رکنا گزارش می دهد
مردم از معاون رئیس جمهور خواستار احداث گسترده زیرساخت‌های انرژی‌های پاک شدند/ تولید انرژی های تجدیدپذیر در ایران زیر یک درصد است!
رکنا، مردم با کارزاری خطاب به شینا انصاری خواستار توسعه فوری انرژی‌های پاک شدند؛ در حالی‌که سهم تجدیدپذیرها در ایران هنوز زیر یک درصد است و کارشناسان می‌گویند دولت با ورود به رقابت منفی با بخش خصوصی، عملاً بازی را باخته است.
به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، در روزهایی که نفس‌کشیدن در شهرهای ایران به یک مبارزه روزمره بدل شده و آلودگی هوا میلیون‌ها شهروند را در معرض بیماری‌های قلبی و ریوی قرار داده است، جمعی از مردم با راه‌اندازی کارزاری تازه، خطاب به سازمان حفاظت محیط زیست، خواستار توجه جدی دولت به توسعه انرژی‌های پاک شدند.
این کارزار که خطاب آن به خانم دکتر شینا انصاری، رئیس سازمان محیط زیست کشور است، بر یک واقعیت تلخ تأکید دارد: «حق ابتدایی انسان برای تنفس هوای پاک در ایران پایمال شده است». مردم در این نامه یادآور شده‌اند که در کشورهای توسعه‌یافته و حتی برخی کشورهای منطقه، سرمایه‌گذاری بر انرژی‌های تجدیدپذیر نه‌تنها به کاهش آلایندگی هوا انجامیده، بلکه به حل بحران انرژی نیز کمک کرده است.
ایران، سرزمین ظرفیت‌های سوخته
امضاکنندگان کارزار به یک نکته کلیدی اشاره می‌کنند: ایران یکی از غنی‌ترین کشورها در منابع انرژی تجدیدپذیر است؛ خورشید سوزان کویر، بادهای پرشتاب سواحل جنوبی و شمالی، انرژی زمین‌گرمایی زاگرس و البرز و حتی امواج پرقدرت خلیج فارس. اما آنچه در عمل نصیب مردم شده، هوایی آلوده‌تر و وابستگی بیشتر به سوخت‌های آلاینده‌ای همچون مازوت است.
در این نامه آمده است:
«اگر به میزان مساحت تهران پنل خورشیدی در کشور احداث شود، برق کل ایران تأمین خواهد شد. همچنین اگر به همان میزان توربین بادی به بهره‌برداری برسد، برق هفت برابر مساحت ایران قابل تأمین است.»
این مقایسه عددی نشان می‌دهد که بحران انرژی در ایران بیش از آن‌که ناشی از کمبود منابع باشد، حاصل فقدان سیاست‌گذاری و بی‌توجهی به علم و فناوری‌های نو است.
فناوری‌های نو، وعده‌های بر زمین‌مانده
مردم در کارزار خود به فناوری‌های تازه نیز اشاره کرده‌اند. یکی از آن‌ها دستگاه DAC است؛ ابزاری که در برخی کشورهای توسعه‌یافته به کار گرفته می‌شود و توانایی جذب سالانه هزار تن دی‌اکسیدکربن از هوا و تبدیل آن به الماس مصنوعی را دارد. چنین فناوری‌هایی، در صورت سرمایه‌گذاری و انتقال دانش، می‌تواند ایران را از یکی از آلوده‌ترین کشورهای منطقه به الگوی زیست‌محیطی بدل کند.
اما آیا این وعده‌ها محقق می‌شود؟ پاسخ مردم روشن است: تنها زمانی که مسئولان به وعده‌های خود وفادار باشند. در متن خطاب به رئیس سازمان محیط زیست تأکید شده:
«امید است همان‌گونه که ریاست محترم جمهور وعده دادند، به نظر متخصصان و کارشناسان توجه عملی و اهتمام جدی شود.»
بحران انرژی و محیط زیست؛ دو روی یک سکه
مطالبه مردم در این کارزار، تنها یک خواست زیست‌محیطی نیست؛ بلکه با بحران انرژی گره خورده است. ناترازی انرژی، خاموشی‌های مکرر برق، و تداوم مصرف مازوت در نیروگاه‌ها نشان می‌دهد که چاره‌ای جز عبور از انرژی‌های فسیلی وجود ندارد. توسعه انرژی‌های پاک می‌تواند همزمان سه بحران را حل کند:
کاهش آلایندگی مرگبار در شهرها
رهایی از وابستگی به سوخت‌های آلاینده و گران
ایجاد اشتغال در صنایع نوین و دانش‌بنیان
با این حال، سیاست‌گذاری‌های کلان انرژی در ایران همچنان گرفتار نگاه کوتاه‌مدت و فشار لابی‌های نفتی و گازی است.
