تاثیر مرگ های کرونایی در عقب ماندگی اقتصادی و اجتماعی کشور + جزئیات

آمار رسمی مرگ های کرونایی به بیش از 100 هزار نفر رسیده است. البته مقامات وزارت بهداشت پیش از این اذعان کرده بودند که آمار واقعی مرگ های کرونایی حدود 2.5 برابر آمار رسمی مرگ های کرونایی است. بنابراین می توان گفت حدود 250 نفر از ایرانیان در 18 ماه گذشته بر اثر ابتلا به کرونا فوت کرده اند. در این میان برخی کارشناسان معتقدند که صرف نظر از تمام آسیب های اقتصادی و اجتماعی ناشی از شیوع کرونا در کشورمان، مرگ های کرونایی ضربه زیادی را به نیروهای انسانی و سرمایه اجتماعی کشور وارد کرده است. حالا هم با توجه به این که سویه های جدید کرونا جوانان را بیشتر از قبل نشانه می گیرد، تداوم مرگ های کرونایی می تواند ضربه بیشتری را بر پیکره اقتصاد و اجتماع وارد کند.

روند توسعه اقتصادی با مرگ های کرونایی جوانان کند می شود

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، آمار رسمی مرگ ناشی از کرونا در ایران از ابتدای شروع همه گیری این ویروس تا امروز از مرز 100 هزار نفر عبور کرده است و با توجه به این که پیش تر، مسئولان وزارت بهداشت اذعان کرده بودند که آمار واقعی مرگ و میر ناشی از کرونا احتمالا حدود 2.5 برابر آمار رسمی است، می توان گفت به احتمال زیاد این ویروس منحوس تا کنون حدود 250 هزار قربانی در کشورمان گرفته است.

این آمار بالای مرگ و میر ناشی از کرونا در کشورمان نشان می دهد جدا از تمام آسیب های اقتصادی و اجتماعی که همه گیری این ویروس در یک سال و نیم گذشته بر کشورمان وارد کرده است، ایرانیان در طول این مدت بخش زیادی از سرمایه های انسانی خود را نیز از دست داده اند و با توجه به ضعف مدیریتی حاکم بر کنترل کرونا و سوگ ناشی از مرگ 100 تا 250 هزار ایرانی بر اثر ابتلا به این ویروس، قطعا سرمایه اجتماعی کشور نیز در طول دوره کرونا آسیب زیادی دیده است.  

تا اینجای کار بیشتر فوتی های ناشی از کرونا در ایران را افراد مسن تشکیل داده اند، اما سویه جدید شایع شده در ایران یعنی کرونای دلتا به همراه انواع جدیدتر کرونا از جمله سویه لامبدا که احتمالا در ماه های آینده در کشورمان همه گیر خواهد شد، میل زیادی به بیمار کردن و کشتن جوانان دارد و این مساله نگرانی از وارد شدن آسیب های بیشتر به نیروهای انسانی ایران در طول دوران همه گیری کرونا و در نتیجه کندتر شدن روند توسعه اقتصادی کشور را بیشتر می کند.

این نکته ای است که دکتر وحید شقاقی شهری، رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی در گفت و گو با رکنا روی آن دست گذاشت و عنوان کرد: متاسفانه در یک سال و نیم سال گذشته طبق آمار رسمی بیش از 100 هزار ایرانی را از دست داده ایم و البته آمار غیررسمی فوت ناشی از کرونا در ایران بسیار بیشتر است. در این میان سویه های جدید کرونا جوانان را بیشتر از قبل نشانه رفته است و طبیعی است که روند توسعه اقتصادی ایران با مرگ های کرونایی جوانان کند شود.

این اقتصاددان در ادامه تاکید: بسیاری از افرادی که بر اثر کرونا فوت کردند یا جوان بودند و می توانستند برای کشور به سرمایه های انسانی مفیدی تبدیل شوند یا اگر هم میانسال و مسن بودند، خودشان سرمایه های انسانی مهمی بودند و نقش مهمی در جامعه ایفا می کردند. حالا هم که سویه های جدید کرونا جوانان را نشانه رفته است، نگرانی ما از آسیب دیدن هرچه بیشتر اقتصاد ایران بر اثر از بین رفتن نیروهای انسانی کارآمد بیشتر می شود.

وی افزود: بخش زیادی از افرادی که بر اثر ابتلا به کرونا فوت کردند، از جمله نخبگان جامعه بودند که نقش مهمی در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور داشتند که از دست رفتن آنها می تواند منجر به کاهش سرعت رشد اقتصادی و اجتماعی کشور شود؛ همچنین بخش زیادی از کادر درمانی هم که بر اثر ابتلا به کرونا فوت کردند، خودشان سرمایه هایی بودند که به سختی برای حفظ سلامت جامعه تلاش می کردند.

