تنش‌های هسته‌ای ایران از چه زمانی تشدید شد؟
رکنا سیاسی: ناظران بین‌المللی درباره خطرات فزاینده‌ای هشدار داده‌اند که در پی افزایش ذخایر اورانیوم غنی‌شده، محدودیت بازرسی‌ها و تهدید تحریم‌های سازمان ملل برای ایران، بروز کرده است.
به گزارش گروه ترجمه رکنا به نقل از گرند پینکل تریبون، براساس گزارش‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA)، ذخیره اورانیوم غنی‌شده ایران تا ۱۳ ژوئن ۲۰۲۵ به ۴۴۰.۹ کیلوگرم با غنای ۶۰ درصد رسید. این افزایش موجب شد که اسرائیل و ایالات متحده عملیات‌های نظامی علیه تأسیسات هسته‌ای ایران انجام دهند.
پس از این حملات، ایران همکاری با آژانس را در ۲ ژوئیه متوقف کرد و شروط بازرسی محدودکننده‌ای پیشنهاد داد که مذاکرات را دوباره آغاز کرد اما هنوز به نتیجه نرسیده است.
طبق گزارش آژانس، حدود ۴۲ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده با غنای ۶۰ درصد، اگر تا ۹۰ درصد غنی شود، برای تولید یک بمب اتمی کافی است.
در پی افزایش ذخایر، نیروهای اسرائیل در ۱۳ ژوئن تأسیسات هسته‌ای و نظامی ایران را هدف حمله قرار دادند و ایالات متحده نیز در ۲۲ ژوئن با بمب‌های سنگر شکن علیه سایت‌های هسته‌ای ایران اقدام کرد.
پس از این حملات، دسترسی بازرسان آژانس به اغلب تأسیسات ایران از دست رفت و تنها نیروگاه هسته‌ای بوشهر تحت نظارت بازرسان قرار گرفت.
در ۲ ژوئیه، رئیس‌جمهور ایران، قانون توقف همه همکاری‌ها با آژانس را امضا کرد و شروط جدیدی برای بازرسی ارائه شد که شامل مجوز موردی برای هر بازرسی و ارائه گزارش یک‌ماهه برای تأسیسات آسیب‌دیده است. مدیرکل آژانس، رافائل گروسی، تأکید کرده که هر ترتیبی باید مطابق تعهدات ایران در چارچوب پیمان منع گسترش تسلیحات هسته‌ای باشد.
مذاکرات اخیر بین ایران و آژانس، از جمله نشست فنی در تهران در ۱۱ اوت و ارائه پیش‌نویس مفصل ایران در ۱۴ اوت، هنوز به نتیجه مشخصی نرسیده است. مذاکرات در وین نیز در روزهای آینده ادامه خواهد یافت.
در واکنش به این وضعیت، فرانسه، آلمان و بریتانیا در ۲۸ اوت مکانیسم « اسنپ‌بک » تحت توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ (برجام) را فعال کردند که فرایندی ۳۰ روزه برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران آغاز می‌کند، مگر آنکه پیشرفت دیپلماتیک حاصل شود.
معاون وزیر خارجه ایران، مجید تخت‌روانچی، به یک رسانه ترکیه‌ای گفت: «قبل از شروع مذاکرات جدید با ایالات متحده، باید مطمئن شویم که دیگر با حملات مشابه روبه‌رو نخواهیم شد.» او حملات اسرائیل و آمریکا را «خیانت به دیپلماسی» توصیف کرد و تأکید کرد: «غنی‌سازی بخشی جدانشدنی از هر توافق است و صفر کردن غنی‌سازی برای ما غیرقابل قبول است.»
مذاکرات با سه کشور اروپایی تاکنون پیشرفت چندانی نداشته و زمان و مکان نشست‌های آینده هنوز مشخص نشده است، اگرچه ترکیه به عنوان محل ترجیحی مطرح شده است. ایران همچنین آژانس را متهم کرده که با تصویب قطعنامه‌ای در ۱۲ ژوئن، اسرائیل را به اقدام نظامی تحریک کرده است.
در زمینه گسترده‌تر، درگیری ژوئن بین اسرائیل و ایران منجر به کشته شدن تعدادی از فرماندهان ارشد نظامی، دانشمندان و صدها نفر از مردم ایران شد و موشک‌باران‌های ایران اهداف نظامی و مهم اسرائیل را در پی داشت. جنگ در ۲۴ ژوئن، دو روز پس از ورود آمریکا به درگیری‌ها، پایان یافت. ایران پیش‌بینی می‌شود که ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود را به مکان‌های دیگری منتقل کرده باشد، اگرچه میزان خسارت به برنامه هسته‌ای ایران هنوز نامشخص است.
در هفته‌های پیش رو، از سرگیری بازرسی‌های آژانس، نتایج تحریم‌های اسنپ‌بک و چشم‌انداز دیپلماسی مجدد میان ایران، غرب و قدرت‌های منطقه‌ای تعیین‌کننده خواهد بود.
ارسال نظر