صدای مردمی که دیگر نمی‌خواهند قربانی شوند
این کارزار، نشانه‌ای است از تغییر گفتمان عمومی؛ نسلی که دیگر حاضر نیست به آلودگی و بیماری تن دهد، مطالبه‌گرانه خواستار تغییر ساختار انرژی کشور است. پرسش اصلی اینجاست: آیا دولت صدای این مردم را خواهد شنید یا همچنان ترجیح می‌دهد در دود و مازوت، آینده‌ای خاکستری برای ایران ترسیم کند؟
واما گفتنی است که وضعیت انرژی تجدیدپذیر در ایران در شرایط فقیرانه ای قرار دارد.
یک درصد انرژی تجدیدپذیر؛ با این فرمان به آینده نمی‌رسیم
دکتر هاشم اورعی استاد تمام دانشگاه با تخصصی علم انرژی درباره انرژی‌های تجدیدپذیر و اینکه باوجود شعارهای مکرر دولت، چرا هنوز سهم این انرژی‌ها از سبد برق کشور حتی به یک درصد هم نمی‌رسد؟
اورعی پاسخ داد:
«واقعیت این است که سهم انرژی‌های تجدیدپذیر ما هنوز زیر یک درصد است. در حالی‌که تنها دو هفته پیش، کشور اسپانیا اعلام کرد در یک روز غیرتعطیل، صد درصد برق مصرفی خود را از منابع تجدیدپذیر تأمین کرده است. این یعنی شدنی است، ولی نه با این روش ما.»
او افزود:
«مشکل ما این است که روش‌مان اشتباه است. اول باید دولت از این ماجرا کنار بکشد. نه فقط از انرژی تجدیدپذیر، بلکه در کل ساختار صنعت برق باید دولت‌زدایی انجام شود. شرط دوم، طراحی مدل اقتصادی درست برای توسعه انرژی تجدیدپذیر است؛ مدلی که مشارکت بخش خصوصی را واقعی و پایدار کند.»
دولت در رقابت با بخش خصوصی، خودش را وارد بازی کرده و بازی را باخته
دکتر اورعی با اشاره به نقش منفی دولت در روند توسعه انرژی‌های پاک گفت:
«در حال حاضر، وزارت نیرو و سازمان ساتبا به‌جای سیاست‌گذاری، خودشان دنبال خرید تجهیزات و اجرای پروژه رفته‌اند. شورای اقتصاد هم به ساتبا مجوز داده که مستقیماً پروژه اجرا کند. این یعنی ورود مستقیم دولت به رقابت با بخش خصوصی. نتیجه؟ بخش خصوصی عقب‌نشینی کرده و کنار کشیده است. چون هیچ سرمایه‌گذاری عاقلی حاضر نیست با دولت رقابت کند.»
دولت وارد رقابت منفی با بخش خصوصی شده است
دکتر هاشم اورعی با تأکید بر لزوم خروج دولت از میدان اجرایی صنعت برق و واگذاری فضا به بخش خصوصی، گفت:
«دولت به‌جای اینکه زمینه رقابت سالم را فراهم کند، خودش وارد رقابت منفی با بخش خصوصی شده. بخش خصوصی هم که نمی‌خواهد با دولت کشتی بگیرد. چون دولت در نهایت با نفوذ و قدرتش، زمین‌گیرش می‌کند.»
او ادامه داد:
«وظیفه دولت این است که زیرساخت و بستر رقابت را فراهم کند، نه اینکه خودش بازیگر اصلی میدان باشد. دولت باید اجازه دهد بازار برق به‌درستی شکل بگیرد، و در مرحله بعد – تنها در صورت لزوم – از اقشار آسیب‌پذیر حمایت هدفمند کند. نه اینکه خودش مجری، تصمیم‌گیر، خریدار، فروشنده و توزیع‌کننده باشد.»
دولت برق را به قیمت ورشکستگی می‌فروشد
اورعی با اشاره به وضعیت اقتصادی فاجعه‌بار صنعت برق، خاطرنشان کرد:
«امروز متوسط قیمت فروش برق توسط وزارت نیرو کمتر از ۴۰۰ تومان به ازای هر کیلووات ساعت است. در حالی‌که قیمت برق در بازار آزاد (تالار سبز) به بیش از ۸ هزار تومان رسیده است. یعنی بی‌معناست که دولت با چنین تفاوت قیمتی اصرار دارد برق را ارزان بفروشد. این یعنی ورشکستگی ساختاری، و البته این اتفاق هم‌اکنون رخ داده است.»
او با لحنی صریح جمع‌بندی کرد:
«بنابراین اولین قدم دولت، اگر می‌خواهد اصلاحی انجام دهد، این است که کنار بکشد. هیچ کاری نکند.»
-
فیلم شکار هماهنگ دو پلنگ در طبیعت
ارسال نظر