کاهش مصرف آب کشاورزی و افزایش سهم شرب، صنعت و محیط زیست در نقشه راه آب کشور

به گزارش رکنا به نقل از وزارت نیرو، شصت‌و‌سومین نشست مدیران ارشد بخش آب کشور به ریاست معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا و با حضور معاونان، مدیران حوضه‌های آبریز و مدیران کل شرکت‌های آب منطقه‌ای سراسر کشور در شرکت مدیریت منابع آب ایران برگزار شد.

حجم آبرسانی تا پایان کار دولت، به ۲ میلیارد و ۱۰۰ میلیون مترمکعب می‌رسد

محمد جوانبخت معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا و مدیرعامل شرکت مادر تخصصی مدیریت منابع آب ایران در این نشست با تبریک ایام‌الله دهه فجر و مبعث رسول اکرم (ص) و عرض تسلیت به مناسبت شهادت امام موسی کاظم (ع) اظهار کرد: یکی از دلایل برگزاری این نشست تمایل مقام عالی وزارت به مرور و یادآوری دستاوردها بود، چرا که شرایط آب کشور به گونه‌ای است که انجام اقدامات در هر اندازه و مقیاس برای به ثمر نشستن و احصای نتیجه لازم و ضروری است.

وی اقدامات صورت گرفته بخش آب کشور در برخی حوزه‌ها را فراتر از برنامه‌های تدوین شده وزارت نیرو عنوان کرد و افزود: هدفگذاری انجام شده در بخش آبرسانی ۷۰۰ میلیون مترمکعب بود که اکنون یک میلیارد و ۱۴۰ میلیون مترمکعب تحقق یافته است.

مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران با بیان اینکه از ابتدای این دولت، ۲۷۰ طرح اولویت‌دار در بخش آب توسط وزارت نیرو تدوین شد که به اقتضای شرایط به تعداد آنها افزوده شد، گفت: در صورت تحقق کامل این برنامه‌ها تا پایان کار دولت، حجم آبرسانی در کشور به ۲ میلیارد و ۱۰۰ میلیون مترمکعب می‌رسد.

جوانبخت با اشاره به هدف‌گذاری دولت سیزدهم در بخش سدسازی افزود: طبق برنامه باید ۳۰ سد با حجم ذخیره آب ۵ میلیارد و ۴۰۰ میلیون مترمکعب ساخته شود که با هدف‌گذاری‌های انجام شده مقرر است حجم مخازن به بیش از ۸ میلیارد مترمکعب افزایش یابد.

اختصاص یک میلیارد دلار از صندوق توسعه ملی برای تکمیل طرح‌های آبیاری و زهکشی در مناطق مرزی

وی با اشاره به عدم تطابق عملکرد بخش آبیاری و زهکشی با برنامه‌ها بیان داشت: بخش عمده این طرح در مناطق مرزی بوده که نیازمند تأمین مالی است. خوشبختانه در سال جاری یک میلیارد دلار ارز مورد نیاز از صندوق توسعه ملی، تأمین شده و مقرر است تا سال ۱۴۰۳ به میزان ۱۴۴ هزار هکتار آبیاری و زهکشی محقق شود.

معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا با اشاره به اقدامات صورت گرفته در بخش جهاد آبرسانی نیز خاطرنشان کرد: هدف اولیه این طرح، آبرسانی به ۱۰ هزار روستا و ارتقاء شاخص آبرسانی روستایی به 90 درصد بوده است که اکنون از مرز ۸۶ درصد عبور کرده و با تأمین اعتبار، باقی مانده طرح نیز به زودی تکمیل می‌شود.

جوانبخت با اشاره به بخش اقدامات سخت‌افزاری، به اقدامات سازه‌ای در صنعت آب پرداخت و گفت: اقدامات ارزشمندی در این حوزه انجام شده و اغلب طرح‌های تعطیل و نیمه تعطیل با راندمان بسیار پایین، در دولت سیزدهم با شتاب زیادی وارد چرخه اجرا شده است که نتایج بسیار خوبی نیز داشته و تا پایان دولت به اهداف تعیین شده خواهد رسید.

وی گفت: وزارت نیرو می‌تواند ادعا کند که با اقدامات صورت گرفته، ناهنجاری‌های مربوط به کم‌آبی و خشکسالی‌های پی در پی کشور را مهار کرده است.

جوانبخت با اشاره به اینکه بخش عمده اقدامات در خصوص آب کشور مربوط به اقدامات نرم‌افزاری و غیرسازه‌ای است، افزود: از جمله اقداماتی که مورد توجه سیاستگذاران کشور بوده، موضوع رفع ناترازی آب است.

