تداوم مدیریت کنونی، بحران آب را در سال‌ های آینده شدیدتر می‌ کند!

به گزارش خبرنگار اقتصادی رکنا، طبق آخرین گزارش از وضعیت ذخایر آبی سدهای بزرگ مخزنی کشور، 12 سد بزرگ و مهم در تأمین آب شرب و کشاورزی، کمتر از 10 درصد ذخیره آبی دارند و بیش از 90 درصد ظرفیت مخازن این سدها خالی است. تمامی سدهای کشور به طور متوسط با افت 25 درصدی ذخایر آبی نسبت به زمان مشابه سال قبل مواجه است.

در حال حاضر وضعیت ذخیره آبی مجموع 13 سد دریاچه ارومیه، سدهای تهران و البرز، اصفهان، خراسان رضوی، خوزستان، هرمزگان، سیستان و بلوچستان، بوشهر، آذربایجان غربی و ... زرد و قرمز است.

بحران آب در استان تهران، البرز، بخش هایی از استان قزوین، شهرستان آبیک و مناطق همجوار این استان ها بسیار جدی است و سدهای اصلی آبرسان مانند لار، طالقان، ماملو و لتیان با کاهش ذخایر مواجه شده‌اند. هم اکنون ذخیره آبی سد لار با 5 درصد پرشدگی، 30 درصد کمتر از سال قبل است.

در 329 روز ابتدایی سال آبی جاری (از ابتدای مهرماه 1403 تا بیست‌وپنجم مردادماه 1404) در مجموع 23 میلیارد و 810 میلیون مترمکعب آب وارد سدهای ایران شده که نسبت به ورودی 40 میلیارد و 890 میلیون مترمکعبی آب به سدها در مدت مشابه سال آبی گذشته، کاهشی 42درصدی داشته است.

همچنین در این مدت، به‌منظور تأمین آب شرب، کشاورزی، صنعت و مباحث زیست‌محیطی، 27 میلیارد و 90 میلیون مترمکعب آب از سدهای کشور رهاسازی شده است که نسبت به خروجی 34 میلیارد و 870 میلیون مترمکعبی آب در مدت مشابه سال آبی قبل از سدها، کاهشی 22درصدی را نشان می‌دهد.

در زمان حاضر با وجود 21 میلیارد مترمکعب آب ذخیره‌شده در سدهای کشور، 41 درصد ظرفیت مخازن سدها پُر و 49 درصد این ظرفیت خالی است.

میزان ذخایر آبی سدها در روز بیست‌وپنجم مردادماه 1403 بالغ بر 28 میلیارد و 30 میلیون مترمکعب بود که مقایسه این رقم با حجم فعلی ذخایر آبی سدها، نشان‌دهنده کاهش 25 درصدی است.

وضعیت اسفناک ذخایر آبی شمال ایران!

طبق آخرین گزارش شرکت آب منطقه‌ای مازندران، حجم آب‌ های زیرزمینی مازندران بر اساس آمارها تا چند سال پیش 1.5 میلیارد متر مکعب بود که در حال حاضر 140 میلیون متر مکعب از این ذخایر زیرزمینی از دست رفته و دیگر هم قابل بازگشت نیست. این درحالی است که کشت دوم برنج در مازندران ادامه دارد و هنوز از سوی وزارت نیرو و وزارت جهاد کشاورزی ممنوعیتی اعلام نشده است.

آمارها نشان می‌ دهد هر سال بعد از کشت دوم برنج افت تراز آب‌ های زیرزمینی افزایشی می شود و مقدار برداشت از این سفره‌ ها در حدی است که با بارندگی‌ ها جبران نمی‌ شود. به همین دلیل هر سال تراز آب‌ های زیرزمینی افت می کنند و از سوی دیگر میزان آلودگی آب‌ های زیرزمینی پس از کشت دوم بیشتر می شود و خطر فرونشست در مازندران افزایش پیدا می کند.

وضعیت آبی استان مازندران به قدری جدی است که شرکت آب منطقه ای این استان اعلام کرده است که در برخی از نقاط شرق استان، کشت اول برنج نیز نباید انجام شود. چون تنها دشت ممنوعه استان در این منطقه قرار دارد و این موضوع به همه دستگاه‌ ها اعلام شده است و انتظار می رود که دستگاه‌ های مرتبط در این زمینه نهایت حساسیت و همراهی را به خرج دهند.

اگرچه طبق گفته کارشناسان امسال با مدیریت و کاهش 26 درصدی مصرف در بخش خانگی می توان از این شرایط گذر کنیم اما پرسش این است که بعد از این چه خواهیم کرد؟ سال دیگر و چند سال دیگر چه؟

لذا نگاه کوتاه مدت به مساله آب در ایران، آن هم در شرایطی که بین 80 تا 90 درصد آب کشور صرف کشاورزی می شود، بیش از 30 درصد آب در شبکه هدر می رود و هیچ اقدامی برای مدیریت نوین و استفاده از روش ها و تکنولوژی های جدید از جمله بازچرخانی آب وجود ندارد و هنوز نگاه سنتی بر مساله آب کشور حکمفرما است؛ در شرایطی که کشورهای توسعه یافته با شرایط اقلیمی مشابه ایران، آب را تولید می کنند، اما ما هنوز چشم به آسمان داریم تا باران ببارد و سدها پر آب شوند و یا از مردم می خواهیم که کمتر آب مصرف کنند، نمی توان از بحران آب گذر کنیم و روز به روز وضعیت بدتر خواهد شد.