چگونه بفهمیم یک لبخند واقعی است یا ساختگی؟ راهنمای تشخیص خنده

به گزارش رکنا، احتمالاً این را شنیده‌اید که گفته می‌شود اخم کردن بیشتر از لبخند زدن باعث فعالیت عضلات می‌شود. این جمله به‌طور معمول برای تشویق افراد به لبخند زدن و ایجاد حس خوب مطرح می‌شود: کار کمتر، شادی بیشتر. اما از دیدگاه علمی و کالبدشناسی، این ادعا کاملاً دقیق نیست.

نقش چشم‌ها در اصالت لبخند

همه ما لحظاتی را دیده‌ایم که یک لبخند ساختگی بر چهره‌ای نقش بسته است؛ لبخندی که به چشم‌ها نمی‌رسد. شاید در عکس‌های خانوادگی یا موقعیت‌های رسمی، این حالت را دیده باشید. اما راز نهفته در یک لبخند واقعی چیست و چرا برخی لبخندها اصیل جلوه می‌کنند؟ طبق گفته میشل اسپیر، استاد آناتومی در دانشگاه بریستول، لبخند اصیل ترکیبی از آناتومی صورت، عصب‌شناسی و احساسات حقیقی است.

لبخند دوشن: حس واقعی خوشحالی

لبخندها از نظر آناتومیک به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: لبخند دوشن و لبخند غیردوشن. نام لبخند دوشن برگرفته از گیوم دوشن دو بولونی، عصب‌شناس فرانسوی قرن نوزدهم، است که این نوع لبخند نمایانگر شادی واقعی است و دو گروه عضله کلیدی را فعال می‌کند.

در لبخند دوشن، گوشه‌های دهان توسط عضله ریزیوریوس به بیرون کشیده می‌شوند و عضله ماژور زایگوماتیکوس آن‌ها را بالا می‌برد. از طرف دیگر، عضله اوربیکولاریس اکولی دور چشم‌ها را منقبض می‌کند و چین‌هایی به نام «پنجه کلاغی» ایجاد می‌کند که نمادی از گرما و لذت است.

تفاوت لبخند ساختگی و لبخند احساسی

در لبخندهای ساختگی، فقط عضلات دهان فعال هستند و چشم‌ها بدون حالت باقی می‌مانند. در این شرایط، لبخند کمتر طبیعی به نظر می‌رسد و بیشتر جنبه‌ای مکانیکی دارد. از نظر عصبی، لبخند ساختگی تحت کنترل قشر مغز است و معمولاً آگاهانه شکل می‌گیرد؛ در حالی‌که لبخند دوشن غیرارادی و ناشی از عملکرد سیستم لیمبیک مغز است. لبخند واقعی عضلات اطراف چشم را نیز فعال می‌کند.

چرا انسان‌ها اصالت لبخند را حس می‌کنند؟

مغز انسان توانایی بی‌نظیری در تشخیص اصالت احساسی دارد. تحقیقات نشان می‌دهد حتی نوزادان ده‌ماهه نیز قادر به تشخیص لبخند واقعی از لبخند غیرواقعی هستند. این مهارت از دیدگاه تکاملی به انسان‌ها کمک کرده است اعتماد دیگران را ارزیابی کنند و از فریبکاری جلوگیری کنند.

در مغز، ژیروس فوزی‌فرم با شکاف گیجگاهی فوقانی همکاری می‌کند تا حالات چهره و نیات افراد را تشخیص دهد. این توانایی ما را در فهم احساس و انگیزه دیگران یاری می‌کند.

نقش اجتماعی لبخندهای ساختگی

اگرچه لبخندهای ساختگی می‌توانند کمی مکانیکی به نظر برسند، اما نقش اجتماعی مهمی دارند. این لبخندها برای نشان دادن ادب، کاهش تنش و حفظ احترام در موقعیت‌های ناخوشایند به کار می‌روند. جامعه‌شناسان این رفتار‌ها را مدیریت حالت‌های چهره نام‌گذاری کرده‌اند که به ما کمک می‌کند انتظارات اجتماعی یا حرفه‌ای را برآورده کنیم.

با این حال، مطالعات نشان داده‌اند که لبخند زدن بدون احساس واقعی، به‌ویژه در شغل‌های خدماتی، می‌تواند منجر به استرس، فرسودگی و حتی آسیب به سلامت قلبی شود.

تقلید لبخند در عصر هوش مصنوعی

با پیشرفت بیشتر در حوزه هوش مصنوعی ، تلاش‌هایی برای برنامه‌ریزی چهره‌های مجازی مانند دستیارهای هوشمند در جهت تقلید حالت‌های انسانی انجام شده است. با این‌حال، چالش اصلی همچنان باقی است: چگونه می‌توان اصالت را جعل کرد؟ اگر حالت چشم‌ها و عضله اوربیکولاریس اکولی به‌درستی تقلید نشود، لبخند غیرصادقانه به نظر می‌رسد.

در صورتی که بخواهید از روی چهره فردی احساساتش را تجزیه‌وتحلیل کنید، فقط به دهان او توجه نکنید؛ چشم‌ها بهترین شاخص اصالت هستند. چشمان، به‌ویژه عضله اوربیکولاریس اکولی، به‌ندرت احساسی غیرواقعی را نمایان می‌کنند.