10 درصد زوجین فرزند نمی خواهند / عدم شناخت کافی از همسر ؛ مانعی جدی برای فرزندآوری

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، اول ژوئن، روز جهانی والدین است؛ روزی که سازمان ملل متحد برای پاسداشت نقش بی‌بدیل پدران و مادران در تربیت نسل‌ها و حفظ ساختار خانواده‌ها تعیین کرده است. اما در دنیای امروز، تعریف "والد بودن" دستخوش دگرگونی‌هایی شده که دیگر نمی‌توان آن را صرفاً در قالب ازدواج و فرزندآوری سنتی خلاصه کرد.

شهلا کاظمی‌پور، جمعیت‌شناس، در گفت‌وگو با رکنا با اشاره به تغییر سبک زندگی بسیاری از جوانان گفت: «بخشی از جمعیت، یا هرگز ازدواج نمی‌کند یا تمایلی به فرزندآوری ندارد. برخی هم بدون ازدواج، صرفاً در کنار یکدیگر زندگی می‌کنند. این انتخاب‌ها موجب می‌شود تجربه والد بودن برای گروهی از افراد محقق نشود.»

او با تاکید بر اینکه این تحولات به معنای حذف کامل نقش والدین نیست، افزود: «تجرد قطعی در ایران پدیده‌ای است که بیشتر در میان زنان دهه شصتی دیده می‌شود. جمعیت بیشتر این نسل نسبت به مردان متولد دهه پنجاه، شانس ازدواج را برای برخی از زنان کاهش داده است. البته نسل‌های بعدی، مانند دهه‌های ۷۰ و ۸۰، با این محدودیت کمتر مواجه خواهندشد.»

کاظمی‌پور در ادامه، به دلایل کاهش تمایل به فرزندآوری اشاره کرد و گفت: «حدود ۱۰ درصد از زوج‌ها تمایلی به داشتن فرزند ندارند، اما ۹۰ درصد دیگر، تجربه والد بودن را حداقل با داشتن یک فرزند خواهند داشت. بنابراین والدین همچنان بخش بزرگی از جمعیت را تشکیل می‌دهند، هرچند ممکن است نسبت آن‌ها کاهش یابد. احساس ناامنی در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و حتی عاطفی، یکی از اصلی‌ترین دلایل عدم تمایل زوج‌ها به داشتن فرزند است. همچنین بسیاری از زوج‌ها به دلیل عدم شناخت کافی از شریک زندگی و تزلزل در بنیان ازدواج هم ممکن است تصمیم بگیرند که والد نشوند.»

این جمعیت‌شناس همچنین خاطرنشان کرد: «فرزندخواندگی در ایران معمولاً در موارد ناباروری مورد توجه قرار می‌گیرد، نه به‌عنوان انتخاب نخست برای کسانی که توانایی فرزندآوری دارند ولی تمایلی به آن ندارند. ناباروری هم پدیده‌ای رو به افزایش در کشور است، که بخشی از آن به آلودگی‌های زیست‌محیطی و افزایش سن ازدواج مربوط می‌شود.»

او با انتقاد از شکاف میان فرهنگ سنتی و سبک زندگی مدرن گفت: «جوانان امروز نه می‌توانند به‌طور کامل سنتی زندگی کنند، نه سبک مدرن را بی‌چالش طی کنند. انتخاب شریک زندگی گاه از مسیر دوستی و شناخت آغاز می‌شود، اما در مرحله رسمی شدن، پای خواسته‌های سنتی مانند مهریه، جهازیه و درآمد به میان می‌آید؛ همین دوگانگی موجب سردرگمی و کاهش تمایل به ازدواج می‌شود.»

کاظمی‌پور در پایان تاکید کرد: «واژه والدین همواره وجود خواهند داشت؛ اگرچه ممکن است نسبت آن‌ها در جامعه کاهش یابد، اما نقش آنان همچنان پابرجاست. مهم آن است که درک جدیدی از مفهوم والد بودن، متناسب با تحولات اجتماعی، شکل گیرد.»