لزوم استفاده بیمارستان‌ها از آخرین استانداردهای ارتقاءدهنده سلامت

به گزارش رکنا، ارتقای سلامت شامل روند توانمندسازی افراد در جهت افزایش کنترل روی ارتقای سلامتی‌شان است. یک فرد یا گروه برای دستیابی به سلامت کامل فیزیکی، روانی و اجتماعی باید توانایی شناسایی و درک آرزوها و ارضای نیازها و تغییر و تعامل با محیط را داشته باشد. بنابراین سلامت به عنوان منبع زندگی روزمره درنظرگرفته می‌شود و نه به عنوان هدف زندگی. سلامت، مفهومی مثبت است که بر منابع اجتماعی و فردی همانند ظرفیت‌های فیزیکی تاکید می‌ورزد. لذا ارتقای سلامت فقط مسئولیت بخش سلامتی نیست و به فراتر از شیوه زندگی سالم یعنی به سمت سلامت سوق پیدا می‌کند.

بنا بر گفته‌های صاحب‌نظران، بیمارستان ها نقش مهمی را در ارتقای سلامت، پیشگیری از بیماری‌ها وتامین خدمات بازتوانی ایفا می‌کنند. برخی از این فعالیت‌ها یک جزء لازم از کار بیمارستان بوده‌اند، با این حال شیوع در حال افزایش بیماری‌های مرتبط با شیوه زندگی و مزمن، نیازمند چشم‌اندازی وسیع‌تر و تأمین سیستماتیک فعالیت‌هایی چون آموزش درمان، راهبردهایی برای ارتباطات مؤثر جهت توانمندسازی بیماران برای قبول یک نقش فعال در مدیریت بیماری‌های مزمن و یا مشاوره‌های تشویق‌کننده است. در این خصوص، رویکرد غالب در مدیریت کیفیت بیمارستان‌ها ازطریق تنظیم استانداردهای خدمات است.

گروهی سه نفره از پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی همدان و دانشگاه علوم پزشکی ایران در نامه‌ای به سردبیر فصلنامه علمی و پژوهشی «آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت ایران» که توسط انجمن علمی آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت ایران منتشر می‌شود، آخرین استانداردهای بیمارستان‌های ارتقاء دهنده سلامت را مورد اشاره قرار داده‌اند.

به گفته محمدعلی سیف ربیعی، پژوهشگر گروه پزشکی اجتماعی دانشگاه علوم پزشکی همدان و همکارانش، «پس ازشناسایی نیاز به استانداردهای ارتقای سلامت در بیمارستان‌ها، سازمان جهانی سلامت، کارگروهی را در نهمین کنفرانس بین‌المللی بیمارستان‌های ارتقاءدهنده سلامت در کپنهاگ دانمارک درماه مه سال ۲۰۰۱ تشکیل داد. ازآن زمان به بعد چندین کارگروه و شبکه کشوری روی تدوین این استانداردها کار کرده‌اند».

این محققان می‌گویند: «در نتیجه این اقدامات، پنج استاندارد مرکزی قابل استفاده در تمام بیمارستان‌ها تدوین شد. درسال ۲۰۰۴ میلادی ۵ استاندارد و ۶۸ سنجه اندازه‌گیری برای خودارزیابی بیمارستان‌های ارتقاءدهنده سلامت ازسوی سازمان جهانی سلامت منتشر شد. سپس برای تسهیل در روند خودارزیابی بیمارستان‌های ارتقاءدهنده سلامت و با توجه به بازخوردهای دریافت شده، سنجه‌های اندازه‌گیری تعدیل شده به ۴۰ سنجه در همان ۵ استاندارد تغییر یافت».

طبق اطلاعات ارائه شده در این تحقیق، استانداردهای فوق و استانداردهای فرعی به زبان فارسی ترجمه شدند و برای خودارزیابی و بررسی در بیمارستان‌های مختلفی از جمله در استان آذربایجان شرقی و همدان مورد استفاده قرار گرفتند.

سیف ربیعی و همکارانش اظهار کرده‌اند: «مجموعه فعلی استانداردهای بیمارستان‌های ارتقاءدهنده سلامت یا به اختصار HPH در سال ۲۰۲۰، پس از بازنگری به ۵ استاندارد و ۱۸ استاندارد فرعی تبدیل شدند که با استراتژی جدید جهانی این گونه بیمارستان‌ها برای سال‌های ۲۰۲۵-۲۰۲۱ هماهنگ است و با اصول خط مشی جهانی بهداشت فعلی نیز همسو است».

به بیان این پژوهشگران، «این استانداردها نتیجه کار قابل توجه گروه‌های کاری مختلف در سال‌های گذشته است. این سند اکنون حاوی مجموعه‌ای جامع از استانداردها است که با استفاده از آن، بیمارستان‌های ارتقاءدهنده سلامت و سایر مراکز خدمات سلامت قادر به ارزیابی عملکرد خود خواهند بود».

هدف اصلی این راهنمای استاندارد بیمارستان‌های ارتقاءدهنده سلامت، تشویق تفکر، شناسایی زمینه‌های بهبود و آغاز فرآیندهای بهبود مستمر است. ضمنا باید اشاره کرد هم اکنون این استانداردها به زبان فارسی ترجمه شده و در وب سایت شبکه بیمارستان‌های ارتقاءدهنده سلامت سازمان جهانی بهداشت برای استفاده در خودارزیابی بیمارستان‌های ایرانی در دسترس هستند.