موافقان و مخالفان عرضه خودرو در بورس / نمایندگان مجلس در مقابل فعالان بازار سرمایه!
رکنا اقتصادی: در پی نامه نمایندگان مجلس به شورای رقابت درخصوص عرضه خودرو در بورس کالا، جمعی از کارشناسان و فعالان بازار سرمایه با نامه ای به سران قوا نسبت به برخی اقدامات علنی گروهی علیه شفاف سازی معاملات در صنعت خودرو و جلوگیری از حذف رانت و قیمت گذاری دستوری هشدار دادند.
به گزارش رکنا، احسان ارکانی عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی از ارسال نامه جمعی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی به اعضای شورای رقابت خبر داد.وی افزود: نمایندگان در این نامه نسبت به عرضه خودرو در بورس کالا انتقاد دارند و معتقد هستند که قرار بود با این کار قیمت خودرو کاهش یابد اما بالعکس این شیوه باعث بالا رفتن قیمت خودرو برای مصرف‌کننده شده است.
متن نامه نمایندگان به شورای رقابت به شرح ذیل است:
در این نامه آمده است: اینجانبان نمایندگان مجلس ضمن اعتراض و شکایت از وزارت صنعت و شرکت های خودروساز مربوطه، اعلام می داریم شیوه کنونی عرضه خودرو در بورس کالا به دلایل متعدد غیرقانونی و ضد رقابتی است از جمله آنکه ؛
1- هیچ قاعده و ضابطه ای در خصوص دستورالعمل تعیین قیمت در این شیوه لحاظ نشده و لذا شاهد سفته بازی های فاحش و نوسانات غیر موجه و بدون ضابطه در قیمت‌های معاملاتی خودرو در بورس کالا هستیم.
2- اضافه درآمد حاصل شده برای خودروسازان در بورس کالا یعنی (مابه التفاوت قیمت معاملاتی و قیمت تمام شده واقعی) نبایستی تماماً به جیب خودروساز برود چرا که حاصل از عملکرد خودروساز نبوده و به دلیل ساختار شبه انحصاری بازار خودرو ایجاد شده است.
3- طرح تهیه شده در کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی در حال حاضر در کمیسیون در دست بررسی است ضوابط و قواعد دقیقی را برای عرضه خودرو در بورس کالا طراحی کرده که به موجب آن ضمن تنظیم بازار خودرو به حذف سوداگری و سفته بازی هم در سمت عرضه و هم در سمت تقاضا خواهد انجامید.
از رو با استناد به قانون اجرای سیاستهای کلی اصل 44 و به ویژه مواد 58 و 61 از آن شورا انتظار می رود از اختیارات قانونی خود غفلت نکرده و ضمن توقف فوری رویه ضد رقابتی کنونی عرضه خودرو در بورس کالا و مجازات مدیران متخلف نسبت به سود عودت اضافه درآمد صورت گرفته در معاملات اخیر بورس کالا تدبیر لازم اعمال شود.
نامه برخی از فعالان بازار سرمایه به سران قوا در حمایت از عرضه خودرو در بورس
فعالان بازار سرمایه در این نامه با استناد به آمار رسمی معاملات خودرو در بورس کالا، حمایت هم زمان این اقدام از تولیدکننده، سهامدار و مصرف‌کننده را یادآورد شده‌اند به طوری که نتیجه فروش 25 هزار و 742 خودرو در بورس کالا تا نیمه دی ماه، انتقال هفت هزار و 500 میلیارد تومان سود از جیب دلالان به خودروساز و خریدار خودرو بوده است.
متن نامه به شرح زیر است:
آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی- ریاست محترم جمهور
حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای- ریاست محترم قوه قضاییه
محمدباقر قالیباف- ریاست محترم مجلس شورای اسلامی
با سلام و احترام
التهاب بازار خودرو به دلیل اجرای سیاستهای نادرست از دولت‌های قبل تاکنون ادامه دارد و انواع روش‌ها برای سرکوب بازار به نیت کنترل قیمت‌ها آزموده شده و نتیجه‌ای در پی نداشته است؛ از سپردن قیمت‌ها به شورای رقابت تا شورای سیاست‌گذاری اقتصادی دولت و قرعه‌کشی‌های عجیب همه اقداماتی بوده که سیاست‌گذار با هدف کنترل بازار به‌کار گرفته اما این دست تلاش‌ها نه‌تنها به تعادل بازار کمکی نکرده، بلکه بر اساس اعلام فعالان صنعت خودرو رانت 250 هزار میلیارد تومانی ناشی از قیمت‌گذاری دستوری را نصیب ویژه‌خواران کرده است.
همچنین طبق آمارهای رسمی، پدیده شوم قیمت‌گذاری دستوری، صنعت خودرو را با زیان 120 هزار میلیارد تومانی مواجه ساخته که این مشکلات باعث شد تا مسیر شفاف و قانونی به نام بورس کالا برای رهایی این صنعت از قیمت‌گذاری دستوری انتخاب شود.
