پلنگ های شهر نشین / منتظر خرس ها و گرگ های شهرنشین باشیم!

به گزارش رکنا، یک امای بزرگ در این فیلم ها دیده می شود و اینکه  در کشور ها ، شهرها و روستاهایی این اتفاق می افتد که بسیار نزدیک به زیستگاه های حیوانات وحشی بویژه پلنگ هستند.در هند و بنگلادش بسیار شاهد چنین صحنه هایی بوده ایم یا در فصل زمستان که حیوانات بخاطر کمبود شکار در حیات وحش به شهرها یا روستاها پناه می آورند کمی طبیعی به نظر می رسد بویژه حضور گرگ ها که با حمله به طویله ها سراغ گوسفندان می روند و فیلم عجیبی که از زنجان منتشر شد و در آن گله گرگ ها سگ های یک روستا را شکار کردند.

زنگ خطری که بتازگی به صدا درآمده است متعلق به حضور حیواناتی دور از زیستگاه های اصلی شان در ایران است ! یا ورود اینگونه حیوانات به شهر های بزرگ با سیستم ماشینی کامل!

هیچ کس فراموش نمی کند که پلنگی به شهر قائمشهر حمله کرد و تا بالای ساختمان یک بانک رفت و البته بعد از زخمی کردن عده ای بخاطر عدم وجود مهارت های زنده گیری کشته شد.

یا دیده شدن یک پلنگ در محوطه نظامی شرق تهران یعنی چسبیده به بزرگراه ها و مناطق پرتردد تهران و بتازگی دیده شدن پلنگ در غرب تهران و هشدار به خانواده های ساوجبلاغ که از خانه هایتان خارج نشوید تا پلنگ زنده گیری شود.

اینکه چنین حیوانی وارد فضای شهرهای بزرگ شود کمی غیرعادی و کمی بیشتر خطرناک برای انسان و همچنین پلنگ است چرا که اگر این حیوان زورش برسد انسان را شکار می کند وگر نه خودش با توجه به عدم وجود مهارت و حتی تجهیزات زنده گیری توسط انسان شکار می شود.

باید منتظر خرس در زیستگاه های انسانی باشیم

تهرانی ها و برخی کلان شهر نشین ها شاید با هم زیستی روباه که حیوانی خطرناک است احساس ترسی نداشته باشند چرا که حتی در خیابان ولیعصر آن هم حوالی میدان ونک بارها و بارها روباه دیده شده است و در سعادت آباد و در حاشیه اکثر بزرگراه ها از شرق تا غرب و از شمال تا جنوب چنین حیوانات وحشی بسیار دیده شده اند اما حضور پلنگ بسیار عجیب است و اینگونه که پیش می رود باید منتظر خرس هم باشیم !

به گزارش روزنامه ایران، در ماه های گذشته میزان مشاهدات حیات وحش در نزدیکی جوامع انسانی افزایش محسوسی داشته است این مشاهدات با تلفاتی نیز رو به رو بوده است. با یک بررسی ساده می توان متوجه شد که این روند صعودی به صورت نامحسوس از سالهای اخیر شروع شده و در حال تشدید است و این مساله در صورت ادامه دار بودن و وقوع آن برای سایر گونه ها، می تواند جوامع انسانی نزدیک به طبیعت را مستعد حوادث بسیاری بکند و میزان تنش بین انسان و حیات وحش را در مرزهای قلمرو حیات وحش و انسان افزایش دهد.

در سالهای اخیر، تلف شدن چندین خرس در استان های شمالی و شمال غربی بعد از تعقیب و گریز، تلف شدن چندین پلنگ دیگر در ماه های گذشته، و افزایش حضور شغال و گرگ در برخی از روستاها در دامنه البرز و زاگرس همگی نشان می دهد که علاوه بر دلایل اکولوژیکی مانند احتمال کاهش منابع غذایی و ... می تواند دلایل دیگری نیز داشته باشد که در نهایت منجر به افزایش همپوشانی زیستگاه های انسانی و وحوش شده است. مثال بارز این ادعا حضور روباه ها در مرکزی ترین نقاط تهران و یا خبر مشاهده پلنگ در کردان در طی هفته های اخیر است.

این وقایع که به صورت آرام اما ملموس در حال وقوع است علاوه بر تبعات زیست محیطی می تواند تبعات انسانی سلسله واری به دنبال داشته باشد و مجر به وقوع حوادثی شود که میزان تنش بین انسان و طبیعت را افزایش دهد. نزدیکی گونه های حیات  وحش به جوامع روستایی و دام و طیور همزمان می تواند بیماری های مشترک بین انسان و حیوان را افزایش دهد همینطور این مساله در مورد جوامع شهری نیز صدق می کند. همه ما به یاد داریم که یکی از سناریوهای اصلی و همچنان پابرجا در مورد احتمال شیوع بیماری کووید 19 در جهان قاچاق مورچه خوار به عنوان یک حیوان خوراکی به کشورهای آسیای شرقی عنوان شده بود که همچنان قوی ترین فرضیه برای پاندمی کرونا محسوب می شود. همه اینها نهایتا زنگ هشدارهایی آرام اما پی در پی هستند که بی توجهی ما به آن می تواند شدت و سرعت این هشدارها را افزایش دهد و ما را به نقطه بحران نزدیک کند. اما داستان این تعارض و تنش مربوط چند ماه و چند سال گذشته نیست.

