کوسه‌ های سفید بزرگ و آکواریوم‌ ها: چرا این 2 هیچ‌ وقت کنار هم نیستند؟

به گزارش رکنا، آیا تاکنون فکر کرده‌اید چرا هیچ‌وقت کوسه‌های سفید بزرگ را در آکواریوم ها مشاهده نمی‌کنیم؟ دلیل این موضوع صرفاً اندازه‌ی بزرگ این کوسه‌ها نیست؛ زیرا مشاهده‌ی نهنگ‌های قاتل (اورکا) در اسارت، امری متداول است. اما چه چیزی باعث شده که شرایط برای کوسه‌های سفید بزرگ متفاوت باشد؟

ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد کوسه‌های سفید بزرگ

کوسه سفید بزرگ که نام علمی آن Carcharodon carcharias است، یکی از شناخته‌شده‌ترین شکارچیان رأس زنجیره غذایی اقیانوس‌ها محسوب می‌شود. این کوسه‌ها به‌علت جثه عظیم، دندان‌های منحصر‌به‌فرد و تصویری که در فرهنگ عامه از آن‌ها ایجاد شده است، هم ترسناک و هم مورد توجه هستند.

تلاش‌هایی که نتیجه نداد

در سال ۲۰۱۶، آکواریوم اوکیناوا چورائومی ژاپن تلاش کرد یک کوسه سفید بزرگ را نگهداری کند، اما این کوسه تنها سه روز زنده ماند. پیش از این، تلاش‌های مختلفی برای نگه‌داری این گونه در آکواریوم‌ها انجام شده بود که همگی با شکست مواجه شدند. اولین تلاش در این خصوص مربوط به دهه ۱۹۵۰ توسط آکواریوم مارین‌لند آو د پسیفیک در کالیفرنیا بود که در آن، کوسه‌ی سفید کمتر از یک روز زنده ماند.

در سی‌ورلد کالیفرنیا نیز چندین بار در دهه‌های ۱۹۷۰، ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ تلاش شد، اما باز هم این کوسه‌ها یا به طبیعت بازگردانده شدند و یا در اثر شرایط نامساعد تلف شدند. تنها آکواریوم مونتری بِی در کالیفرنیا موفق شد در سال ۲۰۰۴ یک کوسه سفید بزرگ را بیش از چند ماه زنده نگه دارد، ولی این مورد به‌عنوان یک استثنا در نظر گرفته شده است.

چالش‌های بزرگ در نگه‌داری

آکواریوم‌ها و کوسه‌های سفید بزرگ به‌سادگی با یکدیگر سازگار نیستند. یکی از مشکلات عمده، رژیم غذایی این کوسه‌ها است. آن‌ها شکارچیان رأس زنجیره غذایی هستند و در طبیعت، فقط طعمه زنده مصرف می‌کنند. تأمین طعمه زنده در محیط آکواریومی عملی نیست و همین موضوع باعث امتناع کوسه‌ها از خوردن غذا می‌شود.

از سوی دیگر، کوسه‌های سفید بزرگ باید همیشه در حال شنا کردن باشند تا اکسیژن موردنیاز خود را از طریق آبشش‌ها دریافت کنند. اندازه بزرگ این گونه (گاهی تا ۶ متر) نیازمند مخزن‌هایی بسیار عظیم است. به‌علاوه، این کوسه‌ها معمولاً در طبیعت مسافت‌های طولانی را طی می‌کنند؛ برای نمونه، یک کوسه ماده به نام "نیکول"، مسیر رفت و برگشت از آفریقا تا استرالیا به طول ۲۰ هزار کیلومتر را تنها در ۹ ماه طی کرد.

از نظر علمی و مالی توجیه‌پذیر نیست

ساخت مخزنی که بتواند اندازه‌ای مشابه محیط طبیعی زندگی این کوسه‌ها را شبیه‌سازی کند، از نظر هزینه و اجرا عملاً غیرممکن است. همچنین، از دید بازدیدکنندگان، چنین فضایی ممکن است از نظر بصری جذابیت کافی نداشته باشد.

مشکلات ناشی از میدان الکتریکی

کوسه‌های سفید بزرگ دارای سیستمی حساس به نام آمپول‌های لورنزینی هستند که به آن‌ها در تشخیص میدان‌های الکتریکی ضعیف طعمه‌ها کمک می‌کند. این سیستم حسی به شکارچیان امکان می‌دهد تغییرات کوچک در محیط دریایی را شناسایی کنند. اما در محیط آکواریوم، به‌دلیل وجود تجهیزات الکترونیکی و دیواره‌های شیشه‌ای، این سیستم دچار اختلال شده و کوسه‌ها به‌سرعت سردرگم می‌شوند.

تغییر نگاه عمومی نسبت به نگه‌داری حیوانات دریایی

امروزه نسبت به دهه‌های گذشته، دیدگاه عمومی درباره نگه‌داری گونه‌هایی مانند کوسه سفید بزرگ در اسارت تغییر کرده است. مستند موفق "ماهی سیاه" (Blackfish) که نحوه نگه‌داری نهنگ‌های قاتل در سی‌ورلد را به نمایش گذاشت، نقش مهمی در این تغییر نگاه داشته است.

به‌طور قطع می‌توان گفت که نمایش زنده یک کوسه سفید بزرگ در آکواریوم‌های امروزی نه‌تنها جذابیتی برای عموم مردم نخواهد داشت، بلکه از لحاظ اخلاقی، علمی و اجرایی نیز قابل دفاع نیست.