ماجرای دزدی اسناد محرمانه ایلان ماسک توسط یک مهندس
رکنا: ایلان ماسک شرکت «اوپن‌ای آی» را به سرقت اسرار تجاری و جذب غیرقانونی مهندسان متهم کرد؛ رقابت بر سر تسلط بر هوش مصنوعی وارد ابعاد حقوقی و حساس شد.
به گزارش رکنا، در تابستان سال ۲۰۲۳، شرکت تازه‌کار ایکس‌ای‌آی به مدیریت « ایلان ماسک » وارد عرصه رقابت در زمینه هوش مصنوعی شد. این شرکت که به‌صورت مستقیم با شرکت اوپن‌ای‌آی به رقابت می‌پرداخت، نبردی جدید میان دو غول فناوری را رقم زد.
پس از معرفی چت‌بات جدید ایکس‌ای‌آی با نام «گراک»، رقابت از حوزه فناوری به میدان حقوقی کشیده شد. دو محور اصلی در این دعوا دیده می‌شود: نخست، موضوع نیروی انسانی و دوم، مالکیت فکری که به عنوان «اسرار تجاری» شناخته می‌شود. روزنامه رویترز در این باره نوشت: «شکایتی ثبت شده نشان می‌دهد که اوپن‌ای‌آی الگوی نگران‌کننده‌ای از استخدام نیروی انسانی سابق ایکس‌ای‌آی برای دستیابی به اسرار تجاری مرتبط با گراک داشته است.» علاوه بر این، متن شکایت ایکس‌ای‌آی تأکید دارد که اوپن‌ای‌آی از افراد آگاه به فناوری‌ها و برنامه‌های کلیدی این شرکت، سوءاستفاده کرده و آن‌ها را به نقض تعهدات محرمانگی‌شان تشویق کرده است.
اتهام جاسوسی مهندس سابق و انتقال اسرار گراک
پیش از طرح شکایت علیه اوپن‌ای‌آی، ایکس‌ای‌آی پرونده‌ای جداگانه علیه یکی از مهندسان پیشین خود به نام «شیوئچن لی» تنظیم کرد. این شرکت او را متهم کرد که اسرار تجاری چت‌بات گراک را سرقت کرده و این اطلاعات ارزشمند را به اوپن‌ای‌آی انتقال داده است. بر اساس گزارش‌ها، «لی» در ژوئیه همان سال، پیش از پیوستن به اوپن‌ای‌آی، اطلاعات محرمانه را از رایانه کاری خود به دستگاه شخصی‌اش منتقل کرد. این رویداد به‌عنوان نمونه‌ای از انتقال غیرقانونی اطلاعات شناخته شد. در پرونده مربوطه ادعا شده که اطلاعات دزدیده‌شده شامل فناوری‌های پیچیده هوش مصنوعی بوده که نسبت به «چت‌جی‌پی‌تی» پیشرفته‌تر هستند. اهمیت این اطلاعات در آینده رقابت هوش مصنوعی بسیار چشمگیر است. در پی این اتهامات، یک قاضی حکمی موقت صادر کرد که بر اساس آن، «لی» از تعامل با هر مقام یا کارمند اوپن‌ای‌آی در امور مرتبط با هوش مصنوعی مولد ممنوع شد. این ماجرا به وضوح نشان می‌دهد چگونه رقابت در جذب نیروی انسانی با تخصص بالا به مناقشات حقوقی گسترده تبدیل شده است.
شکایت گسترده علیه اوپن‌ای‌آی: ادعای سرقت روش‌های خلاقانه
در ۲۵ سپتامبر ۲۰۲۵، ایکس‌ای‌آی شکایتی جامع‌تر علیه اوپن‌ای‌آی را در یک دادگاه فدرال در ایالت کالیفرنیا ثبت کرد. این شکایت به طور مستقیم اوپن‌ای‌آی را به سرقت اسرار تجاری به منظور دستیابی به مزیت ناعادلانه متهم کرد. ایکس‌ای‌آی در شکایت خود اعلام کرد که اوپن‌ای‌آی نه تنها به استخدام کارمندان دیگر شرکت‌ها اکتفا نمی‌کند، بلکه در حال انجام یک کارزار سازمان‌یافته، ناعادلانه و غیرقانونی است. در این شکایت سه کارمند سابق ایکس‌ای‌آی مورد اشاره قرار گرفته‌اند: دو مهندس کلیدی و یک مدیر ارشد مالی که پس از خروج از ایکس‌ای‌آی به اوپن‌ای‌آی پیوسته‌اند. این حرکت به وضوح نشان‌دهنده تلاش هدفمند برای جذب افراد با دانش کلیدی است. متن شکایت همچنین تصریح کرده است که «اوپن‌ای‌آی به‌جای رقابت سالم، با غارت و بهره‌برداری از پیشرفت‌های ایکس‌ای‌آی عمل کرده و با این کار توافق‌نامه‌های اخلاقی و کاری را نقض کرده است.»