کاهش سرمایه اجتماعی در دوره کرونا به اقتصاد آسیب می زند

نکته مهم دیگری که شقاقی به آن اشاره کرد، این است که متاسفانه در اقتصاد ایران بیشتر به ثروت های ملموس توجه می شود و ثروت های ناملموس از جمله نیروهای انسانی کمتر مورد توجه قرار می گیرند. این در حالی است که در اقتصادهای پیشرفته، دولت ها برای توسعه اقتصادی و اجتماعی همواره سرمایه گذاری بیشتری روی ثروت های ناملموس انجام می دهند. اما در ایران، سرمایه اجتماعی و اعتماد مردم به دولت از جمله مهمترین ثروت های ناملموسی است که در طول یک سال و نیم گذشته آسیب زیادی به آن وارد شده است و بدون شک این آسیب می تواند تبعات مهمی هم برای اقتصاد کشور به همراه داشته باشد.

رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی در توضیح بیشتر این مساله گفت: مدیریت ضعیف کرونا در کشور و سوگ ناشی از فوت بیش از 100 هزار هموطن آن هم در شرایطی که مردم برخی مسئولان را در فوت عزیزانشان مقصر می دانند، منجر به از بین رفتن امید در جامعه ما شده است؛ بخصوص که در طول دوره شیوع کرونا به صورت مداوم شاهد اخذ تصمیم های متناقضی در مدیریت کرونا بودیم که خسارت های زیادی را به کشور وارد کرد و مهمترین این خسارت ها نیز از دست رفتن اعتماد مردم به دولت بود.

بنابراین براساس اظهارات شقاقی شهری می توان گفت که شیوع کرونا در ایران خسارت های بسیاری را به ثروت های ناملوس کشور وارد کرده و منجر به کاهش شدید سرمایه اجتماعی و رواج بی اعتمادی در کشور شده است؛ مساله ای که از نظر این اقتصاددان قطعا می تواند منجر به آسیب دیدن اقتصاد کشور شود.

همچنین به گفته رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی، شیوع کرونا سرمایه های انسانی زیادی را نیز از ایران گرفته است که بخش زیادی از آنها از جمله نخبگان جامعه بودند که منجر به پیشرفت علمی و اقتصادی ایران می شدند و تربیت مجدد افرادی مانند آنها در کشورمان بسیار دشوار است.

سرمایه اجتماعی کشور در جنگ افزایش یافت، اما در کرونا تضعیف شد

در این میان با توجه به این که برآوردها از آمار واقعی فوتی های ناشی از کرونا در طول یک سال و نیم گذشته در ایران حدود 250 هزار نفر است و در طول دوران هشت ساله دفاع مقدس نیز آمار شهدا حدود 200 هزار نفر بود، برخی کارشناسان خسارت های وارده بر کشور در طول دوره مبارزه با کرونا را با خسارت های ناشی از جنگ تحمیلی مقایسه می کنند و تاکید دارند که شیوع کرونا حتی بیش از دوران جنگ بر کشورمان خسارت وارد کرد.

شقاقی شهری ضمن تایید این مساله گفت: تفاوت اصلی جنگ تحمیلی با مبارزه با کرونا این است که با وجود این که حدود 200 هزار نفر از هموطنان در طول دوران جنگ شهید شدند، اما فضای سیاسی به گونه ای پیش رفت که سرمایه اجتماعی کشور تقویت شد. البته قبول داریم که ویرانی های زیادی در طول دوران جنگ تحمیلی بر کشورمان وارد شد وتوسعه اقتصادی کشور هم متوقف شد، اما همین که همدلی مردم در این دوران تقویت شد، اتفاق بسیار مثبتی بود.

وی در ادامه تاکید کرد: یکی از مهمترین عواملی که می تواند منجر به پیشرفت اقتصادی هر کشوری شود، تقویت سرمایه اجتماعی است. اما شیوع کرونا در ایران نه تنها منجر به وارد شدن آسیب به اقتصاد کشور شد، بلکه سرمایه اجتماعی کشورمان را نیز به شدت تضعیف کرد. یعنی در طول این مدت ما همزمان هم سرمایه انسانی مان را از دست دادیم و هم سرمایه اجتماعی مان را از دست دادیم و هم اعتماد به وعده ها و سخنان مسئولان به شدت کاهش پیدا کرد. مساله ای که قطعا تبعات زیادی برای اقتصاد کشورمان به همراه خواهد داشت.

