چون دولت سود مستقیمی از فرش ایرانی نمی برد این صنعت را رها کرده است / اوضاع فرش ایران خوب نیست!

عدم شناخت سیاستگذاران حوزه اقتصاد از منافع فرش دستباف ایران

به گزارش رکنا، حامد چمن رخ، نایب رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش ایران در بیست و چهارمین نمایشگاه رسانه‌ های ایران با حضور در غرفه رکنا، درخصوص وضعیت فرش ایرانی گفت: اوضاع فرش ایران جالب نیست و مشکلاتی در زنجیره فرش دستباف ایرانی از تولید تا صادرات وجود دارد. بعضی از این مشکلات به جامعه فرش بازمی گردد و برخی به سیاستگذاری هایی که در سالیان اخیر در حوزه اقتصادی کشور صورت گرفته است.

وی با بیان اینکه عمده مشکلات به کمرنگ شدن شناخت سیاستگذاران حوزه اقتصاد از فرش دستباف ایران بازمی گردد، گفت: در گذشته تسلط سیاستگذاران به منافع فرش دستباف برای اقتصاد کشور، اشتغال جامعه روستایی، جلوگیری از عدم مهاجرت، ارزآوری و از همه مهم تر وجهه فرهنگی فرش دستباف که سفیر فرهنگی ما در خارج از کشور است، وجود داشت که امروز متاسفانه آن شناخت وجود ندارد و این عدم شناخت موجب بی توجهی سیاستگذاران به حوزه فرش دستباف در سالیان اخیر و خصوصا در سال اخیر شده است.

متاسفانه قالیبافان کشور نمی توانند کارت قالیبافی بگیرند

نایب رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان درخصوص وضعیت بافندگان و رفوگرهای فرش دستباف ایرانی گفت: متاسفانه بافندگان ما در شرایطی هستند که حتی برای احقاق حقوق خود نمی توانند به مراکز استان ها مراجعه کنند و کارت قالیبافی بگیرند. مرمت کاران و رفوگرهای ما نیروی کار متخصص کشور و جراحان فرش دستباف کشور محسوب می شوند. وقتی فرش نفیسی به دلیل سوختگی، پارگی و هر علت دیگری آسیب می بیند، متخصصین فرش دستباف هستند که می توانند این آسیبب را برطرف و اصلاح و فرش را دوباره زنده کنند.

قالیبافان از حق خود محروم هستند / انحرافاتی در تامین اجتماعی دیده شده است

وی درخصوص مشکلات قالیبافان گفت: بزرگترین مشکلی که قالیبافان در سراسر کشور دارند این است که بیمه قالیبافی برای آنها به درستی اجرا نمی شود و در روستاهایی که دسترسی کم است و برغم اینکه جمعیت قالیبافان هم بیشتر است، بیمه قالیبافی نداریم اما در شهری مثل تهران هزاران نفر قالیباف هستند. این درصورتی است که تولید قالی به قدری نیست که قالیبافان به صورت یارانه ای بخواهند بیمه باشند. در شهرهای اطراف تهران مثل ورامین و اطراف کرج قالیبافی صورت می گیرد، اما در شهر تهران برای مثال در نیاوران قالیبافی داریم و سوال این است که آیا بازرسی و تایید شده است یا نه؟

چمن رخ تاکید کرد: انحرافات و مشکلاتی در تامین اجتماعی دیده می شود که حق قالیباف در نقطه ای ضایع می شود و هیچ سازوکاری برای احقاق حقوق قالیبافان روستایی وجود ندارد. بارها پیشنهاد کردیم از طریق دهیارها، پست بانک و باجه های روستایی بتوانند مدارک خود را ارائه کنند اما متاسفانه سازوکار به شکلی است که باید حتما چندین بار به مراکز استان ها مراجعه کنند و برای همه روستاییان مقدور نیست و بخش عمده قالیبافان ما روستاییانی هستند که در نقاط دورافتاده و محروم کار می کنند و از حقشان محروم می شوند.