دفاع اوپن‌ای‌آی: اتهامات بی‌پایه و بخشی از رفتار تبعیض‌آمیز علیه ماسک
اوپن‌ای‌آی در واکنش به این شکایت، موضعی تهاجمی گرفت و در دوم اکتبر ۲۰۲۵ درخواست رد این پرونده را داد. این شرکت مدعی شد که شکایت مذکور بخشی از اقداماتی است که به عنوان «آزار و اذیت مستمر ایلان ماسک» طبقه‌بندی می‌شود. اوپن‌ای‌آی همچنین تأکید کرد که کارکنان حق انتخاب کارفرمای خود را دارند و استخدام در فضای آزاد و قانونی انجام شده است. به‌نظر می‌رسد شکایت ایکس‌ای‌آی اختلاف بین «جذب منطقی نیروی انسانی» و «انتقال غیرقانونی رازهای تجاری» را مورد سوال قرار داده است. از نظر مقررات مربوط به اسرار تجاری در ایالات متحده، هرگونه اطلاعاتی که ارزش اقتصادی بالایی داشته و محرمانه نگه داری شده باشد، نیاز به محافظت قانونی دارد و جزو اسرار تجاری محسوب می‌شود.
پیامدهای احتمالی حکم دادگاه
اگر دادگاه به نفع ایکس‌ای‌آی رأی دهد، این اتفاق تأثیر عمیقی بر کل صنعت هوش مصنوعی خواهد گذاشت. شرکت‌ها ممکن است مجبور به تقویت شرایط قراردادهای کاری شوند تا از خروج اطلاعات کلیدی جلوگیری کنند. در این حالت، تلاش‌های برنامه‌ریزی‌شده برای جذب کارکنان و انتقال دانش فنی با خطرات فراوان همراه می‌شود. این موضوع به مالکیت فکری معنای جدیدی می‌بخشد؛ مالکیتی که می‌تواند فراتر از کدها و تحقیقات به نیروی انسانی گسترش یابد. در مقابل، اگر حکم به نفع اوپن‌ای‌آی صادر شود، نگرشی جدید نسبت به «استخدام آزاد» ایجاد خواهد شد. این حکم ممکن است شرکت‌ها را به استفاده از نیروهای انسانی توانمند ترغیب کند، اما امنیت مالکیت فکری آن‌ها را در معرض خطر قرار دهد. چنین نتیجه‌ای می‌تواند تبادل دانش بین شرکت‌ها را سرعت بخشد و در عین حال صنعت را دچار چالش‌های حقوقی و اخلاقی کند.
تضاد ارزش‌ها میان دو قطب هوش مصنوعی
یکی از جنبه‌های اصلی این ماجرا، تنش بین «ایلان ماسک» و «سم آلتمن»، مدیرعامل اوپن‌ای‌آی، است. بنا بر گزارش گاردین، ماسک پیش از ایجاد اختلاف با اوپن‌ای‌آی، در تأسیس این شرکت مشارکت داشته است. پس از تلاش ناموفق برای کنترل شرکت، او این سازمان را ترک کرد و آلتمن را به «نقض تعهد برای پیشرفت بشریت» متهم کرد.
با توجه به شتاب شدید در توسعه فناوری، این پرونده بیشتر از یک دعوای ساده حقوقی است. این رقابت نمادی از تضاد ارزش‌ها، مالکیت و آینده هوش مصنوعی در سطح جهانی به شمار می‌رود. کارشناسان عقیده دارند که این اختلافات، رقابت برای جذب نیروی انسانی برجسته و تلاش برای برتری در بازار نوپای هوش مصنوعی را به نمایش می‌گذارد و نقطه تمرکز جدیدی برای سیاست‌گذاران، تحلیل‌گران و جامعه فناوری ایجاد می‌کند.
ارسال نظر