید بگویم که ما غنی‌سازی خود را از دنیا گرفتیم اما اتفاقاتی رخ داد که در نهایت به این نقطه رسیدیم و طرف مقابل می‌گوید نباید غنی‌سازی داشته باشید. فکر می‌کنم با استفاده از ابزار دیپلماسی می‌توان این حق را زنده کرد و از طریق مکانیسم‌های موجود اطمینان طرف مقابل را جلب کرد. باید به این نکته توجه کنید که موضوع ایران هسته‌ای نیست. آقای ظریف و کارشناسان دیگر به این موضوع اشاره کردند که موضوع قطعنامه‌های دوران آقای احمدی‌نژاد به بهانه هسته‌ای صادر شد اما علت اصلی آن، برانگیختن حساسیت قدرت‌های دنیا با طرح مسائلی مثل نفی هولوکاست و آن دست صحبت‌ها بود.  لذا باید به این توجه کنیم که موضع‌گیری‌های ما در مورد مسائل خارجی و به خصوص مواردی که ارتباطی به ما ندارد، خود یکی از عوامل مضری هستند که منجر به ایجاد وضعیت فعلی ما شده است.»

رحیم‌پور تاکید کرد: «بنابراین هیچ‌کس نمی‌گوید نباید موشک داشته باشیم. ظریف هم می‌داند و می‌گوید که اگر همین توانایی حداقلی موشکی را در اختیار نداشتیم، با حملات اسرائیل باید تسلیم می‌شدیم یا تخریب کامل کشورمان را به چشم می‌دیدیم. مسئله رفاه مردم و معیشت آن‌ها نیز اولویت اصلی کشور است که باید کنار موشک یا هر سلاح دیگری و رزمندگانی که می‌جنگند، باید وجود داشته باشد. 

اگر نه، در مسیر به موانعی می‌خوریم که ممکن است مردم خود ما حمایت کاملی نشان ندهند. در شرایط فعلی که هنوز خطر جنگ وجود دارد، طبیعی است که باید با هوشمندی بالا، کار مذاکرات و حضور خود را جدی بگیریم و جلو ببریم. در همین حال بعضی دوستان خوش‌فکر می‌گویند چرا ما در شرم‌الشیخ نیستیم و یک حضور نمادین نداریم؟ چرا ثابت نمی‌کنیم که مثل بیانیه منتشرشده وزارت امور خارجه – که خیلی خوب بود – موافق این هستیم که تنش در خاورمیانه از بین برود؟»