یک شاهنامه پژوه: ایرانیان از ۱۳ هزار سال پیش اداره امور را بر پایه شورا بنا نهاده بودند

به گزارش رکنا به نقل از مؤسسه مطالعاتی و فرهنگی بزرگمهر حکیم، سی و هشتمین نشست « شاهنامه پژوهی تخصصی» با استناد به ابیاتی از شاهنامه به تاریخچه دیپلماسی در ایران و جهان، و شکوه دولت کشور در ایران عهد کهن (دوران پیش از باستان) به دبیری دکتر محمد رسولی در خانه هنرمندان ایران برگزار شد.

در این نشست شاهنامه پژوهی، قسمت‌های سفر سیدخت همسر پادشاه کابل به سیستان و دیدار دیپلماتیک او با «سام» فرمانروای آن منطقه ایران مورد بررسی قرار گرفت.

در ابتدا، هوشنگ طالع، تاریخدان و شاهنامه‌پژوه به چیستی «فر» و فره ایزدی در این قسمت شاهنامه اشاره کرد و گفت: منظور از «فره ایزدی» در شاهنامه همان مقبولیت و مورد پذیرش عموم بودن پادشاه و به طور کلی حاکمیت بوده است.

در ادامه، دکتر محمد رسولی در تایید این نظریه به داستان جمشید اشاره کرد و اظهار کرد: ایرانیان در آن زمانهِ‌دور از انجمنی مانند «مجلس خبرگان» امروزی برخوردار بودند.

وی تصریح کرد: کهن‌ترین بن نوشت‌های مردمان ما، نشان از اداره امور بر پایه « انجمن» یا شورا یا همان «مجلس» دارد. این سنت را ایرانیان از سیزده هزار سال پیش با خود داشتند. ایرانیان به حکم عقل و دانش، دریافته بودند که اداره امور و تشخیص درست برای انتخاب تصمیم مناسب، کار یک نفر آدم تنها نیست.

این شاهنامه‌پژوه افزود: از همین‌رو در اوستا آمده است که: ...اهورا مزدا به جمشید گفت کنارِ رود دایی‌تیای‌نیک در ایرانویچ با «برترین مردان» انجمن نماید. برترین مردان یعنی نخبه‌ترین و خبره‌ترین مردان در آن انجمن یا به زبان امروزی « مجلس» عضو شوند.

به گفته رسولی، این مجلس توانایی و قدرت عزل و نصب رهبر سیاسی، دینی کشور یعنی پادشاه را داشت و این مجلس پس از اینکه شاه یعنی جمشید دیکتاتوری پیشه می‌کند به فکر یافتن یک حاکم دادگر و خدا ترس می‌افتند. از این رو سراغ مرداس می‌روند. 

رسولی ادامه داد: بنا بر این روشن است که اداره امور به گونه‌ای بر اساس انجمن و شورا بوده است. این مفهوم در سرتاسر تاریخ کهن ایران، با نام‌های گوناگون، اما درون مایه یکسان به روشنی به چشم می‌خورد. در دوران جمشید جم، «انجمن» یا همان مجلس خبرگان زیر نام «مهان سالخورده» حضور دارد.