اوج مهاجرت رفوگرها به خارج از کشور / رفوگرهای ایرانی در پایگاه های ترکیه مشغول به کار هستند

چمن رخ در ادامه افزود: متاسفانه به دلیل سیاست هایی که در سالیان اخیر در کشور وضع شده است، فرش دستباف ایرانی امکان برگشت به کشور را ندارد و برای ارائه خدمات با مشکلاتی مواجه هستیم. این مسئله منجر به این شده که مهاجرت صنف متخصص رفوگرهای ما به خارج از کشور اوج بگیرد و در ترکیه پایگاه هایی ایجاد شده است که در آنجا رفوگرهای ایرانی مشغول به کار هستند و از این طریق امرار معاش می کنند.

وی در پاسخ به این سوال که اخیرا در این خصوص گشایشی حاصل شده است، گفت: یک مصوبه در هیئت دولت تصویب شد که این مصوبه حدود 10 درصد گشایش ایجاد می کند. این گشایش موقتی است و درمان درد ما این نیست و فقط برای ورود موقت فرش است، که فقط برای خدمات پس از فروش می تواند مفید باشد. در شرایطی که فرشی آسیب دیده است و مشتری برای سرویس ارسال می کند، گشایشی حاصل شده است که بسیار محدود است.

این در حالی است که نیاز است بخش عمده فرش ایرانی که در خارج از کشور است و آسیب دیده است، به صورت عمده وارد کشور شود و مجددا عملیات سرویس و تعمیر انجام شود و آماده بازارهای دیگر شوند و یا اینکه به فرش های دیگر تبدیل شوند. بنابراین فرش های دستباف ایرانی مستلزم این است که به صورت قطعی وارد کشور شوند. زیرا ورود موقت ماهیت فرش را تغییر می دهد و عدم ورود و خروج فرش ما را با مشکلاتی مواجه کرده است.

فرش دستباف ایرانی برای تعمیر امکان برگشت به کشور را ندارد

چمن رخ در پاسخ به این سوال که چرا ورود فرش های مرجوعی به ایران ممنوع است؟ گفت: بر اساس ماده 121 آیین نامه اجرایی قانون امور گمرکی، برگشت هر کالای مستعمل به کشور مستلزم پرداخت حقوق گمرکی بوده که پرهزینه است و امکان ورود فرش‌ های ایرانی که در بازارهای مختلف انباشته شده و می‌ تواند به کشور برگردد و پس از رفو و تعمیر با ارزش افزوده بیشتری صادر شود، وجود ندارد و تولیدکنندگان برای تعمیر و خدمات پس از فروش نیز با مشکل مواجه هستند.

وی افزود: در مورد فرش ایران می دانیم که اثبات مستعمل بودن یا نبودن آن بسیار دشوار است و در حقیقت فرشی که از ایران صادر می شود، مستعمل صادر می شود و مستعمل حتما نباید به معنای کالای آسیب دیده باشد. فرش ایرانی که این ظرفیت را دارد که 100 سال عمر کند، به طور طبیعی در 30 سال اول هنوز نو به نظر می آید. فرش ایرانی که در کشور استفاده شده است را صادر می کنیم و این فرش در زمان صادرات مستعمل بوده است و در زمان برگشت هم با همان شکل قبلی بازمی گردد، ولی براساس این قانون اجازه برگشت را نمی دهند و باید قانون تغییر کند و ما پیگیر این مسئله هستیم که در مجلس بعدی این مشکل حل شود. البته قابل ذکر است که این سومین مجلسی است که پیگیری می کنیم، بلکه بتوانیم این قانون را بعد از حدود 6 سال تغییر دهیم.

وی با بیان اینکه این بند از گذشته در قانون بود اما در گمرک اجرا نمی شد، گفت: مسئولان گمرک در گذشته با ما هم نظر بودند و معتقد بودند که فرش ایرانی مستعمل صادر شده است و مستعمل مرجوع می شود و بعد از آن می تواند در یک بازار جدیدی صادر شود، ولی متاسفانه مسئولان بعدی در گمرک قانون را اجرا کردند و نمی شود به آنها خرده گرفت، اما قانون نقص دارد و باید تغییر کند.

