افشاگری تازه و جنجالی درباره سریال مختارنامه

خبرگزاری ایسنا: نویسنده کتاب «پرونده مختارنامه» می‌گوید در میانه تولید سریال مختارنامه زمزمه‌هایی از سوی مسئولان صدا و سیما شنیده می‌شد که ما اگر می‌دانستیم مختارنامه اینقدر هزینه دارد این پروژه را اصلا شروع نمی‌کردیم!

رضا استادی درباره‌ی ضرورت نگارش چنین کتابی می‌گوید: زمانی که از ثبت تجارب صحبت می‌شود همه تجربه‌ها الزاما شیرین و مثبت نیست.

مثلا یکی از تجربه‌های تلخ سریال مختارنامه این است که بدون بررسی ابعاد حقوقی یک زمین کشاورزی، اقدام به انتخاب آن و حتی عقد قرارداد با مالکان می‌کنند و سپس شروع به ساخت دکور می‌کنند که در ادامه مشخص می‌شود اصلا چنین کاری قانونی نیست و همین مساله چالش‌های زیادی را برای پروژه ایجاد می‌کند.

تجربه تلخ دیگر این سریال این است که مسوولان سازمان صدا و سیما در سال ۸۲ برای آغاز فیلم‌برداری عجله داشتند چون تصور می‌کردند مدیران بعدی به این سریال علاقه ندارند.

حتی در میانه تولید سریال زمزمه‌هایی از سوی مسوولان صدا و سیما شنیده می‌شد که مثلا ما اگر می‌دانستیم مختارنامه اینقدر هزینه دارد این پروژه را اصلا شروع نمی‌کردیم و اگر تحقیق می‌شد به سمت این سریال نمی‌رفتیم که تمامی این موارد در کتاب ثبت و ضبط شده است.

وی ادامه داد: تلاش من در این سریال ثبت و انعکاس این موارد بوده که باعث شده ۱۰ سال پس از ساخت سریال مختارنامه آثار فراوانی در مرحله فیلم‌نامه بماند و تبدیل به سریال نشود.

این بخش از ساخت سریال‌های تاریخی مساله‌ای مهم‌تر از ثبت و ضبط مثلا جزئیات صحنه و دکور است چون روحیه و شیوه مدیریتی است که اساسا باعث ساخت یا عدم ساخت آثار تلویزیونی در این ابعاد می‌شود.

استادی مساله «برنامه‌ریزی و تولید» را نیز ویژگی مهم این کتاب عنوان کرده و می‌گوید: این دو حوزه چندان مورد علاقه رسانه‌ها نبوده و نیست و کمتر مطلبی درباره آن در سال‌های گذشته منتشر شده است؛ حال آنکه روایت این بخش روشن می‌کند که به چه دلیل ساخت مختارنامه ۹ سال طول کشید و چه عواملی در این مدت نامتعارف سهیم بوده‌اند؟

بازخوانی تاریخ تلویزیون در دهه ۹۰

استادی بازخوانی پرونده مختارنامه را به نوعی بازخوانی تاریخ تلویزیون از اواخر دوره لاریجانی تا پایان دوره عزت الله ضرغامی نیز می‌داند و می‌گوید: در این کتاب به فراخور موضوع ریشه‌های شکل‌گیری «مختارنامه» روایت شده و حتی آثاری مانند «مسافر ری» و سریال‌های نمایش خانگی داود میرباقری نیز بررسی شده و به این سوال پاسخ داده شده که چرا پس از موفقیت «مختارنامه» از توان میرباقری در تلویزیون استفاده نشد؟

علت مهم این مساله شاید دلخوری میرباقری از نحوه مواجهه تلویزیون با مختارنامه بود که شرایط مطلوب برای پایان پخش سریال فراهم نشد و کیفیت لازم محقق نگردید. به عبارت ساده‌تر این کتاب نقد سیستم تولید و برنامه‌ریزی در تلویزیون نیز هست که اغلب به منابع خود بی‌اعتنا است و امیدوارم مطالعه کتاب برای مدیران جوان این روزهای تلویزیون بتواند راهگشا و مناسب باشد.

کتاب «پرونده مختارنامه» در ۶۰۰ صفحه نوشته شده و اولین کتاب با موضوع روایت داستان ساخت اثری تلویزیونی محسوب می‌شود. این کتاب در ۱۰ فصل به ترتیب زمانی از سال ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۰ روند ساخت و پخش این سریال را به صورتی داستان‌گونه روایت می‌کند. پایان بخش کتاب نیز آلبوم تصاویر و اسناد مربوط به سریال است که تاکنون منتشر نشده است. این کتاب از سوی نشر بین الملل در نمایشگاه کتاب عرضه شده است.

استادی در کنار فعالیت روزنامه‌نگاری از سال ۱۳۸۰ نیز با انتشار اولین رمان خود فعال بوده و تاکنون پنج اثر از وی در حوزه داستانی منتشر شده و در حوزه فیلم کوتاه و مستندسازی نیز فعالیت دارد. به همین دلیل است که پرونده مختارنامه به جای آنکه لحنی جدی و علمی داشته باشد، بیشتر شبیه رمانی است که درباره ساخت و شکل گیری مختارنامه نوشته شده است.

او در فاصله سال ۱۳۸۱ تا ۱۳۹۰ مدیریت روابط عمومی این سریال را به عهده داشته است.