بعد از صنعتی شدن انسان قلمرو خود را در حیات وحش گسترش داد

 انسان ها و حیات وحش از هزاران سال گذشته به صورت نسبتا مسالمت آمیز در کنار یکدیگر زیسته اند، برخی از دانشمندان معتقدند انسان پیکارجو از حدود 20 هزار سال پیش تصمیم گرفت تا برای اینکه میزان تنش خود با حیات وحش را به حداقل برساند و به منابع پایداری از غذا دسترسی راحت تری داشته باشد، تصمیم گرفت تا برخی از حیوانات را تحت کنترل خود در بیاورد و از آن زمان روند اهلی شدن حیوانات آغاز شد.

هرچند به نظر می رسد این اتفاق باعث شده است تا میزان تنش در قلمرو رو به گسترش انسان با حیات وحش از آن تاریخ به این طرف کاهش یافته است اما این انسان نبود که همواره پیروز این تنش می شد در بسیاری از موارد گله های گرگ یا سایر حیوانات وحشی با حمله دسته جمعی یا انفرادی به انسان کوچ رو و یکجا نشین خسارت های بسیار جانی و مالی بر او وارد می کردند.همین امر باعث شد تا انسان بیشتر بر روی منابع اهلی و در دسترس خود تکیه کن و آنها را توسعه دهد و کمتر به طبیعت برای شکار یا دسترسی به منابع دیگر مراجعه کند.

همین امر باعث شد تا ناخواسته قلمرویی بین زیستگاه های انسانی و حیات وحش شکل بگیرد که این امر نیز در طول فصول مختلف سال و فراز و نشیب های طبیعی و انسانی جا به جا می شد اما همه اینها تنها به یک مساله جدی دامن میزد «پررنگ شدن مرز بین قلمرو انسان و حیات وحش». این مساله تا زمان صنعتی شدن ادامه داشت اما از آن زمان انسان متوجه شد که می تواند این قلمرو را بیشتر از پیش به نفع خود گسترش دهد.

این روایت تنها چکیده ای نزدیک به واقعیت از سیر تاریخ طبیعی است که با جزییات بیشتری در فلات ایران به وقوع پیوسته اما بعد از روی کار آمدن صفویان و توسعه کاروانسراها و جاده ابریشم و همزمان با توسعه روابط و حمل و نقل بین کشورها در سطح جهان نیاکان ما نیز در ایران با سرعتی کمتر از میانگین جهانی شروع به وارد شدن به عمیق ترین نقاط از قلمرو وحوش شدند.

«انقراض ششم» یا همان حادثه بزرگ می تواند تمامی حوادث بزرگ و کوچک دیگر را زیر سایه چتر خود پنهان کند

پدران ما کا را تاجایی پیش بردند که شیر را از جلگه خوزستان، ببر را از مازندران، گوزن زرد را از جنوب غربی ایران حذف کردند و اگر با همین رویه پیش برویم پیش بینی می شود فرزندان ما خرس سیاه را از بلوچستان، گور ایرانی را از زیستگاه های مرکزی، سمندر را از لرستان، سیاه خروس را از ارسباران، درنا را از تالاب های شمال کشور، شوگا و مرال را از هیرکانی پلنگ را از البرز و زاگرس و یوز آسیایی را از صحنه روزگار محو خواهند کرد و در صورت هر گونه اعتراض یا طرح سوالی شما را متهم به داشتن افکار ضد توسعه و مستحق مذمت خواهند دانست.

شاید نتوان فهمید که اکنون در کدام قسمت از این سناریوی بزرگ قرار داریم اما مشاهده بیش از حد معمول گونه هایی مانند پلنگ و گرگ در طی چند سال گذشته در نزدیکی زیستگاه های انسانی و افزایش نسخه های جزیره ای توسعه با رویکرد ورود بدون اجازه به بکرترین قلمروهای طبیعی در کشور از پروژه های انتقال آب تا خطوط حمل و نقل ریلی و جاده ای و احداث سد و معدن و ده ها مدل پروژه دیگر، این سناریو را با پیش فرض برنده شدن انسان و حذف زیستمندان دیگر بدون توان دفاع از قلمرو قوت می بخشد. این مساله در صورت ادامه دار بودن و وقوع آن برای سایر گونه ها، می تواند جوامع انسانی نزدیک به طبیعت را مستعد حوادث بسیاری بکند و میزان تنش بین انسان و حیات وحش را در مرزهای قلمرو حیات وحش و انسان افزایش دهد.

حوادثی که نه جوامع محلی نسبت به وقوع آن آموزش های لازم را دیده اند و نه در نهایت سودی برای آیندگان خواهد داشت و تنها می تواند منجر به وقوع آن «حادثه بزرگ» شود که سالهاست دانشمندان از احتمال وقوع آن تا پایان قرن حاضر خبر می دهد اما تفاوت آن با حوادث دیگر این است که این در یک بازه زمانی کوتاه چند دقیقه، ساعت و یا روز به وقوع نمی پیوندد بلکه روند وقوع آن از سالها پیش آغاز شده است و تا نیم قرن آینده قریب الوقوع خواهد بود. «انقراض ششم» یا همان حادثه بزرگ می تواند تمامی حوادث بزرگ و کوچک دیگر را زیر سایه چتر خود پنهان کند و انسان مدرن را در پرتگاه حسرت زندگی انسان پیکارجو بدون هیچ آینده ای به طوفان حوادث بسپارد.