آمار بالای مرگ های کرونایی در میان بحران جمعیتی ایران

موضوع دیگری که باید به آن توجه داشت این است که براساس آمارهای رسمی، نرخ باروری در ایران به زیر 1.8 فرزند به ازای هر زن و نرخ رشد جمعیت کشورمان به زیر یک درصد رسیده است. در این میان بسیاری از کارشناسان حوزه جمعیت معتقدند که به زودی نرخ رشد جمعیت در کشورمان به صفر خواهد رسید و با تداوم بحران موجود در رشد جمعیت کشور، از سال 1420 اغلب جمعیت کشورمان را افراد مسن تشکیل خواهند داد.

اما با توجه به این آمار بحرانی، بدون شک از دست رفتن 100 تا 250 هزار ایرانی در طول یک سال و نیم گذشته بر اثر ابتلا به یک ویروس و کشیده شدن موج مرگ های کرونایی به میان جوان ها با شیوع سویه های جدید کرونا، قطعا مساله ای نیست که بتوان به راحتی از آن چشم پوشی کرد.

شقاقی شهری ضن اشاره به این مساله گفت: نرخ رشد جمعیت در ایران در سال گذشته به کمترین رقم تاریخی خود یعنی 0.9 درصد رسید و در این شرایط قطعا کاهش جمعیت کشور بر اثر یک بیماری همه گیر می تواند خسارت های زیادی را هم بر نیروی انسانی و هم بر سرمایه اجتماعی کشور تحمیل کند.

وی در ادامه تاکید کرد: البته در کشور ما توجه زیادی به سرمایه های اجتماعی نمی شود و این ثروت ناملموس مهم در محاسبات مربوط به مدیریت اقتصادی جایگاه خاصی ندارد. در ایران متاسفانه در برنامه ریزی برای توسعه اقتصادی، بیشتر به سرمایه های فیزیکی از جمله نفت و معادن توجه می شود و بی توجهی به نیروهای انسانی و سرمایه های اجتماعی از جمله آسیب های اصلی اقتصاد ایران است.  

تعطیلات کرونایی فقط اقتصاد کشور را نحیف تر کرد

شقاقی در بخش دیگری از صحبت هایش به آسیب های اقتصادی ناشی از ضعف مدیریتی کرونا در یک سال و نیم گذشته اشاره کرد و اظهار داشت: مدیریت منفعل و خسارت بار کرونا آسیب های زیادی را در حوزه اقتصادی به کشورمان تحمیل کرد؛ بخصوص که ما در دوره های مختلف شیوع کرونا تعطیلات نصفه و نیمه ای را اجرا کردیم که بیشتر آنها نه تنها در کنترل شیوع کرونا نقش خاصی نداشتند، بلکه منجر به وارد شدن خسارت های زیادی به اصناف و کسب و کارها شدند.

رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی تعطیلی 6 روزه اخیر را مصداق یکی از همین تعطیلات نیم بند خسارت بار توصیف کرد و گفت: در همین هفته گذشته دیدیم که نه تنها تعطیلات اعمال شده تاثیر زیادی در کنترل شیوع کرونا نداشت، بلکه شاهد سیل مسافرت ها و برگزاری تجمعات گوناگونی در هفته قبل بودیم که همگی می تواند موج پنجم کرونا در کشورمان را تشدید کند.

این اقتصاددان ادامه داد: این اتفاق در شرایطی رخ داد که در هفته گذشته قرار بود اصناف تعطیل باشند و با وجود این که برخی کسب و کارها زیر بار این تعطیلات نرفتند، اما عملا اقتصاد ما به حالت نیمه فعال درآمد و آسیب های زیادی به آن وارد شد. این تعطیلات صرفا نمونه ای از تعطیلات کرونایی نیم بند یک سال و نیم گذشته بود که همگی خسارت های زیادی را بر کسب و کارهای ما وارد کرد.

وی در پایان از حمایت ناکافی دولت از اصناف در طول دوره کرونا انتقاد کرد و گفت: متاسفانه در یک سال و نیم گذشته، ما یک نظام حمایتی شفاف و کارآمد برای حمایت از کسب و کارهایی که در طول دوره کرونا متضرر شدند، نداشتیم و همین مساله موجب بروز اعتراضات زیادی در میان اصناف شد و در مجموع هم می توان گفت تعطیلات کرونایی فقط اقتصاد کشور را نحیف تر کرد.