ثبت اختراع در ایران چطور صورت می‌گیرد ؟ (تمامی پروسه)

به موجب ماده 1 قانون ثبت اختراعات ، طرح های صنعتی و علائم تجاری مصوب 1386، اختراع نتیجه فکر فرد یا افراد است که برای اولین بار فرآیند یا فرآورده‌ای خاص را ارائه می‌کند و مشکلی را در یک حرفه، فن، فناوری، صنعت و مانند آن‌ها حل می‌نماید.

برای صاحب حق اختراع دو نوع حق به رسمیت شناخته می‌شود:

حقوق مادی

حقوق معنوی

حقوق مادی ناشی اختراع ثبت شده قابل انتقال است و در صورت فوت صاحب حق به ورثه او انتقال می‌یابد ولی حقوق معنوی قائم به شخص است. این انتقال در قالب قراردادی تحت عنوان قرارداد واگذاری حق اختراع صورت می‌گیرد.

مالک اختراع ثبت شده تا 20 سال و با پرداخت هزینه سالانه نسبت به بهره‌برداری از اختراع مذکور حق استفاده انحصاری دارد و پس از گذشت این مدت، اختراع او در دسترس عمومی قرار خواهد گرفت.

1) شرایط ثبت اختراع

2) چه مواردی از شمول اختراع خارج است؟

3) تشریفات ثبت داخلی اختراع

شرایط ثبت اختراع

1- جدید بودن

منظور از جدید بودن ادعای اختراع، شرط تازگی آن در سطح جهان می‌باشد. لذا صرف جدید بودن موضوع اختراع در ایران برای ثبت آن کافی نیست.

2- گام ابتکاری

طبق این شرط اختراع بایستی برای دارنده مهارت عادی در زمینه فنی اختراع، بدیهی و آشکار نباشد و دارای گام ابتکاری قابل توجهی باشد و در فن یا صنعت قبلی وجود نداشته باشد.

3- کاربرد صنعتی

نکته اساسی این است که اختراع بایستی کاربردی باشد، بدین معناست که در رشته‌ای از صنعت قابل ساخت و یا استفاده باشد و یا به عبارتی قابلیت ساخت و یا پیاده‌سازی در صنعت را داشته باشد.

4- موضوع اختراع قابل حمایت باشد

چه مواردی از شمول اختراع خارج است؟

مطابق ماده 4 قانون ثبت اختراعات، طرح‌های صنعتی و علائم تجاری موارد زیر از حیطه حمایت از اختراع خارج است:

الف) کشفیات، نظریه‌های علمی، روش‌های ریاضی و آثار هنری

ب) طرح‌ها و قواعد یا روش‌های انجام کار تجاری و سایر فعالیت‌های ذهنی و اجتماعی

ج) روش‌های تشخیص و معالجه بیماری‌های انسان یا حیوان

این بند شامل فرآورده‌های منطبق با تعریف اختراع و مورد استفاده در روش‌های مزبور نمی‌شود.

د) منابع ژنتیک و اجزای ژنتیک تشکیل دهنده آن‌ها و همچنین فرآیندهای بیولوژیک تولید آن‌ها

هـ) آنچه قبلا در فنون و صنایع پیش‌بینی شده باشد

و) اختراعاتی که بهره‌برداری از آن‌ها خلاف موازین شرعی یا نظم عمومی و اخلاق حسنه باشد

حقوق ناشی از گواهینامه اختراع به ترتیب زیر است:

الف) بهره‌برداری از اختراع ثبت شده در ایران توسط اشخاصی غیر از مالک اختراع، مشروط به موافقت مالک آن است.

ب) مالک می‌تواند علیه هر شخص که بدون اجازه او بهره‌برداری‌های مندرج در بند (الف ) را انجام دهد و به حق مخترع تعدی کند و یا عملی انجام دهد که ممکن است منجر به تعدی به حق مخترع شود، به دادگاه شکایت کند.

تشریفات ثبت داخلی اختراع

متقاضیان ثبت اختراع با مراجعه به سایت مرکز مالکیت معنوی بخش خدمات الکترونیک می‌توانند نسبت به ایجاد حساب کاربری، تکمیل فرم اظهارنامه و ارسال ضمائم درخواستی اقدام کنند.

مطابق ماده 6 قانون فوق:

اظهارنامه ثبت اختراع که به اداره مالکیت صنعتی داده می‌شود، باید موضوعی را که حمایت از آن درخواست می‌شود، تعیین کرده و به فارسی تنظیم شود، دارای تاریخ و امضا بوده و خواسته، توصیف ادعا، خلاصه‌ای از توصیف اختراع و در صورت لزوم نقشه‌های مربوطه را دربرداشته باشد.

