شوک‌ های پزشکی؛ بحران خاموش و راهکارهای مقابله

به گزارش رکنا، دکتر محمدجواد علیبخشی، فوق تخصص بیهوشی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمان در گفتگو با برنامه «سپهر دانش» رادیو سلامت با بیان این مطلب افزود: شوک یک وضعیت بحرانی است که در آن اکسیژن‌رسانی مناسب به سلول‌ها مختل شده و عملکرد ارگان‌های حیاتی بدن دچار مشکل می‌شود. این وضعیت می‌تواند در اثر خونریزی شدید، ضعف عملکرد قلب، گشاد شدن بیش از حد عروق یا انسداد مسیرهای خونی ایجاد شود.  

وی با تاکید بر اینکه شناخت انواع شوک و اقدام سریع می‌تواند نقش مهمی در نجات بیماران داشته باشد، ادامه داد: انواع شوک شامل شوک هیپوولمیک، توزیعی، کاردیوژنیک و انسدادی هستند که هرکدام شرایط خاصی دارند و نیازمند روش‌های درمانی متفاوتی هستند.   

علیبخشی توضیح داد: در شوک هیپوولمیک که ناشی از کاهش حجم خون است، استفاده از مایعات ایزوتونیک مانند نرمال سالین یا رینگر لاکتات توصیه می‌شود. اما در موارد شدید، باید از فرآورده‌های خونی استفاده شود تا بیمار دچار اختلالات انعقادی نشود.  

وی با تاکید بر اینکه در شوک‌های قلبی، درمان اولیه شامل استفاده از داروهای تقویت‌کننده عملکرد قلب برای حفظ فشار خون است، گفت: همچنین در مواردی که بیمار دچار شوک آنافیلاکسی شده، تزریق اپی‌نفرین و مصرف آنتی‌هیستامین‌ها ضروری خواهد بود.   

علیبخشی یکی دیگر از انواع شوک را شوک وازووگال دانست و افزود: این شوک در اثر تحریک عصب واگ رخ می‌دهد و معمولاً با افت فشار خون، کاهش ضربان قلب و کاهش خون‌رسانی به مغز همراه است. در چنین شرایطی، بیمار باید دراز کشیده و پاهای او به میزان ۲۰ تا ۳۰ درجه بالا آورده شود تا خون‌رسانی به مغز افزایش یابد.  

وی با بیان اینکه در برخی موارد مانند تصادفات شدید یا خونریزی داخلی، بیمار ممکن است دچار شوک غیرقابل جبران شود، ادامه داد: در این وضعیت، اقدامات فوری از جمله تأمین حجم خون، استفاده از داروهای تقویت‌کننده قلب و تنظیم اکسیژن‌رسانی از اهمیت بالایی برخوردار است.  

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمان در پایان اظهار کرد: آگاهی عمومی از شوک‌های پزشکی و نحوه برخورد با آن‌ها می‌تواند تأثیر زیادی در کاهش مرگ‌ومیر ناشی از این شرایط داشته باشد. تشخیص سریع، اقدام به‌موقع و انتخاب درمان مناسب از موارد کلیدی در مدیریت شوک محسوب می‌شود.