بانکها دست از حمایت مسکن برداشتند؛ رکود اقتصادی تشدید شد
افت تأمین مالی مسکن توسط بانکها و رکود اقتصادی؛ سهم تسهیلات بانکی مسکن به ۳.۸درصد کاهش یافت که کمترین میزان در سالهای اخیر است و نشان از تشدید مشکلات بازار مسکن دارد.
گزارش تازه منتشر شده، حاکی از کاهش شدید پرداخت تسهیلات شبکه بانکی به بخشهای مختلف اقتصادی، بهویژه بخش «مسکن و ساختمان» است. این روند نزولی از ۵ ماه نخست سال آغاز شده و در مقایسه با دوره مشابه سال گذشته نیز وضعیت بسیار وخیمتری پیدا کرده است.
سهم ناچیز مسکن از تسهیلات بانکی
بررسیها نشان میدهد که سهم بخش مسکن و ساختمان از تسهیلات بانکی در ۷ ماه نخست سال جاری تنها به ۳.۸ درصد کل تسهیلات پرداختی رسیده است. این آمار پایینترین سهم را در سالهای اخیر به ثبت رسانده و حتی نسبت به سال ۱۴۰۳ که این میزان بیش از ۵ درصد بود، جزئی کاهش یافته است. هرچند در مقایسه با ۵ ماه ابتدایی سال جاری، اندکی رشد (حدود یک دهم درصد) مشاهده شده است. این در حالی است که در بازارهای جهانی، به طور معمول سهم مسکن از منابع بانکی به دلیل نیاز بالای این بخش به سرمایهگذاری، به حدود ۱۹ درصد میرسد.
خرید مسکن بهعنوان گرانترین هزینه در سبد خانوار شناخته میشود. در کشورهای مختلف، معمولاً حدود دو سوم هزینه خرید خانه از طریق تسهیلات بانکی تأمین میشود. این تامین مالی نقشی مؤثر در تقویت بخش ساختمان نیز ایفا میکند. اما در ایران، شبکه بانکی نقشی بسیار کمرنگ در تامین مالی بازار مسکن داشته و بهویژه در سال جاری، بخشی از وضعیت رکود حاکم بر این بازار محسوب میشود.
سقوط ۷۵ درصدی وام جعاله
کاهش نقش بانکها در حمایت از بخش مسکن با سهم کم وامهای خرید خانه از کل تسهیلات نیز به خوبی مشهود است. در ۷ ماه ابتدایی سال جاری، فقط ۱.۲ درصد از کل ۵۵۰۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات بانکی، به وامهای خرید مسکن اختصاص یافت. این در حالی است که این سهم در گذشته بیش از ۵ درصد بوده است.
با وجود افزایش ۲۵ درصدی مبلغ اسمی وام خرید مسکن در ابتدای سال، مجموع پرداختی بانکها در این زمینه در ۷ ماه ابتدایی سال جاری، کاهش واقعی ۲ درصدی داشته است. این روند نزولی حتی در حوزه وام جعاله (وام مربوط به تعمیرات آپارتمان) نیز مشاهده میشود. در حالی که تورم مصالح ساختمانی افزایش یافته، پرداختی این وام رشد واقعی منفی ۷۵ درصدی را نشان میدهد. بانکها اولویتی برای این نوع وام قائل نیستند، حتی با وجود آنکه بازپرداخت آن ظرف ۵ سال انجام میشود و نسبت به وام خرید مسکن زمان کوتاهتری دارد.
توقف جدی پرداخت وام ساخت مسکن
یکی دیگر از مشکلات جدی در حوزه مسکن، عدم پرداخت مناسب وام ساخت است. بانکها دلیل این مسئله را «نرخ سود پایین وامها» در مقابل «هزینه واقعی منابع» عنوان میکنند. اما به جای ارائه راهحل برای این مشکل، برخی بانکها سرمایهها را به سمت بنگاههای ملکی خودشان سوق دادهاند و به خرید زمین و ساختمان پرداختهاند، که این امر به تشدید بحران موجود انجامیده است. نمونه این موضوع، بانکهایی هستند که به دلیل تمرکز روی داراییهای ملکی دچار زیان یا حتی ورشکستگی شدهاند.
آمارها نشان میدهد رشد واقعی پرداخت وام ساخت مسکن از ابتدای سال جاری تا پایان مهرماه، منفی ۸۷ درصد بوده است. کل مبلغ پرداختی در این دوره ۶۵ هزار میلیارد تومان بود، که نسبت به ۸۳ هزار میلیارد تومان سال گذشته کاهش محسوسی داشته است. این آمار در مقایسه با تورم ۵۰ درصدی ساختوساز، نشاندهنده سقوط عمیقتر تامین مالی در این بخش است. شایان ذکر است بخشی از این اعتبار نیز به طرحهای دولتی اختصاص یافته و اگر این بخش را حذف کنیم، وضعیت بانکها در تامین مالی ساخت مسکن حتی وخیمتر خواهد بود.
ارسال نظر