واکاوی جزئیات معاملات بورس کالا از آغاز عرضه خودرو تاکنون (اردیبهشت ماه تا نیمه دی ماه) حکایت از احیای سودآوری در صنعت خودروسازی و در مقابل حمایت از مصرف‌کنندگان نهایی دارد که با ادامه این روند و البته رشد عرضه خودروسازان در بورس کالا این آمارها بهبود نیز خواهد یافت؛ امید می‌رود سیاست‌گذار با حمایت سران محترم سه قوه از فروش بدون واسطه خودرو زیر نورافکن‌های بازار سرمایه حمایت کند.
بررسی روند معاملات خودرو در بورس کالا از ابتدای عرضه یعنی 28 اردیبهشت ماه تا 15 دی ماه روند سودآوری خودروسازان و مصرف‌کنندگان نهایی را نشان می‌دهد.
طبق آمار در مجموع 7 شرکت خودروسازی موفق به فروش 25 هزار و 742 دستگاه خودرو در بورس کالا شده‌اند که با احتساب اختلاف قیمت کارخانه با بازار آزاد، نزدیک به هفت‌هزار و 500 میلیارد تومان منافع حاصل از فروش خودرو در بورس کالا به خودروساز، خریداران نهایی و دولت رسیده است. از این میزان 4.74 همت ناشی از اختلاف قیمت دستوری کارخانه و قیمت کشف شده در بورس به خودروسازان، 2.75 همت ناشی از اختلاف قیمت بازار غیررسمی و قیمت بورس به مصرف‌کننده نهایی و 430 میلیارد تومان به عنوان درآمد شناسایی شده از طریق مالیات بر ارزش افزوده به دولت رسیده است (نمودار شماره 1)؛ به عبارت دیگر اگر همین حجم محدود خودرو در بورس کالا معامله نمی‌شد، 7.5 همت به دلیل سازوکار سراسر نادرست قرعه‌کشی و اجبار خودروسازان به فروش با قیمت‌های دستوری به جیب عده‌ای واسطه روانه می‌شد.
به واسطه عرضه خودرو (جدول شماره یک) در بورس 3.11 هزار میلیارد تومان سود نصیب ایران خودرو شده است و سود حاصل از فروش محصولات در بورس کالا برای بهمن موتور یک هزار میلیارد تومان، مجتمع صنعتی آرین پارس موتور 350 میلیارد تومان، بهمن دیزل 90 میلیارد تومان، سایپا 90 میلیارد تومان و برای سیباموتور 70 میلیارد تومان برآورد می‌شود.
در مقابل مصرف‌کنندگان نیز از این فرآیند سود برده‌اند و این سود در خودروهای مختلف متفاوت بوده است (جدول شماره 2)؛ همان طور که ذکر شد بررسی میزان سود همه خریداران خودرو از بورس کالا به جز یک محصول ایران خودرو و یک محصول گروه بهمن که برای نخستین بار در بورس کالا عرضه شدند و قیمت بازار برای آن‌ها موجود نیست، قابل محاسبه است و در مجموع خریداران خودرو معادل 2 هزار و 740 میلیارد تومان محصولات مورد نیازشان را ارزان‌تر از بازار غیررسمی خریده‌اند.
بخش زیادی از افزایش قیمت خودرو در کشور ناشی از ممنوعیت واردات تا همین چند هفته گذشته است که سیاست‌گذار در حمایت از تولید داخلی وضع کرده بود. همچنین به دلیل محاسبه تعرفه واردات بر اساس آخرین نرخ ارز لاجرم هزینه فرصت خرید خودرو در بازار آزاد با نرخ ارز فارغ از مکانیزم عرضه نوسان خواهد کرد؛ بنابراین بخشی از افزایش قیمت خودرو در بازار ناشی از این مساله بوده است اما حامیان رانت خودرو به دلیل هم‌زمانی افزایش نرخ ارز با عرضه خودرو در بورس کالا طی چند هفته اخیر، به اشتباه یا آگاهانه مکانیزم شفاف عرضه در بورس کالا را زیر سوال می‌برند.
نتیجه گیری:
هدف ما از نگارش این نامه، حمایت همه جانبه نهادهای ذی‌ربط از مسیر شفاف و ضد رانت عرضه خودرو در بورس کالا است چراکه این اقدام باعث شده علاوه بر جان گرفتن صنعت خودرو و رشد تولید بر اساس آخرین آمارهای خودروسازان بزرگ به‌مرور استناد به قیمت‌های کاذب بازار غیررسمی خودرو کمرنگ شود و همه مردم برای دریافت قیمت‌های واقعی خودرو به تابلوی بورس نگاه کنند؛ قیمت‌هایی که در صورت حمایت سران قوا و افزایش حجم عرضه خودروهای تولید داخل در بورس کالا، ظرف مدت کوتاهی آرام گرفته و مردم نیز پس از چند سال پرالتهاب بازار خودرو، شرایط متعادل و خرید به صرفه خودرو را تجربه خواهند کرد.
در پایان اینکه سران محترم قوا نگذارید در شرایطی که صنعت اشتغال‌زا و ارزشمند خودرو با استفاده از ظرفیت‌های داخلی و بر پایه اصول علم اقتصادی در مسیر اصلاح بازار قرار گرفته است، عده‌ای با ایجاد حاشیه و جوسازی علیه شرکت‌های خودروسازی و بازار سرمایه، کام تولیدکننده، سهامداران و مردم را تلخ کنند.
ارسال نظر