چمن رخ در پاسخ به این سوال که این قانون بر چه اساسی وضع شده است؟ گفت: این بند می گوید، اگر کالایی از ایران صادر می شود و در خارج از کشور مورد استفاده قرار می گیرد، بعد از اینکه مستعمل شد، وارد کشور و هزینه نشود و کمک کند که همیشه کالای نو از کشور صادر شود و از تولید در کشور حمایت شود.

وی در پاسخ به این سوال که آیا برای فرش های مرجوعی خدمات پس از فروش در نظر گرفته می شود؟ گفت: نه متاسفانه، اما به تازگی برای خدمات پس از فروش گشایش هایی حاصل شده است. این در حالی است که مشکل ما با این گشایش ها حل نمی شود و باید ببینیم که در فرآیند اجرا آیا مشکلی از ما حل می کند یا مشکلی بر مشکلات ما افزوده خواهد کرد. چون معمولا وقتی قانونی می خواهد اجرا شود در بحث آیین نامه ها اتفاقاتی می افتد که بیشتر مشکل ایجاد می کند.

چمن رخ در پاسخ به این سوال که آیا امکان ورود فرش ایرانی به صورت مسافری وجود دارد؟ گفت: از نظر قانونی تا یک سقفی هر مسافری مجاز است که فرش خارج و وارد کند. واقعیت این است که تجارت با بحث مسافری متفاوت است و مگر ما چند پرواز داریم که از این پروازها چند مسافر بخواهند فرش خارج یا وارد کنند. این واقعیت تجارت فرش دستباف ایرانی نیست.

دولت از فرش ایرانی سود نمی برد بنابراین به این صنعت بی توجهی می کند

نایب رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش ایران در پاسخ به این سوال که دلیل بی مهری به فرش ایرانی چیست؟ آن هم در شرایطی که ایجاد سراهای فرش های ماشینی به شدت افزایش یافته است و مشخص نیست که از کجا تامین مالی می شوند که با فروش گسترده اقساطی دارند و در ادامه سلیقه مردم را هم تغییر می دهند که این مسئله به صنعت فرش دستباف ایرانی ضربه می زند، اما مسئولین برای حل مشکلات حوزه فرش دستباف ایرانی آن را به تحریم ها ارتباط می دهند، گفت: دو موضوع مهم عامل این وضعیت شده است. موضوع اول این است که شناخت وجود ندارد. اگر دولتمردان ما بدانند که ما با فرش دستباف چقدر می توانیم به اقتصاد، اشتغال و حفظ بافت روستایی کشور کمک کنیم، طبیعتا راه و روش دیگری را در پیش می گیرند، اما چرا این کار را نمی کنند؟ پاسخ این سوال به موضوع دوم بازمی گردد.

فرش ایرانی برای ایران نعمت است و برای متولیان امور زحمت است

چمن رخ تاکید کرد: موضوع دوم و بسیار مهم این است که سود فرش ایرانی برای کل ایران است و برای شخص خاص، مجموعه خاص و وزارتخانه خاص سود مستقیمی ندارد. فرش دستباف هرچند برای ایران بسیار مفید و یک نعمت است و موجب اشتغال و ارزآوری بی نظیری می شود اما برای بسیاری از متولیان امور نفعی ندارد و فقط دردسر و زحمت است و به همین دلیل فرش را رها می کنند و به سمت صنایعی می روند که برای آنها منفعت داشته باشد.

وی در آخر گفت: تمام تراکنش های فرش ایرانی در بخش خصوصی انجام می شود و دولت فقط باید خدمت رسان باشد. بنابراین چون دولت سود مستقیمی از فرش ایرانی نمی برد و درکی هم از این ندارد که ضرر این بی مهری برای کشور چه خواهد بود، لذا اشتغال نابود می شود و مهاجرت و بیکاری افزایش پیدا می کند. بعد دولت به ازای هر شغل حدود یک میلیارد تومان در صنعت هزینه می کند که اشتغال ایجاد کند، اما چون این هزینه را به طور مستقیم پرداخت نمی کند، درکی هم از آن ندارد و حوزه ای که باید به آن توجه شود را رها می کند.