مقایسه جالب پوشش زنان قاجاری واقعی با بامداد خمار / این سریال تا چه حد توانسته واقعیت‌ها را به نمایش بگذارد؟

سریال بامداد خمار داستانی عاشقانه در دل تهران قدیم روایت می‌کند؛ عشقی ممنوع میان «محبوبه»، دختر خانواده‌ای اشرافی، و «رحیم»، شاگرد ساده و نجاری از طبقه‌ای پایین‌تر. این روایت که در اوایل دوران پهلوی و اواخر قاجار جریان دارد، نه تنها از لحاظ داستانی بلکه از نظر بازنمایی پوشش و سبک زندگی آن دوران نیز مورد بحث قرار گرفته است. به دلیل بازه زمانی رویدادها، طراحی لباس بیشتر به دوران قاجار مربوط می‌شود، اگرچه تأثیرات دوران پهلوی به تدریج بر نوع پوشش زنان نیز مشاهده می‌شود.

ویژگی‌های منحصر به فرد در پوشش زنان در دوران قاجار

در دوران قاجار، لباس زنان ترکیبی از سنت و تجمل بود. از پارچه‌های ابریشمی و مخمل استفاده می‌شد که اغلب با گلدوزی‌ها و منجوق‌دوزی‌های ظریف تزئین می‌گردید. طراحی‌ها شامل پیراهن‌های بلند و چین‌دار، شلوارهای تنگ، و دامن‌های چندلایه بودند. در فضای خارج از منزل نیز چادر و روبنده به عنوان پوشش اصلی زنان شناخته می‌شد.

البته لباس‌ها تنها منعکس‌کننده زیبایی نبودند؛ بلکه وجود اختلافات طبقاتی نیز در آنها منعکس می‌شد. برای مثال، پارچه‌های لوکسی مثل ترمه یا مخمل اغلب مختص زنان اشرافی بود. همچنین نخ‌های طلایی و نقره‌ای در دوخت‌ها، بته جقه‌ها و زیورآلات ظریف به لباس‌های قشر مرفه جلال می‌بخشید. در این میان، آرایش زنان نیز نقش پررنگی داشت که به "هفت رنگ آرایش" معروف بود: حنا برای مو و دست‌ها، سرمه برای چشم‌ها، سفیداب برای روشن‌سازی چهره و خال سیاه برای برجسته‌سازی زیبایی. علاوه بر آن، چهره‌ها با ابروهای کمانی و پیوسته شکل خاصی به خود می‌گرفتند که همه این جزئیات باعث ایجاد سبکی زیبا و نمادین از آن دوران می‌شد.

شباهت‌های زن و مرد در سبک زیبایی

یکی از موارد جالب توجه این است که در آن دوران مفهومی خاص با عنوان «زیبایی بی‌جنسیت» رایج بود. به همین دلیل، چهره‌های زن و مرد در پرتره‌های قاجاری شباهت بسیاری به یکدیگر داشتند و حتی گاهی تشخیص جنسیت از روی چهره دشوار بود، اما نوع لباس بهترین راه برای تشخیص جنسیت به حساب می‌آمد.

طراحی لباس در سریال بامداد خمار: واقع‌گرا یا نه؟

با نگاهی به سریال بامداد خمار و تحلیل طراحی لباس‌ها، می‌توان گفت که این سریال در بازنمایی مد و پوشش دوران قاجار تا حد زیادی موفق عمل کرده است. اگر چه، تفاوت‌هایی در زمینه چهره‌پردازی با واقعیت‌های تاریخی به چشم می‌خورد. این موضوع به عواملی همچون سلیقه مخاطب امروزی و استانداردهای مدرن زیبایی مربوط می‌شود. این تصمیم‌گیری‌ها، علاوه بر بازشناسی تاریخی، بیشتر با هدف حفظ جذابیت سریال برای مخاطبان امروزی صورت گرفته است.

طراح لباس سریال

مسئولیت طراحی لباس این سریال بر عهده «پگاه ترکی» بوده است که توانسته با ابتکارات خود بازتابی از دوران قاجار را در برنامه تلویزیونی زنده کند.