محمدرضا پهلوی که بود؟ / از دوران پادشاهی تا مرگ محمدرضا پهلوی

به گزارش رکنا، محمدرضا پهلوی متولد ۴ آبان ۱۲۹۸ در تهران  ۵ مرداد ۱۳۵۹ در قاهره که به محمدرضاشاه پهلوی نیز شهرت دارد و تا پیش از انقلاب ۵۷ با عنوان رسمی اعلی‌حضرت همایونی، شاهنشاه آریامهر خطاب می‌شد، دومین و آخرین پادشاه دودمان پهلوی و آخرین پادشاه ایران بود که از ۲۵ شهریور ۱۳۲۰ تا ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ بر این کشور حکومت کرد. محمدرضاشاه در پی استعفای پدرش رضاشاه پهلوی و با رای مجلس شورای ملی به پیشنهاد محمدعلی فروغی برای جلوگیری از از بین رفتن تمامی ارضی ایران بر اثر هجوم متفقین به قدرت رسید و با انقلاب ۱۳۵۷ از حکومت برکنار شد. وی در طول زندگی خود سه‌بار ازدواج کرد و صاحب پنج فرزند شد.

زندگی شخصی و تحصیلات محمدرضا پهلوی

محمدرضا پهلوی حاصل ازدواج رضاشاه و تاج‌الملوک آیرملو بود. در حالی‌که ۶ سال داشت، پدرش پادشاه شد و او به ولیعهدی ایران رسید. تحصیلات مقدماتی را در تهران و تحصیلات متوسطه را در سوئیس به اتمام رساند و در بازگشت به ایران با درجه ستوان دوم از دانشکده افسری فارغ‌التحصیل شد. در جنگ جهانی دوم و هم‌زمان با اشغال ایران در ۲۲ سالگی به پادشاهی رسید و از ۲۵ شهریور ۱۳۲۰ تا انقلاب ایران در سال ۵۷ بر ایران پادشاهی کرد. در آغاز قدرت کمی داشت، ولی با پایان اشغال ایران و خروج نیرو‌های خارجی از کشور، با پشتیبانی امریکا و با سیاست نخست‌وزیر وقت،  قوام السلطنه به حکومت خودمختار در آذربایجان و کردستان خاتمه داد. همچنین وی زمین‌هایی که پدرش از مالکان آنها گرفته بود را به صاحبان پیشین‌شان بازگرداند.

دوران اقتدار پادشاهی

مدتی پس از نجات از یک ترور نافرجام، با تشکیل مجلس سنا بر قدرت و اقتدار خود افزود. در دوران پادشاهی او،  صنعت نفت ایران به رهبری محمد مصدق ملی شد. در سال ۱۳۳۲ سازمان اطلاعات و امنیت خارجی بریتانیا و سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، کودتایی برای برکناری مصدق به راه انداختند. با شکست خوردن کودتای ۲۵ مرداد، محمدرضا شاه ایران را ترک کرد و به ایتالیا رفت ولی با موفقیت کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ مصدق برکنار شد و شاه باری دیگر به قدرت رسید.

شاه به توسعه اقتصادی و افزایش قدرت نظامی کشور علاقه داشت و بخش زیادی از درآمد نفتی کشور را صرف ارتش ایران‌ می‌کرد. او تحت عنوان انقلاب سفید و با هدف رسمی قرار گرفتن ایران در بین مدرن‌ترین کشور‌های جهان تا پایان سده بیستم مجموعه‌ای از اصلاحات اقتصادی ـ. اجتماعی مانند اصلاحات ارضی را آغاز کرد. در دهه 40 و اوایل دهه 50 هجری شمسی، ایران رشد اقتصادی سریعی را شاهد بود. محمدرضا شاه نظام تک‌حزبی را در کشور حاکم کرد و عملاً در شانزده‌سال پایان پادشاهی تقریبا هیچ‌یک از تصمیمات کلیدی کشوری بدون نظر مساعد او گرفته نمی‌شد.

سرانجام حکومت محمدرضا پهلوی

سرانجام محمدرضا شاه در تاریخ ۲۶ دی ۱۳۵۷ و در پی اعتراض‌های گسترش‌یافته مخالفان به رهبری امام خمینی (ره) ایران را برای همیشه ترک کرد.

مرگ محمدرضا پهلوی

محمدرضا پهلوی سرانجام در تاریخ ۵ مرداد ۱۳۵۹ در سن ۶۰ سالگی و در اثر سرطان غدد لنفاوی در مصر درگذشت و در یکی از مهم‌ترین مساجد قاهره به نام مسجد رفاعی به خاک سپرده شد.