راز بزرگ کهکشان‌ ها: چرا راه شیری ممکن است با آندرومدا برخورد نکند؟

به گزارش رکنا، برای سال‌های طولانی در مطالب علمی عنوان می‌شد که کهکشان راه شیری در آینده‌ای دور با آندرومدا، کهکشانی بزرگ دیگر، به یکدیگر برخورد خواهند کرد. این رویداد به صورت پیش‌بینی شده قرار بود تا ۵ میلیارد سال بعد رخ دهد و با ادغام این دو کهکشان، ساختار بزرگ‌تری شکل گیرد.

آیا واقعاً کهکشان‌ها با هم برخورد خواهند کرد؟

با این حال، بررسی‌های جدید که اخیراً منتشر شده است، این نظریه دیرینه درباره برخورد قطعی دو کهکشان را زیر سوال برده است. بر اساس نتایج این تحقیقات، احتمال برخورد کهکشان راه شیری با آندرومدا حدود ۵۰ درصد یا همان شانس پرتاب سکه است. این احتمال می‌تواند به این معنا باشد که این دو کهکشان ممکن است در طی ۱۰ میلیارد سال آینده اصلاً تماس نزدیکی با یکدیگر نداشته باشند.

جایگاه راه شیری و آندرومدا در گروه محلی

هر دو کهکشان راه شیری و آندرومدا بخشی از مجموعه‌ای به نام گروه محلی هستند؛ این گروه شامل چندین کهکشان کوچک‌تر و همچنین ماده تاریک می‌شود. در واقع، برخی از این کهکشان‌ها هنوز به طور کامل شناسایی نشده‌اند. از سوی دیگر، این دو کهکشان آثار برخوردها و تعامل‌های گذشته با دیگر کهکشان‌ها را به وضوح نشان می‌دهند.

در مقاله اخیر آمده است که برای پیش‌بینی برخوردها و ادغام‌های آینده باید مختصات کنونی، سرعت‌ها و جرم سیستم‌هایی که در تعامل هستند مشخص شود. نه تنها نیروی گرانشی بین کهکشان‌ها اهمیت دارد بلکه اصطکاک دینامیکی نیز نقشی کلیدی ایفا می‌کند. این نوع اصطکاک در زمانی که کهکشان‌ها در مسیر برخورد قرار دارند، باعث از بین رفتن تدریجی مدارهای آنها می‌شود.

تاثیر داده‌های گایا بر پیش‌بینی‌ها
سه سناریوی ممکن برای برخورد کهکشان راه شیری با آندرومدا: بالا چپ: کهکشان‌های M81 و M82 بالا راست: NGC 6786، یک جفت کهکشان در حال تعامل پایین: NGC 520، دو کهکشان در حال ادغام

تحقیقات اخیر بر پایه استفاده از داده‌های دقیق تلسکوپ فضایی گایا از آژانس فضایی اروپا انجام شده است. پژوهشگران با بهره‌گیری از این داده‌ها، صدهزار شبیه‌سازی کامپیوتری پیچیده‌ای را با کمک روش مونته‌کارلو انجام دادند. این مدل‌سازی‌ها تنها محدود به کهکشان راه شیری و آندرومدا نبودند، بلکه کل منظومه گروه محلی را در بر می‌گرفتند.

نتایج شبیه‌سازی نشان می‌دهند که احتمال برخورد کهکشان راه شیری و آندرومدا حدود ۵۰ درصد در طی ۱۰ میلیارد سال آینده است. همچنین، پیش‌بینی می‌شود که امکان وقوع این برخورد در بازه‌ای نزدیک‌تر یعنی ۴ تا ۵ میلیارد سال آینده تنها ۲ درصد باشد. این مطالعه این سوال را مطرح می‌کند که سرنوشت نهایی کهکشان ما هنوز کاملاً مشخص نیست.

نقش سایر اعضای گروه محلی در آینده کهکشان‌ها

در این میان، دو کهکشان دیگر از گروه محلی، یعنی M33 (یکی از کهکشان‌های اقماری آندرومدا) و ابر ماژلانی بزرگ (LMC)، نقش پیچیده‌ای در پیش‌بینی برخورد دارند. مطالعات نشان داده‌اند که M33 احتمال برخورد کهکشان‌ها را افزایش می‌دهد اما اثر آن توسط مدار عمودی‌مدر ابر ماژلانی بزرگ تا حدودی خنثی می‌شود.

تیل ساوالا، نویسنده مقاله و پژوهشگر از دانشگاه هلسینکی، توضیح می‌دهد که کهکشان راه شیری و آندرومدا در یک مدار مشترک قرار دارند. این به معنای حتمی بودن برخورد نیست و آنها ممکن است از کنار یکدیگر عبور کنند. همچنین، جرم اضافی M33 باعث جذب بیشتر راه شیری به سمت آندرومدا می‌شود. در عین حال، ابر ماژلانی بزرگ باعث می‌شود که مدار راه شیری اندکی منحرف شده و فاصله بیشتری از آندرومدا پیدا کند. ساوالا توضیح داد که این به معنای نجات کامل از برخورد نیست، اما احتمال وقوع آن را کم‌تر می‌کند.

سرنوشت نهایی کهکشان؛ زمانی برای بازنویسی کتاب‌های علمی؟

در نهایت این سوال مطرح می‌شود که آیا وقت آن رسیده است که کتاب‌های علمی و درسی که تا به امروز به برخورد قطعی راه شیری و آندرومدا اشاره داشته‌اند بازنویسی شوند؟ به نظر می‌رسد که هنوز پاسخ این سوال مثبت نیست. برای پذیرفتن نتایج تازه، باید داده‌های بیشتری جمع‌آوری شود و تحلیل‌های دقیق‌تر صورت گیرد.

ساوالا تأکید می‌کند که با وجود رشد داده‌های علمی دقیق‌تر در سال‌های اخیر، اطمینان ما نسبت به نتیجه نهایی کاهش یافته است. این موضوع به دلیل پیچیدگی‌های بیشتر و بررسی کامل‌تر منظومه گروه محلی است. تنها راه برای درک دقیق‌تر سرنوشت کهکشان متناظر به گردآوری داده‌های دقیق‌تر در آینده است.