گزارش و نقد فیلم پالایشگاه / از جشنواره فجر تا اکران امروزی روی پرده سینما

پالایشگاه فیلمی است که از لحاظ رنگ ، تدوین و صداگذاری می توانست بهتر از آن چه در خرجی کار مشخص شد عمل کند، عدم وضوع تصویر ، تیرگی و همچنین استفاده از جلوه های ویژه در اکثر سکانس های فیلم اولین حسی بود که به مخاطب عامه القا می کرد، اما داستان آن موضوعی بود که می تواند مخاطب را ساعاتی به خود خیره کند. چالش های فیلم ، سکانس های هیجانی و همچنین شاد و غمگین آن به درستی چیده شده است! هرچند موضوع دفاع مقدس یکی از موضوعاتی است که کمتر فیلمسازی پیدا می شود در این عرصه کار نکرده باشد ، تعدد اثر در این زمینه باعث می شود مخاطبان نسبت به سوژه ، ساخت و موضوعات کلی فیلم حساس تر باشد، با این حال پالایشگاه تا حدودی از دید جدید به موضوع دفاع مقدس پرداخته است ، می شود تغییر در روند سکانس های غمبار را در این فیلم به وضوح دید! با این حال موضوعات چالشی دیگری نیز وجود دارد که نقد های بسیاری را به دنبال این سریال می کشاند که در ادامه بیشتر در این خصوص می خوانید.

صحبت‌های عوامل فیلم در نشست خبری جشنواره فجر ۱۴۰۱

مهرداد خوشبخت | کارگردان :

• زمانی که فیلم قبلی را کار می‌کردم تحقیقات این فیلم و سوژه درآمد. دوست داشتم بازیگران به لحاظ سطح شهرت هم تراز هم باشند. همه لوکیشن‌های فیلم در آبادان فیلمبرداری شد؛ دکورها را در آبادان زدیم و در شرایط شرجی و سخت کار کردیم.
• آقای سعید سعدی به عنوان تهیه کننده حمایت بزرگی از پروژه داشت و اگر نبود فیلم تمام نمی‌شد. در این ماجرا از متخصصان شرکت نفت خیلی کمک‌های فنی گرفتیم.
• تقصیر ما نبود که فیلم دیر به جشنواره رسید، اتفاقی بود که بین آدم‌های فنی و جشنواره رخ داد. نکته دیگر این است که فیلم تمام نشده بود و در این نسخه همه ایده‌های ما اجرایی نشد و باعث شد نسخه‌ای که دوست نداشتم را روی پرده ببینید.
• «آبادان یازده شصت»، «گلهای باوارده» دو فیلم از سه‌گانه‌ای بود که می‌خواستم درباره آبادان بسازم که فعلا تا یک سال راضی نیستم دیگر فیلمی از این مجموعه را بسازم.
• فیلمی هم که نشان وزیر نفت دادیم ناقص بود و به وزیر هم گفتم این فیلم هنوز یک و نیم ماه کار دارد.
• همه بچه‌هایی که اینجا می‌بینید با سختی کار را به سرانجام رساندند و اصلا سیستم ساخت فیلم بیگ پروداکشن وجود ندارد. یکی از مشکلات همیشگی من این است که بخشی از مسئولان ما واقع بین نیستند. واقع بین باشیم وقتی فیلمی دو ماه کار دارد بپذیریم که دو ماه کار دارد.
• این فیلم، فیلم آن زمان است. اینها که در فیلم نمایش داده شد افراد واقعی هستند، این گروه بعدا توبیخ می‌شوند که گویی داشتند پالایشگاه را می‌دزدیده اند.

محسن غفاری | بازیگر:

• من پروژه را خیلی دوست داشتم و از زمانیکه علاقه بازیگری در من به‌وجود آمد، دوست داشتم در یک فیلم جنگی بازی کنم. روزی هم که تست دادم با لهجه آبادانی تست دادم، اما درنهایت به من گفتند نقشی دارم که آبادانی نیست. نقشی بازی کردم که کم بود ولی دوستش داشتم و به نظرم به اندازه بود.

سعید براتی | مدیرفیلمبرداری:

• متاسفم که هیچ سینمای استانداردی نداریم. ما مجبور بودیم برای فیلمبرداری کل شهر آبادان را خاموش کنیم که امکان نداشت و مجبور شدیم فیلم را در روز فیلمبرداری کنیم و به شب تبدیل کنیم. خدا را شکر توانستیم فیلم آبرومندی داشته باشیم درحالیکه حجم زیادی از سی جی و جلوه‌های بصری داشتیم.

خلاصه داستان فیلم پالایشگاه

• در سال ۱۳۵۹ همزمان با جنگ تحمیلی، تعدادی از مهندسین پالایشگاه نفت آبادان در تلاش هستند با امکانات و تجهیزاتی که در داخل انبارهای آن است، پالایشگاه‌های دیگر را ترمیم کنند.

نقد و بررسی فیلم پالایشگاه

در همان حاشیه های جشنواره سال گذشته محمدتقی فهیم در خصوص نقد این سریال گفت: فیلمساز، اثر مزخرفی ساخته است. او مدعی است که دانشگاه رفته است اما پی او وی (نقطه نظر) را هم تشخیص نمی دهد و قاب ها و کات ها و سوررئال آن غلط است.

وی با اشاره به سکانسی از فیلم که به رویایی درباره پالایشگاه آبادان می پردازد، خاطرنشان کرد: فیلمساز نمی تواند تشخیص دهد که این خواب از نگاه چه کسی است و مدیران ما این را نمی فهمیدند. این فیلم، قصه که ابتدایی ترین کار فیلمسازی است، را ندارد. در سینما این گونه است که اگر فیلمی خوب باشد نمی توانیم یک فصل آن را جابجا کنیم.

فهیم همچنین گفت: ۳۳ دقیقه فیلم دورریختنی است و هیچ نقشی در قصه، در شناساندن جغرافیا و حرکت رو به جلو آدم های داستان ندارد. این آدم ها حرف و داد می زنند اما عملا ارتباطی با این ها و خود فیلم نمی‌گیریم.

وی افزود: اگر فیلمی که درباره گذشته ساخته شده است، به درد فردا نخورد ارزشی ندارد. همه چیزهایی که درباره پالایشگاه آبادان گفته می شود در فضای مجازی هم هست و می شود خواند و از آن ها آگاه شد.

خبرنگار مهلا رنجبران