هزینه‌های ثبت اظهارنامه از درخواست کننده ثبت دریافت می‌شود.

در تنظیم و تسلیم اظهارنامه باید موارد زیر رعایت شود:

الف) نام و سایر اطلاعات لازم درخصوص متقاضی، مخترع و نماینده قانونی او درصورت وجود و عنوان اختراع در اظهارنامه درج شود

ب) در مواقعی که متقاضی شخص مخترع نیست، مدارک دال بر سمت قانونی وی همراه اظهارنامه تحویل گردد

ج) ادعای مذکور در اظهارنامه، گویا و مختصر بوده و با توصیف همراه باشد، به نحوی که برای شخص دارای مهارت عادی در فن مربوط واضح و کامل بوده و حداقل یک روش اجرایی برای اختراع ارائه کند.

لازم به ذکر است که اظهارنامه باید فقط به یک اختراع یا به دسته‌ای از اختراعات مرتبط که یک اختراع کلی را تشکیل می‌دهند مربوط باشد.

پس از تکمیل فرم اظهارنامه توسط متقاضی، اظهارنامه مربوطه از طریق سامانه جامع مالکیت معنوی (بخش اختراع) به شکل اتوماتیک به کارشناسان جهت طبقه‌بندی و بررسی شکلی ارجاع می‌گردد.

با درخواست اداره مالکیت صنعتی متقاضی باید مدارک زیر را به اداره مذکور تسلیم کند:

الف) تصویر هرگونه نامه و اخطاریه‌ای که متقاضی در مورد نتایج بررسی‌های انجام شده در خصوص اظهارنامه‌های خارج دریافت کرده است.

ب) تصویر گواهینامه اختراع که براساس اظهارنامه‌های خارجی ثبت شده است.

ج) تصویر هرگونه تصمیم نهایی مبنی بر رد اظهارنامه خارجی یا رد ثبت اختراع ادعا شده در اظهارنامه خارجی

د ـ تصویر هر تصمیم نهایی مبنی بر بی اعتباری گواهینامه اختراع صادر شده براساس اظهارنامه خارجی

پس از قید تاریخ تقاضا، اداره مالکیت صنعتی اظهارنامه را از نظر انطباق با شرایط مندرج در این قانون و آیین‌نامه آن، بررسی خواهد کرد و در صورت تشخیص انطباق، اقدام لازم را برای ثبت اختراع انجام می‌دهد. در غیر این صورت اظهارنامه را رد و مراتب را به متقاضی ابلاغ می‌کند.

انجام کلیه اقدامات از جمله رفع نقص، پرداخت هزینه‌های ثبت و روزنامه رسمی، انجام تغییرات و … تا مرحله دریافت گواهی ثبت از طریق سامانه الکترونیکی توسط متقاضی یا نماینده قانونی وی صورت می‌گیرد.

همچنین رسیدگی به اعتراض نسبت به رد و یا نسبت به تقاضای ثبت اختراع قبل از صدور گواهی اعطای حق اختراع توسط کمیسیون شبه قضایی موضوع ماده 170 آیین‌نامه اجرایی قانون ثبت اختراعات انجام می‌پذیرد. تصمیمات این کمیسیون قابل اعتراض در مراجع صالح قضایی مقرر در ماده 59 قانون فوق می‌باشد.

مطابق ماده ۱۴ اداره مالکیت صنعتی پس از ثبت اختراع باید:

الف) درخصوص ثبت اختراع یک نوبت آگهی منتشر کند.

ب) گواهینامه ثبت اختراع را صادر کند.

ج) رونوشت گواهینامه ثبت اختراع را بایگانی و پس از دریافت هزینه مقرر، اصل آن را به متقاضی تسلیم کند.

د) به درخواست دارنده گواهینامه اختراع، تغییراتی را در مضمون و نقشه‌های اختراع به منظور تعیین حدود حمایت اعطا شده انجام دهد، مشروط بر این که در نتیجه این تغییرات اطلاعات مندرج در گواهینامه اختراع از حدود اطلاعات مذکور در اظهارنامه اولیه‌ای که اختراع براساس آن ثبت شده است، تجاوز نکند.

اگر در مورد حق اختراع و نحوه حمایت از آن سوالی دارید، می‌توانید از وکلای مجرب وینداد مشاوره دریافت کنید.آخرین قیمت های بازار ایران را اینجا کلیک کنید.