وی با بیان این که آب، برق و سوخت جزو حوزه‌های مهمی است که مقام معظم رهبری به عنوان مسائل ضروری در کشور بر آن تأکید کرده‌اند، خاطرنشان کرد: ایشان از بین حوزه‌های مذکور بر بخش آب تمرکز ویژه‌ای داشتند، چرا که مصرف زیاد آب در طول سالیان گذشته موجب ناترازی آب در منابع و مصارف شده است و این اقدام از جمله مطالبات بخش‌های مختلف کشور از وزارت نیرو است که لازم است جهت‌گیری مدیریت آب کشور به سمت مدیریت ناترازی‌ها شکل گیرد.

معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا با بیان اینکه به منظور رفع این ناترازی مقرر شده است نقشه راه آب کشور از طریق دفتر برنامه‌ریزی اعلام و به استان‌ها ابلاغ شود، افزود: در تدوین نقشه راه آب به استاد بالادستی همچون سند امنیت غذایی توجه شده است.

رویکردهای نقشه راه آب کشور در تامین آب سهم بخش های مختلف

وی تصریح کرد: از جمله اهداف توجه به ناترازی آب، بهبود شرایط محیط زیست و تأمین اجرایی شدن الزامات سند ملی امنیت غذایی است. همچنین  تنوع دادن به منابع آب نامتعارف همچون پساب نیز می‌تواند نقش مؤثری ایفا کند.

معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا با اشاره به مشخصات این سند بیان کرد: مهم‌ترین و بیشترین حجم مصرف آب در بخش کشاورزی صورت می‌گیرد و لازم است تا این میزان به رقمی بالغ بر ۵۲ میلیارد مترمکعب برسد. همچنین در بخش آب شرب نیز با توجه به افزایش روزافزون جمعیت لازم است حجم مصرف از ۹ میلیارد مترمکعب به عدد ۱۳ میلیارد متر مکعب افزایش یابد.

وی ادامه داد: همچنین در بخش صنعت که یکی از شاخصه‌های پیشرفت کشور است، حجم مصرفی تاکنون ۳.۷ میلیارد مترمکعب بوده است که لازم است این میزان به ۷.۸ میلیارد مترمکعب افزایش یابد و درصدد هستیم تا با افزایش حجم آب‌های نامتعارف به رقمی معادل ۶.۳ میلیارد متر مکعب به ناترازی در این بخش نیز کمک کنیم.

افزایش سه برابری سهم محیط زیست از منابع آب در سند نقشه راه آب کشور

جوانبخت گفت: در بخش محیط زیست نیز بر اساس نقشه راه آب، سهم این بخش با افزایش سه برابری به بیش از ۳۰ میلیارد مترمکعب خواهد رسید.

مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران بیان داشت: با ملاحظات صورت گرفته و برنامه‌ریزی‌های انجام شده در سند نقشه راه، حجم آب مصرفی در بخش‌های مختلف از ۹۵ میلیارد مترمکعب به ۷۴ میلیارد مترمکعب کاهش خواهد یافت، اما این اقدامات می‌تواند با توجه ویژه به اصطلاح الگوی کشت و اصلاح الگوی آبیاری، منجر به افزایش چشمگیر تولید محصولات کشاورزی شود.

وی با بیان اینکه انتظار می‌رود مدیران استانی اهتمام لازم را در تبیین و اجرایی شدن این سند به کار گیرند، تأکید کرد: لازم است با مشارکت هرچه بیشتر با دفتر برنامه‌ریزی که متولی این طرح است، ابعاد مختلف اجرای سند نقشه راه آب کشور با استان‌ها هماهنگ شود تا در افق ۱۴۲۰ شاهد اجرای کامل آن در سطح کشور باشیم.

همه برنامه‌های مهم بخش آب با مسئولیت رؤسای حوضه‌های آبریز راهبری و اجرا خواهد شد

جوانبخت با اشاره به نقش کلیدی مدیریت حوضه‌های آبریز در اجرای برنامه‌های مدون وزارت نیرو در بخش آب اظهار داشت: از این پس، همه برنامه‌های مهم بخش آب با مسئولیت رؤسای حوضه‌های آبریز راهبری و اجرا خواهد شد.

وی اجرای طرح بازتخصیص آب مصرفی صنایع و جایگزینی با آب نامتعارف، مدیریت توأمان آب و برق و مدیریت خشکسالی را از طرح‌های مهم نرم‌افزاری و غیر‌سازه‌ای وزارت نیرو در بخش آب عنوان و تأکید کرد: اجرای این برنامه‌ها باید عالمانه و با همت بالا صورت گیرد.

معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا دهه فجر انقلاب اسلامی را جشن ملی کشور خواند و تأکید کرد: دهه فجر نقطه عطف تاریخ کشور و یادگار ارزشمند امام خمینی (ره) و شهدای گرانقدر انقلاب اسلامی است که باید برای صیانت از آن همت کنیم.

در ادامه این نشست گزارشی از وضعیت اجرای طرح مدیریت توأمان آب و برق ارائه و گزارش برخی استان‌ها در این خصوص استماع شد.