افزایش سرعت دیپلماسی ریلی ایران در اتصال به عراق، ترکیه و افغانستان
اتصال ریلی ایران به عراق، ترکیه و افغانستان در مسیر توسعه؛ بازسازی زیرساختها و نوسازی ناوگان، کلید افزایش سهم حملونقل ریلی در اقتصاد و رونق همکاریهای منطقهای است.
حملونقل ریلی در ایران علیرغم برخورداری از ظرفیتهای عظیم، سالهاست که به دلیل کاستیهای زیرساختی و نبود سرمایهگذاری مناسب، با چالشهای متعددی مواجه است. خطوط قدیمی، ناوگانی کهنه و سرعت کم قطارها باعث شدهاند که سهم این حوزه در جابهجایی مسافر و محمولهها بسیار کمتر از استانداردهای بینالمللی باشد که این امر نهتنها بهرهوری اقتصادی را کاهش داده، بلکه فرصتهای توسعهای کشور را نیز محدود کرده است.
توسعه خطوط ریلی و بهروزرسانی تجهیزات آن، میتواند تحولی چشمگیر در این زمینه ایجاد کند. افزایش سرعت، ایمنی و ظرفیت جابهجایی، به ایران امکان میدهد از موقعیت استراتژیک خود به عنوان پل ارتباطی میان شرق و غرب به بهترین شکل بهرهبرداری کند.
حملونقل ریلی یکی از ارزانترین و سازگارترین روشهای جابهجایی با محیطزیست است. توسعه این سیستم نهتنها مصرف سوختهای فسیلی را بهطور قابل توجهی کاهش میدهد، بلکه فشار بر زیرساختهای جادهای و بزرگراهها را نیز کم میکند. از جمله مزایای مستقیم این تحولات میتوان به کاهش ترافیک، تصادفات جادهای و هزینههای نگهداری و تعمیرات جادهها همراه با کاهش آلودگی هوا اشاره کرد.
از منظر اقتصادی نیز گسترش شبکه ریلی میتواند انتقال کالاها را تسهیل کند. اتصال بنادر جنوب کشور به مراکز صنعتی و کشاورزی از طریق خطوط ریلی میتواند هزینههای حملونقل را کاهش دهد و رقابتپذیری کالاهای ایرانی در بازارهای بینالمللی را تقویت نماید.
اهمیت رویکرد ملی و سرمایهگذاری پایدار
برای تحول در حوزه حملونقل ریلی، باید به آن به عنوان موضوعی ملی نگریست و سرمایهگذاریهای مستمر و پایدار انجام داد. اجرایی شدن چنین پروژههایی نیازمند تأمین منابع مالی هنگفت و برنامهریزی بلندمدت است و انجام آنها با اقدامات کوتاهمدت یا پراکنده امکانپذیر نیست. در این راستا، همکاری بخش خصوصی، جذب سرمایهگذاری خارجی و پشتیبانی دولت اهمیت ویژهای دارد.
افزون بر این، استفاده از فناوریهای پیشرفته همچون قطارهای پرسرعت و سیستمهای هوشمند مدیریت ترافیک نیز باید در دستور کار قرار گیرد. بدون این فناوریها، بازسازی شبکه ریلی تنها به تعویض و تعمیر خطوط قدیمی محدود خواهد شد و نمیتواند نیازهای آینده کشور را پاسخگو باشد.
نقش کلیدی ریل در آینده ایران
ایران با تغییرات عمدهای در جمعیت و اقتصاد روبهرو است. رشد شهرنشینی و تقاضای فزاینده برای سفر و جابهجایی کالاها نشان میدهد که آینده کشور به توسعه شبکه ریلی وابسته است. اگر تصمیمات راهبردی درباره بازسازی این حوزه هرچه زودتر اتخاذ نشود، در آینده نزدیک با مشکلات عمدهای نظیر فشار بر منابع انرژی، تخریب محیطزیست و چالشهای اقتصادی روبهرو خواهیم شد.
بازسازی شبکه ریلی علاوه بر اینکه پروژهای عمرانی محسوب میشود، بهعنوان سرمایهگذاریای استراتژیک برای آینده کشور عمل میکند. این سرمایهگذاری میتواند ایران را از چرخه مشکلات زیرساختی خارج کرده و به مسیر توسعه پایدار هدایت کند.
اختصاص بودجه ویژه برای بازسازی ریلی
مدیرعامل شرکت راهآهن اعلام کرد که امسال به کمک سپردهگذاریهای خاص دولت، حدود ۱۵ هزار میلیارد تومان به بخش خصوصی اختصاص یافته است. این اعتبار زمینه خرید یا بازسازی ۸۰ لکوموتیو و ۱۳۰ واگن مسافری را فراهم کرده است.
جبارعلی ذاکری، معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت راهآهن جمهوری اسلامی ایران، در نشست خبری نهمین نمایشگاه حملونقل، لجستیک و صنایع وابسته، از برنامههای توسعهای در بخش ریلی کشور خبر داد. او افزود که در مذاکره با شرکتهای ریلی همسایه، مفاهیم دیپلماسی ریلی و ترانزیت مبتنیبر ریل را مطرح کردهایم تا از ظرفیتهای شبکه ریلی ایران برای افزایش تبادلات استفاده شود.
پیشرفت پروژههای منطقهای
ذاکری با تأکید بر اهمیت تکمیل نقاط مرزی کشور گفت: در مناطق شرقی و غربی به اجرای برنامههای زیرساختی فوری نیاز داریم. پروژه اتصال شلمچه به عراق آغاز شده و مسیر ریلی کرمانشاه به اسلامآباد غرب نیز بهزودی به بهرهبرداری میرسد تا مسیر ریلی دیگری برای ارتباط با عراق از طریق مرز خسروی فراهم شود. وی همچنین افزود که پروژه تبریز–مرند–چشمهثریا به سوی ترکیه در حال اجرا است و این طرح شاخه جنوبی کریدور شرق به غرب را تکمیل خواهد کرد.
ذاکری خاطرنشان کرد که در شمال کشور نیز نقاط اتصال ریلی مانند جلفا، آستارا، بندر کاسپین، بندر امیرآباد، اینچهبرون و سرخس فعال هستند. همچنین اتصال مرز لطفآباد به ترکمنستان با تسهیلات جدید توانسته میزان ورود بار از این مسیر را افزایش دهد.
افزایش مبادلات با افغانستان و پاکستان
وی درباره توسعه ریلی در شرق کشور توضیح داد که پروژه خطآهن خواف–هرات فعال شده و مبادلات ریلی ایران و افغانستان از ۱۵ هزار تن در سال گذشته به حدود ۴۰۰ هزار تن در سال جاری افزایش یافته است که این رقم در سال ۱۴۰۵ به ۱.۲ میلیون تن خواهد رسید. همچنان پروژههای مرتبط با پاکستان نیز همچون ساخت خط زاهدان–میرجاوه در حال انجام است تا امکان تبادل واگن فراهم شود.
مدیرعامل راهآهن درباره خط چابهار–زاهدان گفت که با پایان عملیات ریلگذاری تا آخر سال، بهرهبرداری از این مسیر در نیمه اول سال آینده آغاز خواهد شد و نقش پررنگی در برنامههای ترانزیتی ایران خواهد داشت.
ارسال نظر